لیتیم کربنات

قرص لیتیرام محصول داروسازی راموفارمین

آنچه خواهید خواند:
لیتیم کربنات چیست؟ لیتیوم وبیماری دو قطبی 
آیا می توان از داروی لیتیم برای افسردگی استفاده کرد؟
لیتیم چگونه کار می کند؟ 
اسامی تجاری رایج لیتیوم کربنات 
مصرف لیتیم چه اثرات طولانی مدتی دارد؟
چه کسانی باید در مصرف لیتیم احتیاط کنند؟
دوز معمول لیتیم و نحوه صحیح مصرف آن
لیتیم و مصرف آب ومایعات روزانه 
آیا لیتیم شرکت‌های دارویی مختلف با هم فرق دارند؟
اگر مصرف یک دوز لیتیم را فراموش کردم چه باید بکنم؟
چه مدت طول می کشد تا لیتیوم اثر کند؟
لیتیوم کربنات چه عوارضی دارد؟
عوارض خطرناک لیتیم که سریعاً باید به پزشک اطلاع داد
افزایش وزن مرتبط با مصرف لیتیم را چطور کنترل کنیم؟
آیا قرص لیتیم می تواند باعث مشکلات کلیوی شود؟
آیا مصرف لیتیوم کربنات هنگام رانندگی یا کار با ماشین آلات سنگین بی خطر است؟
خطر ابتلا به مشکلات تیروئید در هنگام مصرف لیتیوم کربنات چقدر است؟
علائم مسمومیت یا مصرف بیش از حد لیتیم چیست؟
تداخلات مهم لیتیم با سایر داروها چیست؟
آیا می توانم در حین مصرف قرص لیتیوم از ضددردهای بدون نسخه استفاده کنم؟
آیا می توانم لیتیم را با سایر تثبیت کننده های خلق و خو یا داروهای دیگر مصرف کنم؟
آیا می توان در حین مصرف لیتیم الکل مصرف کرد؟
محدودیت های غذایی هنگام مصرف لیتیم چیست؟
آیا مصرف لیتیم در دوران بارداری و شیردهی بی خطر است؟
میزان موفقیت داروی لیتیم در مدیریت علائم اختلال دوقطبی چقدر است؟
آیا مصرف لیتیم برای کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال دوقطبی بی خطر است؟
لیتیم کربنات با  لیتیم اوروتات چه تفاوتی دارد؟

لیتیم کربنات چیست؟ لیتیوم وبیماری دو قطبی
لیتیم  یک داروی پرکاربرد است که برای درمان اختلال دوقطبی(بایپولار) استفاده می‌شود و به تثبیت نوسانات خلقی، پیشگیری از بروز دوره‌های شیدایی (مانیک) و افسردگی و کاهش خطر اقدامات و افکار خودکشی کمک می‌کند.

آیا می توان از داروی لیتیم برای افسردگی استفاده کرد؟
به تنهایی خیر. با اینکه لیتیوم در درجه اول برای اختلال دوقطبی و تثبیت نوسانات خلقی تجویز می شود. اما ممکن است در درمان افسردگی تک قطبی نیز در کنار سایر داروها کمک کند اما معمولاً به عنوان یک درمان مستقل برای افسردگی تک قطبی استفاده نمی‌شود.

لیتیم چگونه کار می کند؟ 
این دارو با تأثیر بر مواد شیمیایی خاصی در مغز عمل می کند.لیتیم  با تأثیر بر انتقال دهنده های عصبی در مغز، به ویژه آنهایی که با تنظیم خلق و خو مرتبط هستند همچون نوراپی نفرین و سروتونین، به تثبیت خلق و خو کمک می کند.

اسامی تجاری رایج لیتیم کربنات 
اسکالیت Eskalith و Eskalith CR ، لیتان Lithane، لیتیرام Lithiram، لیتوبید Lithobid، لیتونات Lithonate، لیتوتب Lithotab ، لیتوسان LITHOSUN، لیتمون Litmon، پریادل Priadel، لیتین Lithin sr، لیتومید قرص لیتیم کربنات-الحاوی 

مصرف لیتیم چه اثرات طولانی مدتی دارد؟
استفاده طولانی مدت از داروی لیتیم به طور کلی برای بسیاری از افراد مبتلا به اختلال دوقطبی ایمن و موثر است. با این حال، می تواند با عوارض جانبی مانند مشکلات کلیوی و تیروئید همراه باشد که نیاز به نظارت منظم توسط پزشک دارد.

آزمایش خون منظم در هنگام مصرف لیتیم برای اطمینان از باقی ماندن سطح دارو در محدوده ایمن ضروری است. 

چه کسانی باید در مصرف لیتیم احتیاط کنند؟
برخی از داروها برای افراد با شرایط خاص مناسب نیستند و گاهی اوقات تنها در صورت احتیاط بیشتر می توان از دارو برای آنها استفاده کرد. به همین دلیل لازم اگر شامل موارد زیر می‌شوید لازم است  قبل از شروع مصرف لیتیم، پزشک خود را در جریان قرار دهید:

-اگر باردار یا شیرده هستید، یا تصمیم به بچه دار شدن گرفته‌اید

-اگر می دانید غده تیروئید کم کار دارید

-اگر بیماری قلبی یا اختلال ریتم قلب دارید

-اگر مشکلی در عملکرد کلیه های خود دارید

-اگر مبتلا به صرع، پسوریازیس یا اختلال غده فوق کلیوی به نام بیماری آدیسون هستید.

-اگر شرایطی دارید که باعث ضعف شدید عضلانی می شود(میاستنی گراویس)

-اگر دارو یا مکنل گیاهی و غذایی  دیگری مصرف می کنید. 

-اگر سابقه حساسیت دارویی دارید

دوز معمول لیتیم و نحوه صحیح مصرف آن
-مصرف  لیتیم را طبق تجویز پزشک متخصص شروع کنید. برای اطمینان از اینکه دوز تجویز شده متناسب با نیاز شما تنظیم شده است، باید به طور منظم آزمایش خون بدهید. این به این دلیل است که سطح لیتیم در جریان خون شما باید به اندازه کافی باشد.

-سعی کنید عادت کنید که قرص لیتیم را در یک زمان خاص در هر روز مصرف کنید، این کار به مصرف منظم دارو و مشاهده اثرات درمانی بهتر کمک می‌کند.

-قرص لیتیم را دقیقاً همانطور که پزشک به شما گفته است مصرف کنید. پزشک به شما خواهد گفت که چه مقدار و چند بار در روز قرص ها را  مصرف کنید. همانطور که دوز داروی شما در حال تنظیم است، این احتمال وجود دارد که از شما خواسته شود بیش از یک نوبت (۲تا۳بار) در روز از این دارو مصرف کنید. اما هنگامی که سطح لیتیم خون پایدار است، ممکن است روزانه فقط یک دوز مصرف شود. 

-می‌توانید قرص لیتیم را همراه یا بدون غذا مصرف کنید.

-برخی انواع قرص های لیتیم طوری ساخته شده اند تا دارو را به آرامی در جریان خون شما آزاد کنند. باید این نوع قرص را به طور کامل ببلعید و از له کردن یا جویدن آنها خودداری کنید. 

-از نصف کردن قرص ها(مگر اینکه پزشکتان به شما گفته باشد که می توانید این کار را انجام دهید)خودداری کنید. اگر در بلع قرص ها مشکل دارید، باید این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.

-قبل از شروع درمان، بروشور اطلاعات چاپ شده توسط کارخانه سازنده را مطالعه کنید. این مهم است که اطلاعات بیشتری در مورد مارک خاص لیتیومی که برای شما تجویز شده است داشته باشید.

-اگر قرار است عمل جراحی یا درمان پزشکی دیگری انجام دهید، به فردی که درمان را انجام می دهد بگویید که لیتیوم مصرف می کنید. این به این دلیل است که ممکن است لازم باشد زمان مصرف دارو را تغییر دهید.

-مصرف لیتیوم را به طور ناگهانی قطع نکنید و یا به صورت عمدی هیچ دوزی را از دست ندهید. قطع ناگهانی لیتیم می تواند عوارض ایجاد کند. در صورت تصمیم به قطع دارو ، پزشک از شما می خواهد که دوز خود را به تدریج طی چند هفته کاهش دهید.

لیتیم و مصرف آب ومایعات روزانه 
-در مدت مصرف لیتیم مهم است که دچار کم آبی نشوید. شما باید هر روز مقدار زیادی آب بنوشید، اما سعی کنید هر روز به میزان ثابتی آب بنوشید، زیرا هر گونه تغییر بیش از حد در میزان مایعات دریافتی ممکن است بر سطح لیتیوم شما تأثیر بگذارد. 

همچنین، اگر قصد دارید تغییرات عمده ای در آنچه می خورید ایجاد کنید (مانند رژیم گرفتن)، لطفاً ابتدا این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.

-ابتلا به عفونت، تب، اسهال یا هر بیماری که باعث تعریق زیاد شما می شود، می تواند بر سطح لیتیم در خون شما تأثیر بگذارد. اگر این اتفاق افتاد، با پزشک خود صحبت کنید تا در مورد کارهایی که باید انجام دهید توصیه های لازم را دریافت کنید.

آیا لیتیم شرکت‌های دارویی مختلف با هم فرق دارند؟
کیفیت لیتم کربنات از شرکت های مختلف نهایتا حدود 20 درصد متفاوت است. هر بار که نسخه ی جدید را تهیه می کنید، اگر ظاهر قرص/داروی شما با قبل متفاوت است، از داروساز خود بخواهید آن را برای شما بررسی کند. این به این دلیل است که مقدار لیتیوم آزاد شده از مارک های مختلف لیتیوم متفاوت است، بنابراین مهم است که همان دارویی را که قبلا داشته اید ادامه دهید یا احتیاط های لازم را در تغییر کارخانه سازنده دارو داشته باشید.

اگر مصرف یک دوز لیتیم را از فراموش کردم چه باید بکنم؟
    اگر یک نوبت را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اگر نزدیک به دوز برنامه ریزی شده بعدی است(کمتر از ۴ساعت تا دوز بعدی زمان باقی مانده باشد)، از دوز فراموش شده صرف نظر کنید. برای جبران دوز فراموش شده، دوز مصرفی را دو برابر نکنید.

چه مدت طول می کشد تا لیتیوم اثر کند؟
انتظار اثربخشی فوری از لیتیم کربنات نداشته باشید. اگرچه ممکن است چندین هفته طول بکشد تا مزایای درمان را احساس کنید، بسیاری از افراد زودتر متوجه اثرات درمانی می شوند. شما باید به مصرف لیتیم به طور منظم ادامه دهید تا اثرات درمانی به تدریج مشاهده شود.

لیتیوم کربنات چه عوارضی دارد؟
عوارض جانبی شایع مصرف لیتیم می تواند شامل افزایش میل به نوشیدن، تکرر ادرار، افزایش وزن، لرزش دست و حالت تهوع خفیف باشد. عوارض جانبی جدی که در موارد کمتری رخ می‌ دهد، مشکلات کلیوی و تیروئید می‌باشد. انجام معاینات منظم در حین مصرف لیتیوم جهت ارزیابی عوارض احتمالی، ضروری است.

-در صورت احساس تهوع (تهوع) و ناراحتی معده، غذاهای ساده و سبک بخورید و از مصرف غذاهای چرب یا تند پرهیز کنید.

-در شروع درمان ممکن است نیاز به دفع ادرار بیشتر از حد معمول، احساس تشنگی و خشکی دهان را تجربه کنید. همچنان به نوشیدن آب و مایعات کافی ادامه دهید. اگر این علائم ادامه پیدا کرد، به پزشک خود اطلاع دهید.

-در صورت بروز درد یا ضعف عضلانی، احساس گیجی یا سرگیجه، مشکلات پوستی با  پزشک خود صحبت کنید.

عوارض خطرناک لیتیم که سریعاً باید به پزشک اطلاع داد
تاری دید، استفراغ شدید، اسهال، ضعف یا پرش عضلانی، احساس خواب آلودگی شدید و عدم هماهنگی، سردرد مداوم و مشکلات بینایی، تشنگی شدید یا نیاز به دفع ادرار بیشتر از حد معمول
 اینها علائمی هستند که می‌توانند ناشی از مقدار زیاد لیتیم در خون شما باشند.

اگر علائم دیگری را تجربه کردید که فکر می کنید ممکن است ناشی از مصرف این دارو باشد،در مورد آنها با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید.

افزایش وزن مرتبط با مصرف لیتیم را چطور کنترل کنیم؟
افزایش وزن یکی از عوارض جانبی رایج لیتیوم است. مدیریت رژیم غذایی و فعالیت بدنی می تواند به کنترل وزن کمک کند. هر گونه نگرانی در مورد تغییرات وزن را با پزشک خود در میان بگذارید.

آیا لیتیوم می تواند باعث مشکلات کلیوی شود؟
لیتیم می تواند بر عملکرد کلیه در برخی افراد تأثیر بگذارد. عملکرد کلیه از طریق آزمایش خون منظم برای اندازه گیری کراتینین سرم و میزان فیلتراسیون گلومرولی (eGFR) گرفته می شود و بر اساس نتایج آزمایش ممکن است نیاز به تنظیم مجدد دوز داشته باشید.

آیا مصرف لیتیوم هنگام رانندگی یا کار با ماشین آلات سنگین بی خطر است؟
 لیتیم می تواند به عنوان یک عارضه جانبی باعث خواب آلودگی یا سرگیجه شود. این مهم است که قبل از درگیر شدن در فعالیت هایی مانند رانندگی یا کار با ماشین آلات سنگین، ارزیابی کنید که مصرف لیتیم چه میزان بر هوشیاری شما تأثیر می گذارد. 

لرزش دست، اختلال در  هماهنگی و تاری دید به خصوص می تواند در شروع درمان رخ دهد. از استفاده از ابزار و ماشین آلات و رانندگی خودداری کنید. 

خطر ابتلا به مشکلات تیروئید در هنگام مصرف لیتیوم کربنات چقدر است؟
مصرف قرص لیتیم کربنات در موارد کمی ممکن است منجر به مشکلات تیروئید شود. استفاده از لیتیم می‌تواند بر سیستم تیروئید تأثیر بگذارد و باعث افزایش یا کاهش فعالیت غده  تیروئید گردد. جهت کاهش عوارض تیروئید، بیمارانی که لیتیم  مصرف می‌کنند، باید از نظر عملکرد غده تیروئید تحت نظر باشند .انجام آزمایشات خونی منظم برای ارزیابی عملکرد تیروئید توصیه می‌شود و بهتر است با پزشک خود در مورد هرگونه نگرانی یا علائم مرتبط با اختلال تیروئید مشورت نمایید.

علائم مسمومیت یا مصرف بیش از حد لیتیم چیست؟
علائم می تواند شامل اسهال، استفراغ، لرزش شدید، گیجی و تغییر در ریتم قلب باشد. اگر به سمیت لیتیوم مشکوک هستید، فورا به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.

تداخلات مهم لیتیم با سایر داروها چیست؟
لیتیم می تواند با داروهای مختلف و متعددی تداخل داشته باشد، بنابراین بسیار مهم است که پزشک و داروساز  خود را از لیست  تمام داروها و مکمل‌هایی که مصرف می کنید، مطلع کنید. برخی از داروها، مانند داروهای ادرارآور(دیورتیک) و برخی داروهای ضدافسردگی می توانند بر سطح لیتیم اثر بگذارند.

آیا می توانم در حین مصرف لیتیوم کربنات از مسکن های بدون نسخه استفاده کنم؟
    به طور کلی مصرف مسکن های بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن طبق دستورالعمل بی خطر است. با این حال، از مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ناپروکسن به دلیل اینکه می‌توانند بر سطح لیتیوم تأثیر بگذارند‌، خودداری شود.

بسیاری از داروها می توانند با لیتیوم تداخل داشته باشند و باعث شوند سطح لیتیوم در خون شما بیش از حد بالا برود. همیشه قبل از مصرف هر داروی دیگری با داروساز یا پزشک خود مشورت کنید. این امر به ویژه در صورت خرید مسکن هایی که می توانند حاوی یک داروی ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAID) مانند پروفن باشند، مهم است. برخی از داروهای سرماخوردگی و آنفولانزا نیز حاوی NSAIDs هستند.

آیا می توانم کربنات لیتیوم را با سایر تثبیت کننده های خلق و خو یا داروها مصرف کنم؟
ممکن است لیتیوم با سایر داروهایی که برای این اختلال تجویز می‌شوند، تداخل داشته باشد اما این مساله باید توسط پزشک و  بر اساس نیازهای فردی شما و پتانسیل و نوع تداخلات، بررسی شود.در بسیاری از موارد با تنظیم دوز داروها از بروز تداخل جلوگیری می‌شود.

آیا می توان در حین مصرف لیتیم الکل مصرف کرد؟
به طور کلی توصیه می شود هنگام مصرف لیتیم و کلیه داروهای اعصاب، مصرف الکل را محدود کنید یا به طور کامل از مصرف آن اجتناب کنید. الکل می تواند در اثربخشی داروها  اختلال ایجاد کند و احتمال بروز عوارض جانبی را افزایش دهد.

آیا می توانم کربنات لیتیوم را با مکمل های گیاهی یا درمان های جایگزین مصرف کنم؟
همیشه قبل از ترکیب لیتیوم با مکمل های گیاهی یا درمان های جایگزین، پزشک و داروساز مشورت کنید، زیرا ممکن است تداخلات و خطرات احتمالی وجود داشته باشد.

محدودیت های غذایی هنگام مصرف لیتیم چیست؟
رعایت میزان متعادل و ثابت نمک در رژیم غذایی روزانه هنگام مصرف لیتیم ضروری است. تغییرات چشمگیر در مصرف نمک می تواند بر سطح لیتیم در خون تأثیر بگذارد. پیروی از یک رژیم غذایی متعادل و پایدار بسیار اهمیت دارد.

آیا مصرف لیتیم در دوران بارداری و شیردهی بی خطر است؟
لیتیوم در دوران بارداری و شیردهی باید با احتیاط مصرف شود. این دارو می تواند خطراتی را برای جنین در حال رشد ایجاد کند و همچنین ممکن است در شیر مادر ترشح شود. در مورد خطرات و مزایای تجویز لیتیم  در این دوران با پزشک خود صحبت کنید.

میزان موفقیت داروی لیتیم در مدیریت علائم اختلال دوقطبی چقدر است؟
لیتیوم می تواند در مدیریت اختلال دوقطبی و جلوگیری از اپیزودهای خلقی بسیار موثر باشد. با این حال، میزان موفقیت آن می‌تواند در افراد مختلف، متفاوت باشد و تنظیم دوز و برنامه درمانی مناسب ممکن است زمان ببرد.

آیا مصرف لیتیوم برای کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال دوقطبی بی خطر است؟
لیتیوم گاهی برای کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال دوقطبی بالای ۷سال تجویز می شود، اما باید توسط متخصص اطفال به دقت تحت نظر باشد. استفاده از لیتیم در کودکان به صورت موردی بررسی و تایید می شود.

لیتیم کربنات با  لیتیم اوروتات چه تفاوتی دارد؟
  لیتیوم کربنات یک داروی تجویزی است که برای اختلال دوقطبی استفاده می شود، در حالی که لیتیوم اوروتات یک مکمل غذایی بدون نسخه است. این دو معادل یکدیگر نیستند و ایمنی و اثربخشی آنها متفاوت می‌باشد.

اطلاعات تخصصی

موارد مصرف لیتیم کربنات

-اختلالات دوقطبی(درمان تک دارویی یا چند دارویی):
فاز شیدایی حاد، اپیزودهای حاد با ویژگی‌های ترکیبی (برچسب‌دار)،
هایپومانیا حاد (بدون برچسب)،
افسردگی شدید دوقطبی حاد (آلترناتیو) (بدون برچسب)
درمان نگهدارنده جهت جلوگیری از اپیزودهای مانیک یا افسردگی
-اختلال افسردگی ماژور، تک قطبی (آلترناتیو، درمان کمکی) (بدون برچسب)
لیتیم دارویی است که عمدتاً برای درمان و مدیریت اپیزودهای اختلال دوقطبی تجویز می‌شود. همچنین در مواردی در درمان افسردگی ماژور به صورت بدون‌برچسب تجویز می‌شود.
قرص سریع رهش لیتیم در درمان فاز مانیک حاد، اپیزودهای حاد با ویژگی های مختلط، و درمان نگهدارنده در بیماران بالای ۷ سال با تشخیص اختلال دوقطبی و فرم آهسته رهش لیتیم در درمان دوره های مانیک و درمان نگهدارنده در بیماران بالای ۱۲ سال با تشخیص اختلال دوقطبی قابل تجویز است.

قرص لیتیم به دو فرم دارویی سریع رهش و آهسته رهش ۱۵۰،۳۰۰ و ۶۰۰ میلی‌گرمی و با نام‌های تجاری متعددی از جمله لیتیرام و اسکالیت تولید می‌شود که فرم سریع رهش در دسترس تر می‌باشد.

نکته: فرم محلول خوراکی لیتیم در آمریکا بیش از یک سال است که تولید نمی‌شود.

مکانیسم اثر لیتیم کربنات

مکانیسم دقیق اثر لیتیم در اختلالات خلقی ناشناخته است. به طور معمول تصور می شد که انتقال کاتیون ها را از طریق غشای سلولی در سلول های عصبی و عضلانی تغییر می دهد، بر جذب مجدد سروتونین و/یا نوراپی نفرین تأثیر می گذارد و سیستم های پیام رسان دوم را که شامل چرخه فسفاتیدیلینوزیتول می شود، مهار می کند. همچنین ممکن است با افزایش کلیرانس گلوتامات، مهار فعالیت آپوپتوز کننده گلیکوژن سنتاز کیناز ، افزایش سطح پروتئین آنتی آپوپتوز Bcl-2 و افزایش بیان فاکتورهای نوروتروپیک، از جمله فاکتور نوروتروفیک مشتق از مغز، اثرات محافظتی عصبی ایجاد نماید.

فارماکوکینتیک لیتیم کربنات

متابولیسم: متابولیزه نمی‌شود.
جذب: سریع و کامل
اتصال به پروتئین: عدم اتصال به پروتئین
نیمه عمر حذف: اطفال ۷تا۱۷ ساله ۲۷ساعت؛ بزرگسال ۱۸تا۳۶ساعت؛ در سالمندان طولانی تر(حدود ۲۸/۵ساعت)
مدت زمان رسیدن به پیک سرم: سریع رهش ۰/۵تا۳ساعت؛ آهسته رهش ۲تا۶ساعت؛ محلول ۱۵تا۶۰دقیقه
دفع: ادرار(اولیه؛ بدون تغییر)؛ تعریق، بزاق و مدفوع(مقادیر جزئی)

منع مصرف لیتیم کربنات

-سابقه حساسیت به لیتیم یا هریک از اجزای فرمولاسیون
-سندرم بروگادا
-آسیب مغزی(برچسب کانادایی)
-کسانی که نیاز به دریافت محدود سدیم دارند. (برچسب کانادایی)
فرآورده سریع رهش:
-مشکلات کلیوی یا قلبی عروقی شدید
-ضعف جسمانی شدید
کم‌آبی شدید و از دست دادن زیاد سدیم
-مصرف همزمان با دیورتیک‌ها
‏-CrClکمتر از ۳۰ (فرم سریع رهش)

موارد احتیاط:
-نارسایی کلیوی
-بارداری
-شیردهی
-افراد مسن
-کمبود حجم مایعات بدن
-ضعف و ناتوانی، شدید
-سابقه یا ابتلا به مشکلات قلبی عروقی
-اختلالات تیروئید
-مصرف همزمان داروهای سرکوب کننده عصبی
-مصرف الکل
-افراد در معرض خطر سندرم بروگادا
-دهیدراسیون شدید
-احتباس ادراری
-افراد با سابقه افکار خودکشی
-میاستنی گراویس

عوارض جانبی لیتیم کربنات

عوارض شایع:
لرزش، پلی اوری، پلی دیپسی، افزایش وزن، اسهال، استفراغ، خواب آلودگی، اختلال شناختی، اختلال در هماهنگی، ضعف عضلانی، بی اشتهایی، حالت تهوع، تاری دید، سرگیجه، کهیر، خشکی دهان، خستگی، آلوپسی، لکوسیتوز برگشت پذیر، آکنه، ادم، هایپوناترمی، نفروپاتی مزمن tubulointerstitial

عوارض جدی:
کما، تشنج، آریتمی بطنی، برادی کاردی شدید، سنکوپ، سندرم بروگادا، واکنش دارویی همراه با ائوزینوفیلی و علائم سیستمیک، گواتر، کم کاری تیروئید، هایپرکلسمی، هایپرپاراتیروئیدیسم، تومور کاذب مغزی، سندرم سروتونین، پدیده رینود، دیابت بی مزه

تداخلات دارویی لیتیم کربنات

مشخصات کلی تداخلات: 
- تشدید اثرات تضعیف‌کننده CNS 
- تشدید هایپرگلیسمی 
- تشدید هیپوگلیسمی 
- کاهش آستانه تشنج 
- کاتیون تک ظرفیتی 
- تشدید سمیت کلیوی 
- تشدید بلاک عصبی - عضلانی 
- تشدید اثرات سروتونرژیک 
- اثر بر تولید/ متابولیسم هورمون تیروئید 
- ترکیبات حساس به pH ادرار 

تداخلات رده X (پرهیز): 
داپوکستین، فکسینیدازول، مهارکننده‌های مونو آمین اکسیداز (تیپ B)، سرتیندول

کاهش اثرات داروها توسط لیتیوم کربنات: 
داروهای ضد سایکوز، دسموپرسین، وازوپرسین

کاهش اثرات لیتیوم کربنات توسط داروها: 
کافئین و فراورده‌های حاوی کافئین، کلسی‌تونین، کلسیم پلی استایرن سولفونات، مهارکننده‌های کربنیک انهیدراز، دیورتیک های لوپ، سدیم بیکربنات، سدیم کلرید، سدیم پلی استایرن سولفونات، گیاه علف چای، مشتقات تئوفیلین 

افزایش اثرات داروها توسط لیتیوم کربنات: 
داروهای ضد سایکوز، فکسینیدازول، هالوپریدول، داروهای بلاک‌کننده‌ عصبی-عضلانی، اکسی تریپتان، پتاسیم یدات، عوامل طولانی کننده فاصله QT (بیشترین خطر)، مهارکننده‌های اختصاصی باز جذب سروتونین، تضعیف‌کننده های CNS سروتونرژیک غیر اوپیوئیدی، تریپتوفان ، فرآورده‌های والپروات

افزایش اثرات لیتیوم کربنات توسط داروها: 
آلموتریپتان، آلوسترون، آمفتامین‌ها، بلاک کننده های گیرنده آنژیوتانسین II، داروهای ضد تهوع (آنتاگونیست 5HT3)، بوسپیرون، مهارکننده‌های کانال کلسیم (غیردی‌هیدروپیریدینی)، کاربامازپین، سیکلوبنزاپرین، داپوکستین، دسموپرسین، دکس‌ متیل‌فنیدات، متیل‌فنیدات، دکسترومتورفان، التریپتان، اپلرنون، مشتقات ارگوت، فنفلورامین، فوس ‌فنی‌توئین، لاسمیدیتان، لینزولید، دیورتیک های لوپ، لورکاسرین (از بازار دارویی ایالات‌متحده جمع‌آوری‌شده)، متاکسالون، متیل دوپا، متیلن بلو، مترونیدازول (سیستمیک)، مهارکننده‌های مونو آمین اکسیداز (ضدافسردگی)، مهارکننده‌های مونو آمین اکسیداز (تیپ B)، نفازودون، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، اندانسترون، آگونیست های اوپیوئیدی، اوزانیمود، فنی‌توئین، پتاسیم یدید، راموسترون، سارگراموستیم، اوپیوئید های سروتونرژیک (خطر بالا)، آگونیست های گیرنده 5HT1D سروتونینی (تریپتان ها)، مهارکننده‌های باز جذب سروتونین/ نوراپی نفرین، گیاه علف چای، اسپند، تیازید و دیورتیک های شبه تیازید، توپیرامات، ضدافسردگی‌های سه حلقه‌ای 

تداخل با غذا: 
ذکر نشده است.

هشدار ها لیتیم کربنات

-سمیت لیتیوم ارتباط نزدیکی با سطح سرمی آن دارد و حتی می تواند در دوزهای نزدیک به سطوح درمانی رخ دهد. قبل از شروع درمان، لازم است برای تعیین سریع و دقیق سطح لیتیم سرمی برنامه‌ریزی شود.
-به دليل احتمال بروز تغييرات بافتي و عملكردي كليه متعاقب مصرف دراز مدت ليتيم درمان با اين دارو بيش از ۳تا۵ سال توصيه نمي‌شود. 
-در صورت بروز علائم مسموميت با ليتيم (لرزش ، عدم تعادل، نيستاگموس، نارسايي كليوي و تشنج) بايد درمان را قطع و در صورت لزوم مسموميت زدايی انجام داد. 
-وقتي كه غلظت پلاسمايی ليتيم به حد سمی می‌رسد، معمولاً 1 يا 2 روز طول می‌كشد تا علائم شديد مسموميت بروز كند.
-لیتیوم می تواند سندرم سروتونین تهدید کننده حیات را تشدید کند، به ویژه هنگامی که در ترکیب با سایر عوامل سروتونرژیک (مانند مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین، مهارکننده های بازجذب سروتونین و نوراپی نفرین، تریپتان ها، ضد افسردگی های سه حلقه ای، فنتانیل، ترامادول، ترامادول، فنتانیل، ترامادول، بوسیپرون، St. John's wort و تریپتوفان) یا عواملی که متابولیسم سروتونین را مختل می کنند (مثلاً مهارکننده های مونوآمین اکسیداز) استفاده شوند. بیماران را از نظر علائم سندرم سروتونین، مانند تغییرات وضعیت روانی (مانند بی قراری، توهم، هذیان، کما)، بی ثباتی اتونومیک (مانند تاکی کاردی، فشار خون ناپایدار، سرگیجه، دیافورز، گرگرفتگی، هایپرترمی)، تغییرات عصبی عضلانی (مثلاً لرزش، سفتی، میوکلونوس، هایپررفلکسی، ناهماهنگی)، علائم دستگاه گوارش (به عنوان مثال، تهوع، استفراغ، اسهال) و/یا تشنج تحت نظر بگیرید. در صورت بروز علائم سندرم سروتونین، درمان با لیتیم و هر عامل سروتونرژیک همزمان را فوراً قطع کنید و درمان حمایتی را شروع کنید.

توصیه های دارویی لیتیم کربنات

-جهت کاهش عوارض گوارشی، همراه با غذا مصرف شود. قرص های آهسته رهش باید به صورت کامل بلعیده شود از خرد کردن یا جویدن آنها خودداری شود.
-در صورت کاهش سديم بدن ، مسموميت با ليتيم تشديد می‌شود. به همين دليل از مصرف داروهاي مدر بخصوص تيازيد‌ها همزمان با اين دارو بايد اجتناب شود. 
-بررسی نوار قلبی حداقل يكبار قبل از شروع درمان و سپس در صورت نياز در مدت درمان توصيه می‌شود. همچنين تعيين غلظت سرمی ليتيم به طور منظم در طول درمان نيز توصيه می‌شود. تعيين عملكرد كليه و شمارش تام و افتراقی سلولهای خون پيش از درمان و بطور منظم در طول درمان با اين دارو توصيه می‌شود.
-در صورت نیاز به تجویز در دوران بارداری، محاسبه نسبت خطر / منفعت در دوران بارداری(به ویژه در سه ماهه اول) لازم می‌باشد.نظارت بر ا ECHO جنین در هفته ۱۶تا۲۰ بارداری توصیه می‌شود. همچنین باید سطح سرمی لیتیم مادر به دقت کنترل شود. ممکن است نیاز به تنظیم دوز در دوران بارداری و/یا پس از زایمان باشد. قطع مصرف لیتیم یا کاهش آن در زمان نزدیک به زایمان نظر گرفته‌شود. خطر احتمالی تراتوژنیسیته و آسیب به جنین و نوزاد، از جمله ناهنجاری های قلبی عروقی و مسمومیت با لیتیم، بر اساس داده های انسانی وجود دارد. خطر احتمالی کاهش سطوح دارو در مادر و کاهش اثربخشی در دوران بارداری نیز وجود دارد.
-در صورت نیاز به تجویز در دوران شیردهی، محاسبه نسبت خطر / منفعت در این دوران برای مادر و شیرخوار ضروری است. پایش سطح سرمی لیتیم در نوزاد، BUN/Cr و TSH در نظر گرفته شود. خطر احتمالی آسیب به نوزاد بر اساس مطالعات انسانی وجود دارد. اطلاعات انسانی در مورد میزان تاثیر لیتیم بر تولید شیر مادر وجود ندارد.
-دوز مصرف ليتيم بايد به گونه‌ای تنظيم شود كه غلظت پلاسمايی با توجه به هدف مصرف، در محدوده های زیر قرار بگیرد:
در اختلالات حاد دوقطبی : 0.8-1.2 mEq/L
در درمان نگهدارنده‌ی اختلالات دوقطبی : 0.8-1.0 mEq/L
-سطح سمی لیتیم در بزرگسالان و کودکان بیشتر از ۱/۵ و در افراد سالمند بیشتر از ۰/۸ میلی‌اکی‌والان بر لیتر می‌باشد.
-زمان مناسب اندازه‌گیری سطح لیتیم، ۱۲ساعت پس از دوز شبانه‌ی لیتیم می‌باشد.در صورت نیاز دوز صبح لیتیم مصرف نشود. و مدت زمان لازم برای رسیدن به سطح پایدار، در بزرگسالان ۳تا۶روز، در کودکان ۳تا۵روز و در سالمندان ۴تا۸روز می‌باشد. احتمال کاهش سطح لیتیم در دوران بارداری وجود دارد.
-در خانم‌های با امکان باروری، پیش از شروع مصرف لیتیم، تست بارداری انجام شود.
‏-CBC، آنالیز ادرار، کراتینین و TSH در زمان شروع درمان، یک ماه پس از مصرف و پس از آن، ۶تا۱۲ماه ارزیابی شود.
-عملکرد کلیوی بیمار BUN و SCr در زمان شروع درمان و سپس هر ۲تا۳ماه در شش ماه نخست مصرف، و پس از آن به صورت سالانه در بیماران پایدار و یا در صورت نیاز ارزیابی شود.در اطفال نیاز به بررسی با فواصل کمتر می‌باشد.
-وضعیت الکترولیت‌ها، وزن بیمار، علایم حیاتی در زمان شروع درمان و سپس هر ۱۲ماه یک بار ارزیابی شود.
-سطح سرمی دارو هر دوهفته یک بار تا زمانی که به ثبات برسد و پس از آن هر ۲ماه تا زمانی که دوز پایدار طولانی مدت مناسب مشخص شود، و سپس هر ۶تا۱۲ماه ارزیابی شود.
-کلسیم بیمار به صورت دوره ای پایش شود.
-در بیماران بالای ۴۰سال یا بیماران با سابقه مشکلات قلبی عروقی، نوارقلب در ابتدای درمان و سپس هر ۶تا۱۲ ماه گرفته شود.
-غلظت پلاسمايی مطلوب در هر فرد بايد به طور جداگانه‌ تعيين شود. 
-در مسموميت خفيف با ليتيم، قطع دارو و تجويز مقادير لازم آب و نمك براي رفع مسموميت كفايت مي‌كند.
-در طول دوره درمان ، بايد عملكرد تيروئيد تحت نظر باشد. 
-در طول دوره درمان ، بيمار بايد آب و سديم به اندازه كافي مصرف كند.
-فرآورده‌های مختلف ليتيم از نظر فراهمی زيستی با يكديگر تفاوت دارند و در صورت تغيير فرآورده‌‌ی مورد استفاده ی بيمار ، بايد احتياطات لازم انجام شود. 
-دوره درمان با دارو بايد كامل شود. برای حصول پاسخ مطلوب، ممكن است یک تا سه هفته زمان لازم باشد. 
-در صورت فراموش شدن يك نوبت مصرف دارو، به محض به ياد آوردن، آن نوبت بايد مصرف شود، مگر اينكه تا زمان مصرف نوبت بعدی كمتر از ۴ ساعت باقيمانده باشد. مقدار مصرف در نوبت بعدی نيز نبايد دو برابر گردد. 
-به منظور بررسی پيشرفت درمان ، مراجعه منظم به پزشك ضروری است. 
-به دليل احتمال بروز خواب آلودگی و سرگيجه هنگام رانندگی يا كار با ابزارهایی كه نياز به هوشياری دارند، بايد احتياط نمود. 
-به بیمار تاکید شود که هنگام ورزش و در هواي گرم و در صورت ابتلا به بيماری‌هايی كه سبب تب، تعريق، تهوع و استفراغ مي‌شود، احتياط کند و مایعات کافی مصرف کند.
-دوز لیتیوم ممکن است برای مدیریت مراحل مختلف اختلال دوقطبی با هدف پیشگیری از شیدایی و افسردگی تنظیم شود.
-فقط در شرایطی که پایش غلظت سرمی این دارو در بیمار امکان پذیر است، تجویز شود. اثرات توکسیک با غلظت سرمی بیشتر از ۱/۵ mEq/L رخ می دهد و ممکن است در برخی از بیماران با غلظت سرمی کمتر از ۱/۲ mEq/L نیز دیده شود.
-جهت بهبود تحمل دارو، مجموع دوزهای روزانه بیشتر از۳۰۰ میلی گرم در روز با ۲ یا ۳ دوز منقسم روزانه شروع شود. پس از گذشت چند هفته با دوز مشخص و غلظت سرمی ثابت، می‌توان برنامه مصرف را به یک دوز منفرد سریع رهش یا آهسته رهش قبل از خواب تغییر داد.
-برای تبدیل کپسول/قرص سریع رهش و آهسته رهش، دوز کل روزانه، یکسان تجویز شود. ابتدا دوز روزانه سریع رهش در ۲ تا ۳ دوز منقسم و دوز روزانه آهسته رهش در ۲ دوز منقسم تجویز شود. اگر دوز اولیه کمتر از ۳۰۰ میلی گرم در روز باشد، می‌توان آن را بدون توجه به فرمولاسیون، یک بار در روز شروع کرد. پس از چند هفته با دوز تعیین شده، ممکن است برنامه به یک دوز منفرد سریع رهش یا آهسته رهش قبل از خواب تغییر یابد. هنگامی که لیتیم به صورت تک دوز در روز مصرف می شود، به دلیل تغییر در دفع کلیوی، غلظت های سرمی ۱۰ تا ۲۶ درصد در مقایسه با غلظت های اولیه سرمی با دوزهای منقسم، بیشتر است.ممکن است بیمار نیاز به تنظیم دوز فردی داشته باشد.
-در صورت نیاز به قطع دارو، کاهش تدریجی دوز لیتیم برای جلوگیری از عود علائم بیماری توصیه می شود مگر اینکه قطع آن به دلیل عوارض جانبی قابل توجه باشد. چنانچه در طول درمان حاد نیاز به تغییر به داروی دیگری باشد، دوز لیتیوم طی ۱ تا ۲ هفته کاهش یابد (مثلاً ۳۰۰ میلی گرم هر روز یا یک روز در میان). به منظور تشخیص علائم عود بیماری هنگام قطع درمان نگهدارنده برای اختلال دوقطبی، در صورت امکان، دوز لیتیم طی چند هفته تا چند ماه کاهش داده‌شود.
-در افراد سالمند شروع درمان با کمترین دوز موثر آغاز شود. برخی از دستورالعمل ها، غلظت سرمی هدف پایین تر را در بیماران مسن توصیه می کنند (به عنوان مثال، ۰/۴ تا ۰/۸ میلی اکی والان در لیتر برای افراد با سن بالا)
-لیتیم عمدتاً از طریق کلیه ها دفع می شود و کلیرانس آن مستقیماً با سرعت فیلتراسیون گلومرولی ارتباط دارد. به دلیل خطر سمیت کلیوی مرتبط با لیتیوم، نظارت روتین بر سطح سرمی لیتیم و عملکرد کلیوی در بیماران با کاهش عملکرد کلیه، توصیه می شود.
-در کودکان و نوجوانان ، غلظت سرمی و پاسخ بالینی (اثربخشی و سمیت) برای تعیین دوز مناسب مرتب پایش شود. هر ۵ میلی لیتر محلول خوراکی لیتیم حاوی ۸ میلی اکی والان یون لیتیوم است که معادل مقدار لیتیوم موجود در ۳۰۰ میلی گرم کپسول/قرص لیتیم سریع رهش می‌باشد