تیوریدازین

معرفی تیوریدازین

تیوریدازین یک داروی آرام‌بخش است که به درمان مشکلات روانی مانند اسکیزوفرنی کمک می‌کند. این دارو به طور کلی با تغییر نحوه کارکرد یک ماده شیمیایی به نام دوپامین در مغز عمل می‌کند. دوپامین به ما کمک می‌کند که احساسات و رفتارهایمان را کنترل کنیم، و وقتی این ماده در مغز زیاد باشد، می‌تواند باعث علائمی مانند هذیان و توهم شود.

تیوریدازین محصول شرکت داروسازی خوارزمی

موارد مصرف تیوریدازین

درمان شیزوفرنی:  

• تیوریدازین برای درمان شیزوفرنی که نوعی اختلال روانی جدی است که باعث بروز علائمی مانند توهمات (دیدن یا شنیدن چیزهایی که وجود ندارند) و هذیان‌ها (باورهای غلط که با واقعیت تطابق ندارند)، بسیار مؤثر است. این دارو به کنترل این علائم کمک می‌کند.

اختلالات روان‌پریشی:

• تیوریدازین به درمان انواع دیگر اختلالات روانی که در آن‌ها فرد ممکن است واقعیت را از دست بدهد و دچار تفکرات و رفتارهای غیرعادی شود، مانند اختلالات روان‌پریشی ناشی از بیماری‌های دیگر یا آسیب‌های مغزی، کمک می‌کند.

اختلالات دوقطبی:

• این دارو برای مدیریت علائم افسردگی و شیدایی در اختلال دوقطبی (که فرد بین حالات شیدایی و افسردگی نوسان می‌کند) نیز تجویز می‌شود.

اضطراب شدید و بی‌قراری:

• تیوریدازین می‌تواند در کاهش اضطراب شدید و حالت‌های بی‌قراری مفید باشد. این دارو به فرد کمک می‌کند که آرام‌تر و کنترل‌شده‌تر احساس کند.

درمان اختلالات خلقی:

• در برخی موارد، تیوریدازین می‌تواند به کنترل نوسانات شدید خلقی و برخی حالات هیجانی غیرعادی کمک کند.

درمان برخی اختلالات حرکتی:

این دارو در برخی موارد برای درمان اختلالات حرکتی غیرارادی (مثل دیس‌کینزی) که ممکن است در نتیجه دیگر درمان‌های دارویی ایجاد شده باشند، تجویز می‌شود.

درمان مشکلات خواب:

در برخی موارد، اگر فرد دچار اختلالات خواب یا بی‌خوابی شدید باشد، تیوریدازین ممکن است به کمک آید تا فرد راحت‌تر بخوابد.
 

اثربخشی آمار و شواهد علمی

مطالعات مختلف نشان داده‌اند که تیوریدازین برای کاهش علائم شیزوفرنی و اضطراب مؤثر است. همچنین، این دارو در کنترل اختلالات روانی و رفتارهای غیرعادی به‌ویژه در بیمارانی که به سایر داروهای آنتی‌سایکوتیک پاسخ نمی‌دهند، نتایج خوبی نشان داده است.

 

مقدار مصرف تیوریدازین

• دوز اولیه: معمولاً برای بزرگسالان ۱۰ میلی‌گرم شروع می‌شود و سپس به تدریج افزایش می‌یابد.
• دوز معمول: در بیشتر موارد، دوز معمولی بین ۱۰ تا ۲۵۰ میلی‌گرم در روز است.
• دوز کودکان: برای کودکان، دوز مصرف باید طبق دستور پزشک تعیین شود.

 

خطرات مرتبط با مصرف طولانی‌مدت تیوریدازین

• اختلالات حرکتی: مصرف طولانی‌مدت تیوریدازین می‌تواند باعث اختلالات حرکتی غیرارادی شود.
• مشکلات قلبی: این دارو ممکن است باعث آریتمی و مشکلات قلبی شود.
• افزایش وزن و دیابت: مصرف طولانی‌مدت این دارو می‌تواند منجر به افزایش وزن و مشکلات متابولیکی شود.

 

عوارض تیوریدازین و مدیریت آن

• خواب‌آلودگی و سرگیجه: ممکن است باعث خواب‌آلودگی شود. برای کاهش این اثرات، دارو باید شب‌ها قبل از خواب مصرف شود.
• خشکی دهان: ممکن است خشکی دهان ایجاد کند. برای کاهش این عارضه، مصرف آب فراوان و جویدن آدامس بدون قند پیشنهاد می‌شود.
• مشکلات حرکتی: برخی بیماران ممکن است دچار مشکلات حرکتی شوند. این عارضه با کاهش دوز دارو قابل کنترل است.

 

تداخلات دارویی و غذایی تیوریدازین

• الکل: مصرف الکل همراه با تیوریدازین ممکن است باعث افزایش خواب‌آلودگی و اثرات ساکن‌کننده سیستم عصبی شود.
• داروهای آرام‌بخش: مصرف داروهای آرام‌بخش به همراه تیوریدازین می‌تواند اثرات دارو را تشدید کند.

 

باید و نبایدهای غذایی تیوریدازین

از مصرف الکل و نوشیدنی‌های کافئین‌دار خودداری کنید زیرا می‌توانند اثرات دارو را تداخل دهند.

 

نکات تغذیه‌ای مکمل‌ها 

مصرف مکمل‌های ویتامین D و کلسیم ممکن است به کاهش عوارض جانبی مانند مشکلات استخوانی کمک کند.

 

سؤالات متداول تیوریدازین

آیا می‌توانم دارو را همراه با غذا مصرف کنم؟

بله، مصرف تیوریدازین همراه با غذا مشکلی ندارد.

اگر دارو را فراموش کردم، چه کنم؟

دوز فراموش‌شده را به محض یادآوری مصرف کنید.

آیا مصرف تیوریدازین باعث خواب‌آلودگی می‌شود؟

بله، یکی از عوارض جانبی رایج خواب‌آلودگی است.

آیا می‌توانم دارو را سرخود قطع کنم؟

قطع ناگهانی دارو توصیه نمی‌شود. باید دوز آن تدریجاً کاهش یابد.

آیا این دارو باعث افزایش وزن می‌شود؟

در برخی افراد، مصرف طولانی‌مدت تیوریدازین ممکن است منجر به افزایش وزن شود.

آیا می‌توانم هنگام مصرف دارو از الکل استفاده کنم؟

خیر. مصرف الکل همراه با تیوریدازین توصیه نمی‌شود.

آیا می‌توانم دارو را در دوران بارداری مصرف کنم؟

مصرف این دارو در دوران بارداری باید با مشورت پزشک باشد.

آیا می‌توانم از داروهای دیگر همراه با تیوریدازین استفاده کنم؟

مصرف داروهای دیگر باید تحت نظر پزشک باشد، زیرا ممکن است تداخلات دارویی ایجاد شود.

اطلاعات تخصصی

موارد مصرف تیوریدازین

1. اسکیزوفرنی 

• اثربخشی: تیوریدازین در درمان علائم مثبت اسکیزوفرنی (مانند هذیان‌ها و توهم‌ها) مؤثر است. این دارو برای کاهش اضطراب، تحریک‌پذیری، و اختلالات ذهنی در بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی استفاده می‌شود.
• مکانیسم اثر: از طریق اثرات ضد دوپامینرژیک در سیستم عصبی مرکزی به‌ویژه در نواحی مرتبط با پردازش شناختی و هیجانی، می‌تواند علائم هذیان و توهمات را کاهش دهد.

2. اختلالات دوقطبی

• اثربخشی: در دوره‌های شیدایی این اختلال، تیوریدازین می‌تواند به عنوان داروی کمکی برای کاهش هیجانات شدید و رفتارهای ناپایدار روانی استفاده شود.
• موارد استفاده خاص: استفاده در مواردی که ترکیب با داروهای تثبیت‌کننده خلق (مثل لیتیوم) پاسخ مطلوبی نداشته باشد.
• مکانیسم اثر: با تاثیر بر سیستم دوپامینی و سروتونرژیک، به تعدیل هیجانات و رفتارهای شیدایی کمک می‌کند.

3. آشفتگی‌های روانی حاد 

• اثربخشی: برای درمان روان‌پریشی‌های حاد که به دلیل اختلالات پزشکی (مثلاً اختلالات عصبی، مصرف مواد مخدر، یا اختلالات دیگر) ایجاد شده‌اند.
• موارد استفاده خاص: در بیمارانی که به داروهای آنتی‌سایکوتیک دیگر پاسخ نمی‌دهند یا به دلیل عوارض جانبی از آنها نمی‌توانند استفاده کنند.

4. اختلالات رفتاری در کودکان و نوجوانان 

• اثربخشی: در کودکانی که رفتارهای پرخاشگرانه و غیرقابل کنترل دارند، به‌ویژه در مواردی که ترکیب با سایر درمان‌های روان‌شناختی اثربخشی کافی نداشته باشد.
• موارد استفاده خاص: درمان اختلالات رفتاری در کودکان و نوجوانانی که با مشکلاتی نظیر بیش‌فعالی، اضطراب و رفتارهای منفی دست‌وپنجه نرم می‌کنند.

5. اختلالات اضطرابی شدید

• اثربخشی: در درمان اختلال اضطراب عمومی، اختلال اضطراب اجتماعی و برخی فوبیاهای شدید که به درمان‌های روان‌درمانی یا داروهای آرام‌بخش دیگر پاسخ نمی‌دهند، تیوریدازین می‌تواند مفید باشد.
• مکانیسم اثر: با اثرات آرام‌بخشی و تعدیل سطح فعالیت‌های دوپامینی، این دارو به کنترل اضطراب شدید کمک می‌کند.

6. بی‌خوابی شدید 

• اثربخشی: در بیمارانی که اختلالات خواب دارند و به‌ویژه در مواردی که با مشکلات روانی دیگر مانند اضطراب یا روان‌پریشی همراه است، می‌توان از تیوریدازین برای کاهش بی‌خوابی استفاده کرد.
• موارد استفاده خاص: درمان بی‌خوابی‌هایی که به داروهای خواب‌آور استاندارد پاسخ نمی‌دهند.

7. بی‌قراری و آشفته‌حالی روانی

• اثربخشی: برای کاهش بی‌قراری و فعالیت‌های غیرطبیعی فیزیکی که معمولاً در بیماران مبتلا به اختلالات روان‌پریشی یا اضطرابی دیده می‌شود.
• موارد استفاده خاص: درمان بی‌قراری‌های شدید ناشی از شرایط روانی حاد که به داروهای دیگر پاسخ نمی‌دهند.

8. سندروم تورت 

• اثربخشی: تیوریدازین ممکن است در درمان تیک‌ها و علائم رفتاری در بیماران مبتلا به سندروم تورت مؤثر باشد، به‌ویژه در مواردی که تیک‌های حرکتی و گفتاری شدید و مداوم است.
• موارد استفاده خاص: برای بیماران با علائم شدید که درمان‌های معمولی (داروهای ضد افسردگی و ضد تشنج) پاسخ نمی‌دهند.

9. آشفتگی ناشی از ترک الکل یا مواد

• اثربخشی: برای مدیریت مشکلات روانی ناشی از مصرف مواد (از جمله الکل یا مواد مخدر) که باعث روان‌پریشی و سایر علائم شناختی می‌شود.
• موارد استفاده خاص: در بیماران مبتلا به روان‌پریشی ناشی از مصرف مواد که نیاز به مدیریت فوری دارند.

10. ترومای بعد از جراحی و استرس‌های روانی 

• اثربخشی: در درمان بیمارانی که پس از جراحی دچار مشکلات روانی مانند روان‌پریشی، اضطراب شدید یا افسردگی می‌شوند.
• موارد استفاده خاص: درمان کوتاه‌مدت برای بهبود وضعیت روانی و کاهش علائم استرس بعد از جراحی‌های عمده.

11. اختلالات خلقی

• اثربخشی: برای درمان برخی اختلالات خلقی، به‌ویژه در مواردی که به داروهای تثبیت‌کننده خلق مانند لیتیوم یا داروهای ضدافسردگی پاسخ نمی‌دهند.
• موارد استفاده خاص: در بیمارانی که مبتلا به افسردگی یا افسردگی دوقطبی هستند و نیاز به درمان کمکی دارند.

 

توجه ویژه:

• دوز مصرف و مدت زمان درمان باید بر اساس تشخیص پزشک و با توجه به وضعیت بالینی بیمار تنظیم شود.
• مصرف تیوریدازین در بیمارانی که مشکلات قلبی یا کبدی دارند باید با احتیاط انجام شود و دوز آن تنظیم گردد.
• تیوریدازین باید در بیمارانی که سابقه واکنش‌های حساسیتی شدید به داروهای مشابه دارند، به دقت مورد ارزیابی قرار گیرد.

مکانیسم اثر تیوریدازین

تیوریدازین به‌طور خاص روی مغز عمل می‌کند. این دارو مانند یک مسدودکننده گیرنده‌های دوپامین است. دوپامین یک ماده شیمیایی است که به انتقال پیام‌ها در مغز کمک می‌کند. وقتی که تیوریدازین این گیرنده‌ها را مسدود می‌کند، فعالیت‌های غیرطبیعی مغز که باعث بروز علائم شیزوفرنی و اختلالات روانی می‌شوند، کاهش می‌یابد. به زبان ساده‌تر، تیوریدازین به مغز کمک می‌کند تا بهتر کار کند و علائم روان‌پریشی کاهش یابد.

تحلیل مکانیسم و اثرات بالینی:

1. آنتاگونیسم گیرنده دوپامین D2:

• تیوریدازین عمدتاً به عنوان یک آنتاگونیست گیرنده دوپامین نوع 2 (D2) در سیستم عصبی مرکزی عمل می‌کند. این عمل منجر به کاهش فعالیت دوپامینرژیک در نواحی مختلف مغز، از جمله نواحی مرتبط با علائم روان‌پریشی (اسکیزوفرنی) می‌شود. آنتاگونیسم این گیرنده‌ها مسئول کاهش علائم مثبت اسکیزوفرنی مانند هذیان و توهم است.

2. اثر بر گیرنده‌های سروتونین:

• تیوریدازین علاوه بر اثر بر گیرنده‌های دوپامین، می‌تواند بر گیرنده‌های سروتونین (۵-HT) نیز تاثیر بگذارد. این ویژگی ممکن است موجب تعدیل خلق و اضطراب شود و در درمان علائم افسردگی در برخی از بیماران مفید باشد.

3. آنتاگونیسم گیرنده‌های آلفا-آدرنرژیک:

• تیوریدازین دارای فعالیت آنتاگونیستی بر گیرنده‌های آلفا-آدرنرژیک است که می‌تواند منجر به گشاد شدن عروق و کاهش فشار خون در برخی بیماران شود. این اثر می‌تواند در تنظیم فشار خون در بیماران با فشار خون بالا مؤثر باشد، اما خطر افت فشار خون و سرگیجه را افزایش می‌دهد.

4. اثر بر گیرنده‌های هیستامین H1:

• این دارو همچنین ممکن است بر گیرنده‌های هیستامین H1 تأثیر بگذارد که موجب ایجاد اثرات آرام‌بخش و خواب‌آور می‌شود. این اثر می‌تواند برای کنترل اضطراب و بی‌خوابی مفید باشد، اما خطر خواب‌آلودگی و احساس خستگی را نیز افزایش می‌دهد.

5. اثر ضد تهوع و استفراغ:

• به عنوان یک داروی ضد تهوع و ضد استفراغ، تیوریدازین می‌تواند از طریق مهار گیرنده‌های دوپامینی در مراکز تهوع مغز، علائم مربوط به تهوع و استفراغ را کاهش دهد.

این ویژگی‌ها و اثرات دارو موجب می‌شود که تیوریدازین به عنوان درمانی مؤثر برای شرایط مختلف روان‌پریشی مانند اسکیزوفرنی و اختلالات دوقطبی و همچنین برای کنترل برخی علائم مانند اضطراب و بی‌خوابی استفاده شود.

فارماکوکینتیک تیوریدازین

1. جذب

• سرعت جذب: تیوریدازین پس از مصرف خوراکی به‌خوبی از دستگاه گوارش جذب می‌شود، اما سرعت جذب آن به‌طور متوسط است و ممکن است تحت تأثیر غذا قرار گیرد.
• حداکثرغلظت پلاسمایی: حداکثر غلظت پلاسمایی تیوریدازین در حدود 2 تا 4 ساعت پس از مصرف خوراکی مشاهده می‌شود.
• زیست دستیابی: زیست دستیابی دارو در حدود 30-40 درصد است، به این معنی که تنها بخش کوچکی از دوز مصرفی به‌طور فعال وارد جریان خون می‌شود.

2. توزیع

• حجم توزیع: تیوریدازین به‌طور گسترده‌ای در بدن توزیع می‌شود، با حجم توزیع تقریباً 12-16 لیتر در هر کیلوگرم از وزن بدن.
• پیوند به پروتئین‌ها: این دارو دارای پیوند شدید به پروتئین‌های پلاسمایی است (بیش از 90 درصد)، به‌ویژه به آلبومین.
• عبور از سد خونی-مغزی: تیوریدازین به‌راحتی از سد خونی-مغزی عبور می‌کند، به همین دلیل اثرات ضدروانی آن عمدتاً در مغز مشاهده می‌شود.

3. متابولیسم

• متابولیسم کبدی: تیوریدازین عمدتاً در کبد متابولیزه می‌شود، عمدتاً توسط سیستم آنزیمی CYP2D6 و به‌طور جزئی توسط CYP3A4 و CYP1A2.
• متابولیت‌ها: متابولیت‌های اصلی تیوریدازین شامل متابولیت‌های فعال مانند تیوریدازین سولفاته و متابولیت‌های غیر فعال است. این متابولیت‌ها هنوز برخی از ویژگی‌های دارویی دارو را حفظ می‌کنند و به بهبود اثرات درمانی آن کمک می‌کنند.
• اثر متابولیت‌ها: متابولیت‌های دارو از نظر فارماکولوژیک به‌طور مشابه به داروی اصلی عمل می‌کنند، ولی معمولاً در شدت کمتری از اثرات ضدروانی نسبت به داروی اصلی برخوردارند.

4. دفع 

• نیمه‌عمر : نیمه‌عمر تیوریدازین تقریباً 20 تا 24 ساعت است که باعث می‌شود این دارو اثرات طولانی‌مدتی داشته باشد. این نیمه‌عمر طولانی به‌ویژه در درمان‌های بلندمدت مفید است، زیرا نیاز به دوزهای مکرر را کاهش می‌دهد.
• دفع از طریق ادرار: تیوریدازین عمدتاً از طریق ادرار دفع می‌شود، ولی بخش کمی از دارو به‌صورت تغییر نیافته از بدن خارج می‌شود. بیشتر دارو به‌صورت متابولیت‌های غیر فعال از طریق ادرار و مدفوع دفع می‌شود.
• دفع از طریق مدفوع: مقدار کمی از دارو به‌صورت متابولیت‌ها از طریق مدفوع دفع می‌شود.

نکات ویژه در فارماکوکینتیک

• تأثیرات تغذیه: مصرف غذا ممکن است بر جذب تیوریدازین تأثیر داشته باشد. مصرف همزمان با غذا ممکن است باعث کاهش جذب دارو شود، بنابراین توصیه می‌شود دارو با فواصل زمانی مشخص از غذا مصرف شود.
• تأثیرات متابولیسم: مصرف همزمان داروهایی که بر سیستم آنزیمی CYP تأثیر می‌گذارند، می‌تواند متابولیسم تیوریدازین را تحت تأثیر قرار دهد. این امر ممکن است منجر به تغییر در غلظت دارو در خون شود و عوارض جانبی یا عدم اثربخشی دارو را افزایش دهد.
• آسیب کبدی: در بیماران با بیماری‌های کبدی، به‌ویژه نارسایی کبدی، ممکن است متابولیسم دارو تغییر کند و نیمه‌عمر دارو طولانی‌تر شود. در این بیماران باید دوز دارو کاهش یابد و دقت بیشتری در تنظیم دوز صورت گیرد.

منع مصرف تیوریدازین

1. حساسیت یا آلرژی به تیوریدازین یا سایر داروهای فنوثیازین

• تیوریدازین نباید در بیمارانی که به داروی تیوریدازین یا سایر داروهای فنوثیازین (مثل کلروپرومازین یا پروکلوپرازین) حساسیت دارند، استفاده شود.
• واکنش‌های آلرژیک می‌توانند شامل کهیر، ورم صورت یا مشکلات تنفسی باشند.

2. اختلالات شدید قلبی

• آریتمی‌های قلبی: مصرف تیوریدازین در بیمارانی که دارای آریتمی‌های قلبی، به‌ویژه آریتمی‌های شدید یا دیگر مشکلات ریتمی قلبی هستند، باید به شدت محدود یا منع شود.
• طولانی شدن فاصله QT: این دارو می‌تواند فاصله QT را در الکتروکاردیوگرام افزایش دهد و خطر بروز آریتمی‌های خطرناک مانند torsades de pointes را افزایش دهد.
• در بیمارانی که دارای مشکلات قلبی پیش‌زمینه‌ای مانند فشار خون پایین یا نارسایی قلبی هستند، استفاده از تیوریدازین باید با احتیاط ویژه انجام شود.

3. اختلالات کبدی 

• نارسایی کبدی: در بیمارانی که دارای بیماری کبدی شدید مانند سیروز کبدی یا نارسایی کبدی هستند، تجویز تیوریدازین توصیه نمی‌شود. کبد مسئول متابولیسم داروهاست و در بیمارانی که عملکرد کبدی آنها آسیب دیده، ممکن است تیوریدازین به طور غیرعادی متابولیز شود، که منجر به افزایش سطح دارو در خون و افزایش خطر عوارض جانبی می‌شود.
• در بیماران مبتلا به نارسایی کبدی متوسط یا شدید، نیاز به کاهش دوز دارو یا انتخاب داروهای جایگزین است.

4. اختلالات مغزی و روانی

• کما و افسردگی شدید: مصرف تیوریدازین در بیمارانی که در کما هستند یا دچار افسردگی شدید و غیرقابل کنترل هستند، توصیه نمی‌شود.
• اختلالات نورو-محرک: در بیماران مبتلا به پارکینسونیسم، آلزایمر یا سایر اختلالات مغزی که ممکن است با داروهای آنتی‌سایکوتیک تحریک یا تشدید شوند، استفاده از تیوریدازین باید با احتیاط صورت گیرد.

5. اختلالات خون و مغز استخوان

• اختلالات مغز استخوان: تیوریدازین نباید در بیمارانی که به آگرانولوسیتوز (کاهش شدید گلبول‌های سفید) یا سایر مشکلات خون‌سازی مبتلا هستند، تجویز شود، زیرا می‌تواند به مشکلات جدی در تولید سلول‌های خون منجر شود.
• کم‌خونی شدید: این دارو در بیمارانی که از کم‌خونی شدید رنج می‌برند، ممکن است علائم را تشدید کند و نیاز به توجه ویژه در این دسته از بیماران دارد.

6. اختلالات کلیوی

• در بیمارانی که دچار نارسایی کلیوی شدید هستند، مصرف تیوریدازین باید با احتیاط صورت گیرد، زیرا عملکرد کلیه می‌تواند بر میزان دفع دارو تأثیر گذاشته و خطر تجمع دارو در بدن را افزایش دهد.

7. بارداری و شیردهی

• بارداری: تیوریدازین در دوران بارداری به‌ویژه در سه ماهه اول نباید مصرف شود، زیرا ممکن است منجر به عوارض جانبی برای جنین شود.
• شیردهی: تیوریدازین وارد شیر مادر می‌شود و می‌تواند اثرات جانبی جدی بر نوزاد داشته باشد. به همین دلیل، مصرف آن در دوران شیردهی توصیه نمی‌شود.

8. سنین خاص (کودکان و سالمندان)

• کودکان: تیوریدازین به‌طور معمول در کودکان زیر ۲ سال نباید تجویز شود. در کودکان بالاتر از ۲ سال، استفاده از این دارو باید با دقت و تنها در صورت نیاز پزشکی جدی انجام شود.
• سالمندان: مصرف تیوریدازین در سالمندان باید با دقت خاص صورت گیرد، زیرا این گروه از بیماران ممکن است بیشتر مستعد عوارض جانبی مانند سرگیجه و خواب‌آلودگی باشند.

9. تداخلات دارویی با داروهای دیگر

• داروهای آرام‌بخش و مسکن‌ها: مصرف همزمان تیوریدازین با داروهای آرام‌بخش، مسکن‌ها، داروهای ضد افسردگی یا سایر داروهای مهارکننده سیستم عصبی مرکزی (CNS) می‌تواند منجر به تشدید خواب‌آلودگی و سرگیجه شود.
• داروهای ضد انعقاد: مصرف تیوریدازین در بیمارانی که داروهای ضد انعقاد می‌گیرند، باید با دقت صورت گیرد، زیرا این داروها ممکن است خطر خونریزی را افزایش دهند.

10. اختلالات غدد درون‌ریز

• دیابت: در بیمارانی که دچار دیابت هستند، تیوریدازین ممکن است میزان قند خون را تحت تأثیر قرار دهد و نیاز به پایش دقیق سطح گلوکز داشته باشد.

عوارض جانبی تیوریدازین

1. عوارض جانبی شایع

• آرام‌بخشی و خواب‌آلودگی: یکی از عوارض جانبی اصلی تیوریدازین، آرام‌بخشی است که می‌تواند منجر به خواب‌آلودگی و کاهش سطح هوشیاری شود. این عارضه در دوزهای بالا یا در ابتدا که بدن به دارو عادت می‌کند، شایع‌تر است.
• خشکی دهان: یکی از عوارض شایع داروهای آنتی‌سایکوتیک، خشکی دهان است که می‌تواند منجر به مشکلات در بلع و افزایش خطر عفونت‌های دهان و لثه شود.
• یبوست: تیوریدازین می‌تواند به کاهش حرکت روده‌ها و یبوست منجر شود.
• سرگیجه و افت فشار خون: تیوریدازین ممکن است باعث سرگیجه و افت فشار خون، به‌ویژه در هنگام تغییر وضعیت سریع از حالت خوابیده به ایستاده، شود.

2. عوارض جانبی جدی

• دیسکینزیای تاخیری: این عارضه به‌عنوان حرکات غیرارادی و تکراری بدن (مانند حرکات غیرطبیعی صورت و زبان) شناخته می‌شود که در طول زمان ممکن است به وجود آید و با قطع دارو بهبود نیابد. دیسکینزیای تاخیری یکی از عوارض شناخته‌شده طولانی‌مدت داروهای آنتی‌سایکوتیک است.
• سندروم نیکولاسون یا کتاتونیک: یک عارضه نادر و خطرناک که می‌تواند شامل تب بالا، سفتی عضلات، اختلالات روانی، و تغییرات در فشار خون و ضربان قلب باشد. این وضعیت اورژانسی و تهدیدکننده حیات است.
• آریتمی‌های قلبی: تیوریدازین ممکن است باعث بروز آریتمی‌های قلبی مانند طولانی شدن فاصله QT و دیگر مشکلات ریتم قلبی شود. این عارضه می‌تواند در دوزهای بالا یا در بیماران با مشکلات قلبی موجود تشدید شود.
• اختلالات کبدی: تیوریدازین می‌تواند باعث اختلالات کبدی مانند افزایش آنزیم‌های کبدی شود. در موارد نادر، ممکن است منجر به هپاتیت یا سایر آسیب‌های کبدی جدی شود.
• افت فشار خون شدید: به‌ویژه پس از مصرف دوز اول یا افزایش دوز، تیوریدازین می‌تواند باعث کاهش فشار خون شدید شود.

3. عوارض جانبی مرتبط با سیستم عصبی مرکزی 

• بی‌قراری: برخی از بیماران ممکن است در مواجهه با تیوریدازین دچار بی‌قراری، اضطراب یا حرکت‌های غیرارادی شوند.
• پارکینسونیسم دارویی: این عارضه شامل لرزش، سفتی عضلات و کاهش حرکت است که ممکن است شبیه به بیماری پارکینسون باشد و با کاهش دوز دارو برطرف شود.
• کمای دارویی: در موارد نادر و به‌ویژه در دوزهای بالا، تیوریدازین می‌تواند باعث کما شود.

4. عوارض جانبی مرتبط با سیستم گوارشی 

• تهوع و استفراغ: تیوریدازین ممکن است باعث تهوع و استفراغ، به‌ویژه در دوزهای بالا یا هنگام شروع درمان شود.
• سوء هاضمه: برخی از بیماران ممکن است دچار اختلالات گوارشی مانند سوء هاضمه و احساس درد در ناحیه شکم شوند.

5. عوارض جانبی متابولیک و هورمونی 

• افزایش وزن: مانند بسیاری از داروهای آنتی‌سایکوتیک، تیوریدازین می‌تواند باعث افزایش وزن و تغییرات در متابولیسم چربی‌ها و گلوکز شود.
• هیپرگلیسمی: این دارو ممکن است باعث افزایش سطح قند خون و در موارد خاص منجر به دیابت نوع 2 شود.
• افزایش پرولاکتین: تیوریدازین می‌تواند منجر به افزایش سطح پرولاکتین و در نتیجه مشکلاتی مانند گالاکتوره، آمنوره، و اختلالات جنسی شود.

6. عوارض جانبی در سیستم عضلانی و اسکلتی

• درد عضلانی و اسپاسم: برخی از بیماران ممکن است درد عضلانی یا اسپاسم‌های عضلانی را تجربه کنند.
• ضعف عضلانی: در برخی موارد، ضعف عضلانی به‌ویژه در افراد مسن می‌تواند مشاهده شود.

مدیریت عوارض جانبی 

• برای کاهش خطر دیسکینزیای تاخیری و پارکینسونیسم دارویی، بهتر است دوز دارو را در حد کمترین مقدار موثر نگه‌داشت.
• برای پیشگیری از آریتمی‌های قلبی، مانیتورینگ مداوم EKG و اندازه‌گیری فاصله QT ضروری است.
• بی قراری و اضطراب را می‌توان با کاهش دوز یا افزودن داروهای ضداضطراب مدیریت کرد.
• در صورت بروز سندروم نیکولاسون، درمان باید فوری و در محیط بیمارستان صورت گیرد، با استفاده از داروهایی مانند داناتریول و قطع سریع دارو.

تداخلات دارویی تیوریدازین

مشخصات کلی تداخلات:

• سوبسترای CYP1A2
• سوبسترای CYP2D6
• مهارکننده CYP2D6 (متوسط)
• القاکننده CYP3A4 (شدید)
• تشدید اثرات آنتی کولینرژیک
• تشدید اثر تضعیف‌کنندگی CNS
• کاهش اثرات مرکزی هیستامین
• آنتاگونیست دوپامین
• تشدید هایپرگلیسمی
• تشدید هایپرپرولاکتینمی (قوی)
• تشدید هیپودوپامینرژیک
• تشدید هیپوناترمی
• تشدید اثرات کاهنده فشارخون
• کاهش ‌آستانه ‌ی تشنج
• تشدید حساسیت به نور
• افزایش فاصله QT (شناخته‌شده)

تداخلات رده X (پرهیز):

• آکلیندینیوم، آمینولوولینیک اسید (سیستمیک)، آسوناپرویر، آزلاستین (نازال)، بروموپرید، بروم پریدول، سیمتروپیوم، مهارکننده‌های CYP2D6، داپوکستین، دروندارون، الوکسادولین، فکسینیدازول، فلوکستین، فلووکسامین، گلیکوپیرولات (استنشاق دهانی)، گلیکوپیرونیوم (موضعی)، ایپراتروپیوم (استنشاق دهانی)، لترموویر، لوسولپیرید، متوکلوپرامید، موکلوبمید، اورفنادرین، اوکساتومید، اوکسوممازین، پارالدهید، پیموزاید، پیریبدیل، پتاسیم کلرید، پتاسیم سیترات، داروهای طولانی کننده فاصله QT (با بالاترین خطر)، کینیدین، روفناسین، رولاپیتانت، ساکوئیناویر، سولپیرید، تالیدومید، تیوتروپیوم، اومکلیدینیوم

کاهش اثرات داروها توسط تیوریدازین:

• مهارکننده‌های استیل کولین استراز، آمفتامین‌ها، داروهای ضد پارکینسون (آگونیست دوپامین)، داروهای پروکاینتیک، گوانتیدین، ایتوپرید، لترموویر، لوسولپیرید، نیتروگلیسیرین، پیریبدیل، کیناگولید، سکرتین، تاموکسیفن

کاهش اثرات تیوریدازین توسط داروها:

• مهارکننده‌های استیل کولین استراز، آنتی‌اسیدها، داروهای ضد پارکینسون (آگونیست دوپامین)، بروم پریدول، لیتیم، پگ اینترفرون آلفا-2b، پیریبدیل

افزایش اثرات داروها توسط تیوریدازین:

• الکل (اتیل)، آمیفاپپریدین، آمیفوستین، آمینولوولینیک اسید (موضعی و سیستمیک)، آمفتامین‌ها، داروهای آنتی کولینرژیک، عوامل ضد سایکوز (نسل دوم ]آتیپیکال[)، آریپیپرازول، آزلاستین (نازال)، بتابلاکرها، بلونانسرین، برکسانولون، برکس‌پیپرازول، بروم پریدول، بوپرنورفین، کلرفنیرامین، سیمتروپیوم، کلاریترومایسین، کلوزاپین، تضعیف‌کننده‌های CNS، سوبستراهای CYP2D6 (خطر بالا با مهارکننده‌ها)، دمپریدون، دوکسوروبیسین (شکل دارویی متداول)، دروندارون، دروپریدول، الیگلوستات، الوکسادولین، فسوترودین، فلونیترازپام، فلوپنتیکسول، گلوکاگون، گلیکوپیرولات (استنشاق دهانی)، هالوپریدول، داروهای مرتبط با کاهش فشارخون، ایندورامین، آیوهگزول، آیومپرول، آیوپامیدول، مکوئیتازین، متوتری‌مپرازین، متیل‌فنیدات، متوپرولول، متی‌روسین، نبیولول، نیتروپروسید، الانزاپین، آگونیست های اپیوئید، اورفنادرین، اکسی کدون، پارالدهید، فولکودین، پیتولیسانت، پورفیمر، پتاسیم کلرید، پتاسیم سیترات، مهارکننده‌های کیناز طولانی کننده QT (با خطر متوسط)، ضدافسردگی‌های طولانی کننده QT (با خطر متوسط)، کوئتیاپین، کینیدین، راموسترون، روفناسین، ریسپریدون، مهارکننده‌های انتخابی باز جذب سروتونین، داروهای سروتونرژیک (با خطر بالا)، آنتاگونیست ها/ مهارکننده باز جذب سروتونین، سولپیرید، سوورکسانت، تامسولوسین، تالیدومید، دیورتیک های تیازیدی و شبه تیازیدی، تیوپنتال، تیوتروپیوم، توپیرامات، والبنازین، ورتپورفین، زولپیدم

افزایش اثرات تیوریدازین توسط داروها:

• مهارکننده‌های استیل کولین استراز (مرکزی)، آکلیندینیوم، آلفوزوسین، آلیزاپرید، آمیسولپرید (خوراکی)، داروهای ضد مالاریا، آسوناپرویر، باربیتورات ها، بنپریدول، بتابلاکرها، داروهای کاهش‌دهنده فشارخون، فرآورده‌های حاوی سم بوتولینوم، بریمونیدین (موضعی)، بروموپرید، بروم پریدول، کانابیدیول، ماری‌جوانا (شاهدانه)، سریتینیب، کلرال بتائین، کلرمتیازول، کلرفنسین کاربامات، کلرفنیرامین، کلوبازام، کوبیسیستات، مهارکننده‌های CYP2D6، داپوکستین، دیوتترابنازین، دیازوکسید، دایمتیندن (موضعی)، دوکسیلامین، درونابینول، اسکتامین، فکسینیدازول، فلوکستین، فلووکسامین، گلیکوپیرونیوم (موضعی)، گیاهان (با خاصیت کاهش فشارخون)، هیدروکسی‌زین، ایماتینیب، ایپراتروپیوم (استنشاق دهانی)، گیاه کاوا، لمبورکسانت، لیتیم، لورمتازپام، لومفانترین، منیزیم سولفات، ملاتونین، متوتری‌مپرازین، متیل‌فنیدات، متوکلوپرامید، متی‌روسین، میانسرین، مینوسیکلین (سیستمیک)، موکلوبمید، مولسی‌دومین، نابیلون، نفتوپیدیل، نیکرگولین، نیکوراندیل، اوبینوتوزومب، اندانسترون، اوکساتومید، اوکسوممازین، پانوبینوستات، پگ اینترفرون آلفا-2b، پنتامیدین (سیتمیک)، پنتوکسی فیلین، پرامپانل، مهارکننده‌های فسفودی استراز 5، پیموزاید، پراملینتید، آنالوگ‌های پروستاسیکلین، داروهای طولانی کننده فاصله QT (با بالاترین خطر)، آنتی آریتمی های کلاس IC طولانی کننده QT (با خطر متوسط)، داروهای متفرقه طولانی کننده QT (با خطر متوسط)، مهارکننده‌های متوسط CYP3A4 طولانی کننده QT (با خطر متوسط)، آنتی‌بیوتیک‌های کینولونی طولانی کننده QT (با خطر متوسط)، کیناگولید، کینیدین، رولاپیتانت، روفینامید، ساکوئیناویر، داروهای سروتونرژیک (با خطر بالا)، آنتاگونیست ها/ مهارکننده باز جذب سروتونین، سدیم اکسیبات، تترابنازین، تتراهیدروکانابینول، تتراهیدروکانابینول و کانابیدیول، تری‌مپرازین، اومکلیدینیوم، وریکونازول

تداخل با غذا:

• ذکر نشده است.

هشدار ها تیوریدازین

این دارو در موارد زیر باید با احتیاط فراوان مصرف شود:

• الکلیسمی حاد
• دیسکریزی خونی
• آسیب شدید مغزی
• تصلب عروق مغزی
• کاهش ذخیره قلبی (مثل بی‌کفایتی دریچه میترال)
• بی‌کفایتی عروق مغزی
• فئوکروموسیتوم
• بی‌کفایتی کلیه
• عیب کار کبد
• سابقه حساسیت به هر یک از فنوتیازین‌ها

بررسی حرکات غیرطبیعی:

• توصیه می‌شود که در طول درمان، به طور منظم حرکت‌های غیرطبیعی بدن و علائم اولیه دیسکینزی، به ویژه در سالخوردگان و بیمارانی که مقادیر زیاد دارو دریافت می‌کنند، بررسی و مشاهده شوند.

اندازه‌گیری سطح پتاسیم:

• اندازه‌گیری غلظت پتاسیم سرم قبل از شروع درمان و در طول درمان توصیه می‌شود.

توصیه های دارویی تیوریدازین

1. معاینات چشم‌پزشکی: در صورت مصرف طولانی‌مدت دارو، معاینات چشم‌پزشکی باید انجام شود.
2. مصرف مایعات: بیمار باید در طول مصرف دارو، به اندازه کافی مایعات دریافت کند.
3. افزایش تدریجی دوز: افزایش مقدار مصرف دارو باید به تدریج و حداقل هفته‌ای یک‌بار انجام شود.
4. مصرف مقادیر زیاد: تجویز مقادیر زیاد دارو باید برای مدت کوتاهی انجام شود. در صورتی که بعد از 3 ماه بهبودی حاصل نشد، مقدار مصرف باید کاهش یابد.
5. مقدار مصرف روزانه: این دارو دارای متابولیت فعال است، بنابراین ابتدا مقدار مصرف روزانه به صورت منقسم و بعد از مدتی به صورت یک‌بار در روز تجویز می‌شود.
6. پایان دوره درمان: دوره درمان با این دارو باید کامل شود. دارو نباید بیشتر از مقدار تجویز شده مصرف شود.
7. مدت زمان برای اثر درمانی: برای حصول اثرات درمانی مطلوب ممکن است چند هفته زمان لازم باشد.

8. فراموشی نوبت مصرف: 

• اگر رژیم درمانی یک‌نوبتی است، در صورتی که نوبت مصرف فراموش شود، باید به محض یادآوری در همان روز مصرف شود.
• اگر رژیم درمانی چند نوبتی است، نوبت فراموش شده باید تا یک ساعت پس از یادآوری مصرف شود.

9. قطع مصرف دارو: قبل از قطع دارو، باید به پزشک مراجعه کرد. قطع تدریجی ممکن است ضروری باشد.
10. ممانعت از مصرف همزمان: از مصرف فرآورده‌های حاوی الکل و داروهای مضعف CNS همزمان با این دارو باید خودداری شود.
11. آگاهی پزشک در درمان‌های اورژانسی: در صورت نیاز به هرگونه عمل جراحی یا درمان اورژانس، پزشک باید از مصرف این دارو آگاه باشد.
12. احتیاط هنگام رانندگی: هنگام رانندگی یا کار با ماشین‌آلاتی که نیاز به هوشیاری دارند، باید احتیاط نمود.
13. احتیاط در برخاستن: هنگام برخاستن ناگهانی از حالت خوابیده یا نشسته، باید احتیاط نمود.
14. احتیاط در ورزش و دمای بالا: هنگام ورزش، در هوای گرم یا هنگام حمام آب گرم، به علت احتمال بروز شوک حرارتی باید احتیاط نمود.
15. خشکی دهان: این دارو ممکن است سبب خشکی دهان شود. در صورت تداوم خشکی به مدت بیش از دو هفته، باید به پزشک مراجعه کرد.
16. حساسیت به نور: احتمال بروز حساسیت به نور با مصرف این دارو وجود دارد. استفاده از عینک و لباس محافظت‌کننده ممکن است ضروری باشد.