مرزنگوش

اطلاعات تخصصی

موارد مصرف مرزنگوش

نام علمی گیاه: Origanum majorano
نام انگلیسی: Marjoram
نام فارسی: مرزنگوش
توسط گروه تحقیقات گیاهان دارویی دارویاب

اثرات درمانی : اندام رویشی گیاه به عنوان ادویه استفاده می شود.مواد مؤثره ی آن سرفه را تسکین داده و در ناراحتی های تنفسی به عنوان ماده ای خلط آور استفاده می شود.از دم کرده ی اندام های رویشی مرزنجوش به عنوان ماده ای اشتها آور و ضد نفخ استفاده می شود.امروزه از بخش های مختلف گیاه و عصاره های بیوشیمیایی آن شامل گیاه کامل، برگ و .. در صنایع دارویی و در فرآورده های آرایشی استفاده می شود.همچنین از گیاه مرزنجوش برای درمان کرامپ، افسردگی، گیجی، سردردهای عصبی،میگرن، فلج، اختلالات گوارشی، سرماخوردگی و به عنوان دیورتیک استفاده می شود (2،3).

مکانیسم اثر مرزنگوش

آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر : در تحقیقات مختلف اثرات ضد باکتریایی، ضد قارچی، اثر مهاری بر پاتوژن های انسانی و همچنین عوامل فساد مواد غذایی گزارش شده است (6،7).این گیاه همراه با آویشن، مریم گلی، مرزه، میخک و کافور جزء قوی ترین گیاهان با اثرات ضد میکروبی است (8).در مطالعه ای دیگر اثر عصاره ی متانولی مرزنجوش بر مهار ویروس آنفولانزای نوع A و ویروس تبخال نوع 1 (HSV-1) بررسی شد، که این اثر به اسیدهای فنولی به خصوص رزمارینیک اسید موجود در این گیاه نسبت داده شده است (9).همچنین در یک بررسی اثر اورسولیک اسید مشتق شده از مرزنجوش بر سمیت عصبی ناشی از آمیلوئید بتا در رده ی سلول های عصبی PC12 بررسی شد و مشخص شد که پیش درمانی با اورسولیک اسید مشتق شده و ویتامین E، سلول های PC12 را از آسیب ناشی از آمیلوئید بتا که به واسطه ی رادیکال های فعال اکسیژن رخ می دهد محافظت می نماید (10).گزارش هایی از اثرات ضد هایپرگلایسمی گیاه و فرآورده های آن وجود دارد.در مطالعات حیوانی نتایج نشان داده که ترکیبات گیاه، سلول های بتای پانکراس موش را از آسیب ناشی از تزریق استرپتوزوسین محافظت نموده و باعث مهار آنزیم آلفاگلوکوزیداز شده و سطوح پلاسمایی گلوکز را به حالت نرمال برمی گرداند (5).

فارماکوکینتیک مرزنگوش

ترکیبات اصلی و دارویی این گیاه : ترکیبات گیاه مرزنجوش شامل اسانس (روغن فرار) از جمله گاماترپینن، آلفاترپینن، لیمونن و ترپینول ها، سایر ترکیبات شامل فلاونوئیدها (اپی ژنین)، گلیکوزیدهای هیدروکینونی (آربوتین)، مشتقات کافئیک اسید (رزمارینیک اسید، کلروژنیک اسید)، پلی ساکاریدهای محلول در آب و ترپن ها (اورسولیک اسید) می باشد (1).

هشدار ها مرزنگوش

احتیاط مصرف در این گیاه : برگ های این گیاه در صورت تماس مستقیم با پوست تورم ایجاد می کند و سبب ملتهب شدن چشم ها نیز می شود.گیاه مرزنجوش به دلیل خاصیت قاعده آور در زنان باردار می تواند سبب سقط جنین شود.در پژوهش ها وجود خونریزی های زیرجلدی در گروه دریافت کننده ی دوز بالای عصاره ی گیاه گزارش شده است، که احتمالا به دلیل وجود ترکیبات آلی موجود در این گیاه (ترکیبات فنولی) می باشد.و اثرات تراتوژنیک این ترکیبات در دوزهای بالا به اثبات رسیده است (4،5).

توصیه های دارویی مرزنگوش

منابع

1-García M, Sanz J. Analysis of Origanum vulgare volatiles by direct thermal desorption coupled to gas chromatography-mass spectrometry. J Chromatogr A. 2001; 918(1): 189-94.

2-Padulois S. Oregano. Proceeding of the IPGRI International Workshop on Oregano, Rome, Italy, 1997, pp: 84 - 6.

3-Mombeini T, Mombeini M, Aghayi M.Evaluation of pharmacological effects of Origanum genus (Origanum spp.). Journal of Medicinal Plants. 2009;8(29):18-35, 189.

4-El Babili F, Bouajila J, Souchard JP, Bertrand C, Bellvert F, Fouraste I, et al.Oregano:chemical analysis and evaluation of its antimalarial,antioxidant, and cytotoxic activities.J Food Sci 2011;76(3):C512-8.

5-Ragerdi Kashani I, Ansari M, Mehrannia K, Moazzemi K, Vardasbi Joybary S. Teratogenic effects of Origanum Vulgare extract in mice fetals. Tehran Univ Med J. 2013; 71 (8) :502-508.
6-Soylu EM, Soylu S, Kurt S. Antimicrobial activities of the essential oils of various plants against tomato late blight disease agent Phytophthora infestans. Mycopathologia. 2006; 161: 119 - 28.

7-Lopez P, Sanchez C, Batlle R, Nerin C.Vapor-Phase Activities of Cinnamon,Thyme, and Oregano Essential Oils and Key Constituents Against Foodborne Microorganism.J.Agric.Food Chem.2007;in press.

8-Kalemba D, Kunicka A.Antibacterial and Antifungal Properties of essential oils.curr.Med Chem.2003;10:813-29.

9-Sokmen M. et al. In Vitro Antioxidant,Antimicrobial, and Antiviral Activities of the Essential oil and Various Extracts from Herbal Parts and Cullus Cultures of Origanum acutidens.J. Agric. food Chem. 2004; 52: 3309 - 12.

10-Heo HJ, Cho HY, Hong B, Kim HK, Heo TR,Kim EK, Kim SK, Kim CJ, Shin DH. Ursolic acid of Origanum majorana L. reduces Abeta-induced oxidative injury. Mol. Cells. 2002; 13: 5 - 11.