پیرانتل

معرفی دارو

پیرانتل یک داروی ضدکرم است که برای درمان عفونتهای روده ناشی از کرمهایی مانند کرمک و آسکاریس استفاده میشود. این دارو با فلج کردن کرمها، آنها را از دیواره روده جدا کرده و به راحتی از طریق مدفوع دفع میکند. پیرانتل به صورت قرص یا شربت در دسترس است و معمولاً یک دوز واحد برای درمان کافی است.

استفاده از این دارو باید تحت نظر پزشک باشد. در صورت بروز عوارض جانبی مانند درد شکم، اسهال یا سرگیجه، باید به پزشک اطلاع داده شود. این دارو برای کودکان و بزرگسالان قابل استفاده است، اما در زنان باردار یا شیرده باید با احتیاط مصرف شود.

اطلاعات تخصصی

موارد مصرف پیرانتل

پیرانتل برای درمان عفونتهای ناشی از کرمهای روده مانند کرمک (Enterobius vermicularis)، آسکاریس (Ascaris lumbricoides)، کرم قلابدار (Ancylostoma duodenale و Necator americanus) و کرمهای سوزنی (Trichostrongylus spp) استفاده می شود. این دارو به صورت تک دوز یا دوره کوتاه مدت تجویز می شود و در کودکان و بزرگسالان قابل استفاده است.
 

مکانیسم اثر پیرانتل

پیرانتل با فعال کردن کانالهای کولینرژیک نیکوتینی در کرمهای روده، باعث ایجاد فلج اسپاستیک در آنها می شود. این فلج منجر به جداشدن کرم ها از دیواره روده و دفع آنها از طریق مدفوع می شود. پیرانتل به طور انتخابی بر کرم های روده تأثیر می گذارد و بر میزبان انسانی تأثیر قابل توجهی ندارد.
 

فارماکوکینتیک پیرانتل

پیرانتل پس از مصرف خوراکی، به میزان کم از دستگاه گوارش جذب می شود. بیشتر دارو در روده باقی می ماند و به طور مستقیم بر کرم های روده تأثیر می گذارد. متابولیسم دارو در کبد محدود است و بیشتر آن به صورت تغییرنیافته از طریق مدفوع دفع میشود. نیمه عمر حذف پیرانتل حدود ۱ تا ۲٫۵ ساعت است.
 

منع مصرف پیرانتل

• حساسیت شناخته شده به پیرانتل یا هر یک از اجزای فرمولاسیون دارو.
• بیماران با سابقه اختلالات عصبی-عضلانی مانند میاستنی گراویس (به دلیل خطر تشدید فلج عضلانی).
• استفاده همزمان با داروهای ضدکرم دیگر مانند پیپرازین (به دلیل تداخل مکانیسمی).

عوارض جانبی پیرانتل

شایع (۱ تا ۱۰٪): 

• درد شکم
• اسهال
• تهوع
• استفراغ
• سرگیجه
• سردرد

نادر (کمتر از ۱٪):

•  راش پوستی
• خارش
• بی اشتهایی
• ضعف عضلانی

بسیار نادر (کمتر از ۰٫۱٪): 

• واکنش های آلرژیک شدید مانند آنژیوادم
• اختلالات کبدی

تداخلات دارویی پیرانتل

هشدار ها پیرانتل

• در بیماران با اختلالات کبدی، باید با احتیاط تجویز شود.
• در زنان باردار یا شیرده، تنها در صورت ضرورت و تحت نظر پزشک استفاده شود.
• در صورت بروز علائم عصبی مانند سرگیجه یا ضعف عضلانی، مصرف دارو باید متوقف شود.
• در بیماران با سابقه آلرژی به داروهای ضدکرم، نظارت دقیق ضروری است.

توصیه های دارویی پیرانتل

برای بیماران:

• دارو را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کنید.
• در صورت استفاده از شربت، دوز را با سرنگ یا قاشق مخصوص اندازه گیری کنید.
• در صورت فراموش کردن یک دوز، به محض یادآوری آن را مصرف کنید، مگر اینکه زمان دوز بعدی نزدیک باشد.
• برای جلوگیری از عفونت مجدد، بهداشت شخصی را رعایت کنید (مانند شستن مرتب دستها و تعویض لباس زیر).

برای پزشکان:

• قبل از تجویز، سابقه حساسیت به داروهای ضدکرم را در بیمار بررسی کنید.
• در بیماران با اختلالات کبدی یا عصبی-عضلانی، نظارت دقیق بر عوارض جانبی ضروری است.
• در صورت نیاز به تکرار درمان، فاصله زمانی مناسب (معمولاً ۲ تا ۴ هفته) را رعایت کنید.