اسطوخودوس

اطلاعات تخصصی

موارد مصرف اسطوخودوس

نام علمی گیاه: Lavandula officinalis
نام انگلیسی: Lavender
نام فارسی: اسطوخودوس

اثرات درمانی : ریشه اسطوخودوس اثر ضد تشنج قوی دارد و از برگ و گل آن برای تسکین درد استفاده می شود.اسانس این گیاه اثرات آرام بخشی، ضد افسردگی، التیام سوختگی و نیش حشرات دارد.همچنین این گیاه برای از بین بردن کرم های روده و معده، باز کردن گرفتگی ها، تقویت حافظه، بهبود بیماری نقرس و رماتیسم دارد و برای رفع امراض پوستی مانند اگزما، آکنه و سوختگی ها استفاده می شود.اسطوخودوس ناراحتی های نزله، گریپ، آنژین و برونشیت را تسکین می دهد و کمپرس فرآورده آن بر روی کبد به تنظیم آن کمک می کند.محلول غرغره اسطوخودوس زخم های کوچک دهان را ضدعفونی کرده و با نرم کردن عصب و ماهیچه ها باعث جلوگیری از فلج شدن زبان و لکنت می شود .این گیاه نقش مؤثری در درمان آسم، صرع، سیاه سرفه و سرماخوردگی دارد و عفونت های مجرای تنفسی، گلو درد، آنژین، سرخچه و آبله را نیز برطرف می کند ( 1،4،5،6).

مکانیسم اثر اسطوخودوس

آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر :
لینالول و لینالیل استات موجود در اسطوخودوس قادر به تحریک سیستم پاراسمپاتیک بوده و بر درد پس از جراحی لاپاراسکوپیک مؤثر می باشد. 1و 8 سینئول مهمترین ماده مؤثره این گیاه با خاصیت ضد دردی در این گیاه است،این ترکیب با مهار متابولیسم اسید آراشیدونیک می تواند از تشکیل پروستاگلندنی ها مثل PGE2 و لکوترین ها مثل LtB4 که ترکیبات واسط درد می باشند جلوگیری کند .در تحقیقات بالینی ثابت شده است که اسانس اسطوخودوس می تواند از دگرانوله شدن ماست سل ها و آزاد شدن هیستامین جلوگیری کند .کتون ها در اسطوخودوس به طور مؤثری درد و التهاب را کاهش داده و به خواب کمک می کنند،استرهای گیاه موجب جلوگیری از اسپاسم عضلات، کاهش تنش و افسردگی می شوند .اسانس اسطوخودوس رسپتورهایی را که در پیاز بویایی قرار دارند تحریک کرده و پیام بویایی را به دستگاه لیمبیک منتقل می کند.سیستم لیمبیک مرکز احساس در مغز است که می تواند در پاسخ به استرس انکفالین، اندورفین و سروتونین ترشح کرده و ایجاد حس آرامش کند .این گیاه باعث افزایش ترشحات صفراوی در دستگاه گوارش می شود و در تسکین دردهای مچ دست،ناشی از سندرم تونل کارپال دارای تأثیرات بسیار خوبی است.استنشاق روغن اسطوخودوس باعث کاهش کلسترول و پلاک های آترواسکلروتیک در سرخرگ آئورت می شود .تحقیقات اثرات گیاه اسطوخودوس را بر روی گاماآمینوبوتیریک اسید (GABA) ثابت کرده است، از طرفی در این گیاه ترکیبات فلاونوئیدی وجود دارد که بر گیرنده های بنزودیازپینی مؤثر است.لینالول موجود در اسطوخودوس بر سطح نورآدرنالین و دوپامین مؤثر بوده و باعث افزایش آن ها می گردد که این خود از جمله مکانیسم های احتمالی اثر ضد افسردگی این گیاه است.اسطوخودوس از طریق اثر بر سیستم لیمبیک بویژه آمیگدال و هیپوکامپ اثرات سایکولوژیک خود را اعمال می کند،اسطوخودوس دارای عملکرد مشابه با بنزودیازپین ها بوده و موجب افزایش GABA در آمیگدال می شود. لینالول موجود در گیاه موجب مهار آزاد شدن استیل کولین و تغییر عملکرد کانال یونی در محل اتصال نوروماسکولار می شود. لینالیل استات گیاه اسطوخودوس دارای عملکرد نارکوتیک بوده و لینالول به عنوان یک سداتیو عمل می کند ( 13-7).

فارماکوکینتیک اسطوخودوس

ترکیبات اصلی و دارویی این گیاه :
در اندام هوایی اسطوخودوس ترکیبات اسانس، فلاونوئید، تانن و کومارین وجود دارد.اسانس این گیاه بیش از 40 ترکیب مختلف دارد که مهمترین آن ها لینالول، لینالیل استات، سینئول، نرول و بورنئول است. از سایر ترکیبات دارویی این گیاه می توان به ژرانیول، آلفاپینن، کامفور، اسید بوتیریک، اسید والریانیک، اسید اورسالیک و فلاونوئیدهای لوتئولین اشاره کرد ( 1،2).

هشدار ها اسطوخودوس

احتیاط مصرف در این گیاه :
مصرف این گیاه برای اشخاص صفراوی مزاج مناسب نیست. مصرف این گیاه در دوران بارداری ممنوع است ( 1).

توصیه های دارویی اسطوخودوس

منابع
1-دوازده امامي، سعيد، مجنون حسيني، ناصر(1387). زراعت و توليد برخي گياهان دارويي و ادويه اي، ج، دوم، انتشارات دانشگاه تهران

2-Hajhashemi V, Ghannadi A, Sharif B. Antiinflammatory and analgesic properties of the leaf extracts and essential oil of Lavandula angustifolia mill. J Ethnopharmacol. 2003; 89: 67-71.

3-Degel, J.and Koster, EP;Odors:Implicit memory and performance effect. Chem. Senses; 2005;30: 683–691.

4-Hoffman, D; The Complete Illustrated Holistic Herbal: A Safe and Practical Guide to Making and Using Herbal Remedie. Deutsche Apotheker Zeitung; 1996; pp:97-99.

5-Duke,JA;CRC handbook of medicinal herbs.Boca Raton:CRC press,1985;pp: 317-325.

6-Salah SM, Jager AK. Two flavonoids from Artemisia herba-alba asso with in vitro GABA A benzodiazepine receptor activity. J Ethnopharmacol. 2005 May; 99(1): 145-6.

7-Yamada K, Mimaki Y, Sashida Y. Effects of inhaling the vapor of Lavandula burnatii super-derived essential oil and linalool on plasma adreno cortico tropic hormone (ACTH), catecholamine and gonadotropin levels in experimental menopausal female Rats. Biol Pharm Bull. 2005 Feb; 28(2): 378-9.

8-Cavanagh HM, Wilkinson JM. Biological activities of lavender essential oil. Phytother Res. 2002 Jun; 16(4): 301-8. 21.

9-Re L, Barocci S, Sonnino S, Mencarelli A, Vivani C, Paolucci G, et al. Linalool modifies the nicotinic receptor-ion channel kinetics at the mouse neuromuscular junction. Pharmacol Res 2000; 42(2): 177-82.

10-Zamanian-Azodi M, Rezaie-Tavirani M, Heydari-Kashal S, Kalantari S, Dailian S, Zali H. Proteomics analysis of MKN45 cell line before and after treatment with Lavender aqueous extract. Gastroenterol Hepatol bed bench 2011;5:1-8.

11-Juergens UR., Stober M., Kleuver T., Vetter H. Antiinflammatory effects of euclyptol (1,8-cineole) in bronchial asthma: inhibition of arachidonic acid metabolism in human blood monocytes exvivo. Eur J Med Res. 1998; 3: 407-412.

12-Kim HM., Cho SH. Lavander oil inhibits immediate-type allergic in mice and rat. Eur J Pharmacol. 1999; 51:221-229.

13-Sobhani A and Sharmi H. Effect of lavender oil on pain relief after cesarean section. Journal of Gilan Medical University 16 (62): 80 - 6.