سوماتوستاتین

اطلاعات تخصصی

موارد مصرف سوماتوستاتین

سوماتوستاتين يك پلي پپتيد بدست آمده از هيپوتالاموس يا صناعي (سنتتیک) است و فرم طبيعي آن يك ساختار حلقه‌اي دارد. اگرچه سوماتوستاتين مشتق شده از هيپوتالاموس يك پپتيد 14 اسيد آمينه‌اي است اما در بعضي بافت‌ها فرم طويل‌تر آن با 28 اسيد آمينه نيز موجود مي‌باشد. اين ماده آزادسازي هورمون رشد از هيپوفيز قدامي را مهار مي‌كند و هم‌چنين رهاسازي تيروتروپين و كورتيكوتروپين از هيپوفيز قدامي و گلوكاگن و انسولين از پانكراس را مهار مي‌كند و به نظر مي‌رسد در تنظيم ترشحات معده و دئودنوم نقش دارد. در سيستم عصبي مركزي در درك درد نقش ايفا مي‌كند. در بسياري از اختلالات كاربرد دارد مانند خونريزي‌هاي فوقاني گوارشي مثل خونريزي واريسي، مقاومت به انسولين، برخورد با تومورهاي ترشح‌كننده هورمون و ديگر اختلالات افزايش ترشحي. سوماتوستاتين طول مدت اثر كوتاهي دارد و چندين آنالوگ با هدف طولاني كردن فعاليت آن ساخته شده‌اند به علاوه اين هدف كه فعاليت مهاري آن را اختصاصي‌تر كنند. اوکتروتاید و لارئوتاید از اين آنالوگ‌ها هستند. سوماتوستاتين معمولاً به صورت استات تجويز مي‌گردد، در درمان خونريزي‌هاي گوارشي مثل خونريزي حاد از واريس‌هاي مري استات سوماتوستاتين در دوزي معادل با 250 ميكروگرم سوماتوستاتين از طريق داخل وريدي طي 3 تا 5 دقيقه تجويز مي‌گردد و سپس با يك انفوزيون مداوم با سرعت 250 ميكروگرم در ساعت (حدود 5/3 ميكروگرم/ كيلوگرم/ ساعت) پيگيري مي‌شود تا زماني‌كه خونريزي متوقف شود كه اين اتفاق معمولاً طي 12 تا24 ساعت رخ مي‌دهد. ممكن است آنگاه انفوزيون براي 48 تا 72 ساعت ديگر ادامه يابد تا از عود خونريزي جلوگيري شود.

عوارض جانبی سوماتوستاتین

در تجويز بسيار سريع اين دارو ناراحتي‌هاي شكمي، گرگرفتگي و حالت تهوع و برادي كاردي مشهود است. به علت نيمه‌عمر كوتاه اين دارو، عوارض جانبي آن عموماً با كاهش يا توقف انفوزيون گذرا هستند. به علت اثر مهاري اين دارو بر جذب روده‌اي، تغذيه غيرخوراكي توصيه مي‌شود و گلوكز خون بايد چك شود چرا كه سوماتوستاتين مي‌تواند با ترشح انسولين و گلوكاگن تداخل داشته باشد.

تداخلات دارویی سوماتوستاتین

*مشخصات کلی تداخلات:
- تشدید هایپرگلایسمی
- تشدید هیپوگلیسمی

تداخلات رده X (پرهیز):
فکسینیدازول ، ماسیمورلین

کاهش اثرات داروها توسط سوماتوستاتین:
داروهای ضد دیابت، سیکلوسپورین (سیستمیک)، گالیم 68 دوتاتات، گالیم 68 دوتاتوک، لوتتیم 177 دوتاتات، ماسیمورلین، سینکالید، تلوتریستات اتیل

کاهش اثرات سوماتوستاتین توسط داروها:
کینولون ها

افزایش اثرات داروها توسط سوماتوستاتین:
بروموکریپتین، سرتینیب، کدئین، فکسینیدازول، داروهای کاهنده قندخون، ایوابریدین، لاکوزامید، پگ‌ویزومانت، سیپونیمود

افزایش اثرات سوماتوستاتین توسط داروها:
آندروژن ها، داروهای ضد دیابت، گیاهان (با خاصیت کاهنده قندخون)، قارچ میتیک، میدودرین، مهارکننده‌های مونوآمینواکسیداز، پگ‌ویزومانت، پروتیونامید، کینولون ها، روکسولیتینب، سالیسیلات ها، مهارکننده‌های انتخابی باز جذب سروتونین، ترلیپرسین، توفاسیتینیب

تداخل با غذا:
سوماتوستاتین ممکن است جذب چربی را تغییر دهد.
راهکار: تزریق دارو بین وعده‌های غذایی انجام شود تا عوارض گوارشی ناشی از آن کاهش یابد.