پودر برای تزریق سیکلوسدال 500 میلی گرم

اشکال دارویی سیکلوسدال

• پودر لیوفلیزه برای تهیه محلول تزریقی: 200 میلی‌گرم، 500 میلی‌گرم و 1 گرم

مکانیسم اثر سیکلوسدال

سیکلوسدال یک داروی شیمی‌درمانی از دسته آلکیله‌کننده‌هاست که به صورت یک پرودراگ (پیش دارو) وارد بدن می‌شود. این به این معناست که خود دارو به تنهایی فعال نیست. پس از تزریق یا مصرف خوراکی، سیکلوسدال توسط آنزیم‌های کبدی (به ویژه سیستم سیتوکروم P450) متابولیزه شده و به مولکول‌های فعال تبدیل می‌شود.

• فسفورامید موستارد: این مولکول فعال اصلی ناشی از متابولیسم سیکلوفسفامید به DNA سلول های سرطانی متصل شده و باعث ایجاد پیوندهای متقابل (Cross-link) بین رشته‌های DNA می‌شود. این عمل مانع از تکثیر سلول‌های سرطانی می‌شود و در نهایت به مرگ سلولی منجر می‌گردد.
• اکرولئین: این متابولیت نیز تولید می‌شود و مسئول برخی از عوارض جانبی، به‌ویژه آسیب به مثانه (سیستیت هموراژیک) است؛ از این رو، نوشیدن مایعات کافی برای دفع آن توصیه می‌شود.

فارماکوکینتیک سیکلوسدال

تزریق و جذب:

• سیکلوسدال معمولاً به‌صورت تزریقی (وریدی یا انفوزیونی) یا خوراکی تجویز می‌شود.
• در تزریق وریدی، دارو به سرعت وارد جریان خون شده و زیست دستیابی آن 100% است.
• در مصرف خوراکی، جذب ممکن است تحت تأثیر فرآیندعبور اول کبدی قرار گیرد.

متابولیسم:

• پس از ورود به بدن، سیکلوسدال عمدتاً در کبد توسط آنزیم‌های سیتوکروم P450 متابولیزه می‌شود. این فرآیند باعث تبدیل دارو به مولکول‌های فعال (مانند فسفورامید موستارد) و مولکول‌های مضر (مانند اکرولئین) می‌گردد.

توزیع:

• دارو به سرعت در بافت‌های بدن توزیع می‌شود.
• میزان توزیع آن تحت تأثیر عواملی مانند وزن بدن، میزان چربی و وضعیت کبدی بیمار قرار دارد.

افزایش دفع:

• مولکول‌های متابولیزه شده عمدتاً از طریق کلیه‌ها دفع می‌شوند. بنابراین، عملکرد کلیه نقش مهمی در دفع سیکلوسدال دارد.

زمان نیمه‌عمر:

• زمان نیمه‌عمر سیکلوسدال (مدت زمانی که نیاز است تا نیمی از دارو از بدن حذف شود) معمولاً بین 18 تا 24 ساعت گزارش شده است؛ اما این مقدار ممکن است بسته به وضعیت فرد و عملکرد کبد و کلیه متفاوت باشد.

به زبان ساده: وقتی سیکلوسدال به بدن وارد می‌شود، کبد آن را به اشکال فعال تبدیل می‌کند که به DNA سلول‌های سرطانی حمله می‌کنند و از تقسیم آن‌ها جلوگیری می‌کنند. سپس، این مواد فعال از طریق ادرار از بدن دفع می‌شوند. به همین دلیل، پزشکان معمولاً نظارت دقیقی بر عملکرد کبد و کلیه دارند و مصرف مایعات کافی برای جلوگیری از عوارض توصیه می‌شود.

موارد مصرف سیکلوسدال

• بدخیمی‌های بزرگسالان و کودکان: شامل انواع سرطان‌ها و تومورهای بدخیم.
• لوکمی لنفوسیتیک مزمن و حاد: سرطان سلول‌های سفید خون که باعث کاهش ایمنی بدن می‌شود.
• لنفوم هوچکین و مالتیپل میلوما: سرطان‌های سیستم لنفاوی و مغز استخوان.
• پیوند مغز استخوان در لوکمی لنفوبلاستیک حاد و لوکمی میلوگنوز مزمن و حاد: برای جلوگیری از پس زدن پیوند، همراه با پرتودرمانی یا داروی بوسولفان.
• کارسینومای متاستاتیک رحم و سینه: درمان سرطان‌های پیشرفته و گسترش‌یافته در این نواحی.
• درمان حمایتی در کارسینومای سینه: کاهش پیشرفت سرطان پستان در مراحل پیشرفته.
• سارکوم یوئینگ: نوعی سرطان استخوانی که معمولاً در کودکان و نوجوانان دیده می‌شود.
• سرطان سلول‌های کوچک ریه: نوعی سرطان مهاجم ریه که نیاز به شیمی‌درمانی دارد.
• نوروبلاستوما پیشرفته و یا متاستاتیک: سرطان سیستم عصبی که معمولاً در کودکان رخ می‌دهد.
• بیماری‌های خودایمنی خطرناک: از جمله نفریت لوپوسی شدید و گرانولوماتوز وگنر که به سیستم ایمنی حمله می‌کنند.

موارد منع مصرف

• سابقه حساسیت به سیکلوفسفامید یا متابولیت‌های آن
• عفونت‌های حاد
• آپلازی یا سرکوب مغز استخوان
• عفونت‌های دستگاه ادراری
• سمیت حاد دیواره داخلی مثانه ناشی از شیمی‌درمانی یا رادیوتراپی
• انسداد خروجی ادراری
• بارداری و شیردهی

هشدارها و احتیاط‌های مصرف

• اگر قبلاً شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی انجام داده‌اید.
• اگر به دیابت مبتلا هستید.
• اگر غده فوق کلیوی شما برداشته شده است.
• اگر مشکلات کبدی، کلیوی یا قلبی دارید.
• اگر سیستم ایمنی ضعیفی دارید.
• در صورت مشاهده واکنش‌های حساسیتی، دارو باید قطع شود.
• احتمال کاهش سلول‌های خونی و افزایش عفونت وجود دارد.
• می‌تواند باعث مشکلات مثانه و افزایش خطر سرطان‌های ثانویه شود.
• امکان آسیب به قلب، ریه‌ها، کبد و سیستم عصبی وجود دارد.
• مصرف الکل در طول درمان ممنوع است.
• امکان ریزش مو و تغییر در ساختار مو وجود دارد.

نحوه مصرف و تزریق

مقدار مصرف:

• مقدار مصرف توسط پزشک تعیین می‌شود و بستگی به قد، وزن و شدت بیماری دارد.
• دارو در بیمارستان یا مراکز درمانی تزریق می‌شود.

تزریق وریدی مستقیم:

• فقط با محلول سدیم کلراید 0.9% آماده شود.

انفوزیون وریدی:

• رقیق‌سازی با محلول سدیم کلراید 0.45%، دکستروز 5% یا دکستروز 5% در سدیم کلراید 0.9%

عوارض جانبی

• شدت عوارض بسته به نوع بیماری، دوز مصرفی و عملکرد کبدی متفاوت است. این عوارض در همه افراد بروز نمی‌کند.

عوارض شایع:

• پوستی: ریزش مو (شروع 3 تا 6 ماه پس از شروع درمان)
• گوارشی: درد شکمی، بی‌اشتهایی، اسهال، تهوع و استفراغ، التهاب دهان
• خونی: آنمی، لوکوپنی، سرکوب مغز استخوان، ترومبوسایتوپنی
• متابولیک و غدد: اختلالات هورمونی، آمنوره
• ادراری – تناسلی: ناباروری، التهاب مثانه همراه با خونریزی
• عفونی: افزایش خطر عفونت

عوارض نادر (<1%):

• دیسترس تنفسی
• آنافیلاکسی
• تاری دید
• آریتمی قلبی
• نارسایی قلبی
• سمیت کبدی
• زردی
• گیجی
• تنگی نفس
• خونریزی گوارشی
• میوکاردیت
• التهاب کبدی
• تغییرات ناخن و پوست

سوالات متداول در خصوص سیکلوسدال

سؤال: آیا سیکلوسدال می‌تواند باعث ناباروری شود؟

پاسخ: بله، سیکلوسدال ممکن است باعث کاهش باروری در هر دو جنس شود؛ بنابراین، در بیماران جوان گزینه‌های حفظ باروری مورد بررسی قرار می‌گیرد.

سؤال: آیا مصرف سیکلوسدال در دوران بارداری توصیه می‌شود؟

پاسخ: خیر؛ به دلیل خطرات جدی برای جنین، مصرف این دارو در دوران بارداری اکیدا ممنوع است.

سؤال: چه اقداماتی باید در حین مصرف سیکلوسدال انجام دهم؟

پاسخ: رعایت دستورات پزشک، انجام آزمایش‌های منظم خون، حفظ بهداشت دهان، مصرف مایعات کافی و اجتناب از تماس با افراد بیمار از توصیه‌های مهم است.

سؤال: آیا سیکلوسدال باعث حساسیت یا واکنش‌های آلرژیک می‌شود؟

پاسخ: واکنش‌های آلرژیک ممکن است رخ دهند؛ در صورت بروز علائمی مانند تورم، خارش یا دشواری در تنفس، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

سوال: آیا می‌توانم فعالیت‌های روزانه‌ام را ادامه دهم؟

پاسخ: بستگی به وضعیت شما دارد؛ بسیاری از بیماران می‌توانند فعالیت‌های سبک روزانه را ادامه دهند، اما استراحت کافی و عدم انجام کارهای سنگین توصیه می‌شود.

سوال: آیا باید قبل از تزریق دارو آزمایش خاصی انجام دهم؟

پاسخ: بله، معمولاً قبل از شروع درمان آزمایش‌های خونی و عملکرد کلیه و کبد انجام می‌شود تا وضعیت کلی بدن شما بررسی شود.

سوال: آیا تزریق سیکلوسدال درد دارد؟

پاسخ: ممکن است در محل تزریق کمی ناراحتی احساس کنید، اما تیم پزشکی با استفاده از روش‌های استریل و آرام‌بخش، درد را تا حد امکان کاهش می‌دهد.

سوال: آیا باید از مصرف الکل در طول درمان خودداری کنم؟

پاسخ: بله، مصرف الکل می‌تواند عوارض جانبی دارو را تشدید کند؛ بهتر است در طول دوره درمان از آن اجتناب کنید.

سوال: آیا رژیم غذایی خاصی باید رعایت کنم؟

پاسخ: اگرچه رژیم غذایی خاصی لازم نیست، اما مصرف میوه، سبزیجات و مایعات کافی توصیه می‌شود تا بدن در برابر عوارض دارو مقاوم‌تر شود.

سوال: آیا سیکلوسدال روی حافظه یا تمرکز من تأثیر می‌گذارد؟

پاسخ: برخی از بیماران ممکن است به صورت موقت احساس گیجی یا کاهش تمرکز داشته باشند؛ این اثرات معمولاً پس از پایان درمان بهبود می‌یابند.

سوال: چگونه می‌توانم از عفونت‌ها جلوگیری کنم؟

پاسخ: به دلیل کاهش سیستم ایمنی، رعایت بهداشت دقیق، شستشوی دست‌ها و اجتناب از تماس با افراد بیمار بسیار مهم است.

سوال: آیا دارو روی عملکرد مثانه من تأثیر دارد؟

پاسخ: بله، سیکلوسدال می‌تواند باعث التهاب مثانه یا خون در ادرار شود؛ در چنین مواردی پزشک ممکن است داروی حمایتی مانند مسنا تجویز کند.

سوال: چگونه می‌توانم از تغییرات پوستی و مو جلوگیری کنم؟

پاسخ: تغییرات پوستی مانند ریزش مو ممکن است رخ دهد؛ این تغییرات معمولاً موقتی هستند و پس از پایان درمان، موها دوباره رشد می‌کنند.

سؤال: چه تداخلات دارویی مهمی با سیکلوسدال وجود دارد؟

پاسخ: داروهایی که بر آنزیم‌های کبدی تأثیر می‌گذارند (مانند داروهای ضدتشنجی، ضدقارچ) و داروهایی که بر مغز استخوان تأثیر دارند می‌توانند با سیکلوسدال تداخل داشته باشند.

سؤال: چه توصیه‌هایی در تهیه محلول تزریقی سیکلوسدال برای انفوزیون وجود دارد؟

پاسخ: استفاده از تکنیک‌های استریل، رعایت دستورالعمل‌های مربوط به رقیق‌سازی و استفاده از محلول‌های سازگار (مانند دکستروز 5% یا سدیم کلراید) ضروری است.

سؤال: چگونه خطر سیستیت هموراژیک ناشی از سیکلوسدال را کاهش می‌دهید؟

پاسخ: تجویز همزمان داروی مسنا و تشویق بیماران به مصرف مایعات کافی از اقدامات اصلی پیشگیرانه است.

سؤال: چه نکاتی در مصرف سیکلوسدال در بیماران با نارسایی کلیوی و کبدی باید رعایت شود؟

پاسخ: در این بیماران، کاهش دوز و نظارت دقیق بر عملکرد اندام‌های مربوطه الزامی است.

سؤال: چگونه می‌توان بهبود پاسخ درمانی با سیکلوسدال را ارزیابی کرد؟

پاسخ: ارزیابی بالینی، تصویربرداری، و آزمایش‌های خونی جهت بررسی کاهش توده‌ی تومور و بهبود شاخص‌های خونی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سؤال: در صورت اوردوز با سیکلوسدال چه اقداماتی باید انجام شود؟

پاسخ: در اوردوز، اقدامات حمایتی شامل هیدراتاسیون، پشتیبانی قلبی-عروقی و استفاده از داروهای ضدعفونت انجام می‌شود؛ اوردوز باید در محیط بیمارستانی تحت مراقبت‌های ویژه مدیریت شود.