کدئین+گایافنزین+فنیل افرین

1. لیست موارد مصرف گایافنزین+کدئین+فنیل افرین
•    تسکین علائم سرماخوردگی و آنفولانزا
 شامل احتقان بینی، سرفه‌های خشک و تولیدی.
•    کاهش ترشحات ریوی
کمک به تخلیه خلط در افراد مبتلا به عفونت‌های تنفسی.
•    رفع گرفتگی و فشار سینوس‌ها
 کاهش علائم ناشی از سینوزیت.

2. مقدار مصرف
•    بزرگسالان: هر 4-6 ساعت 10 میلی‌لیتر شربت 
•    کودکان بالای 12 سال: مقدار مصرف مشابه بزرگسالان.
•    کودکان زیر 12 سال: مصرف ممنوع است مگر با دستور پزشک.

3. خطرات مرتبط با مصرف طولانی‌مدت
•    خطر وابستگی به کدئین.
•    احتمال آسیب کبدی در مصرف بیش‌ازحد گایافنزین.
•    افزایش فشار خون به دلیل وجود فنیل‌افرین.

4. عوارض جانبی و راهنمایی مدیریت آنها
•    سرگیجه و خواب‌آلودگی: اجتناب از رانندگی یا فعالیت‌های نیازمند هوشیاری.
•    خشکی دهان: نوشیدن مایعات کافی و استفاده از آدامس بدون قند.
•    یبوست: مصرف فیبر و مایعات بیشتر.
•    تپش قلب یا افزایش فشار خون: در صورت بروز، با پزشک مشورت کنید.

5. تداخلات دارویی و غذایی
•    مهارکننده‌های مونوآمین‌اکسیداز (MAOIs) مانند ترانیل سیپرامین: تداخل خطرناک با فنیل‌افرین.
•    داروهای آرام‌بخش یا ضدافسردگی: افزایش اثر خواب‌آوری کدئین.
•    مصرف الکل: تشدید اثرات مضر کدئین.
•    مواد کافئین‌دار: افزایش اثرات محرک فنیل‌افرین.

6. منع مصرف در بیماری‌ها، بارداری، شیردهی و رده سنی
•    بیماری‌ها: بیماران با فشار خون بالا، گلوکوم، یا مشکلات قلبی باید با احتیاط مصرف کنند.
•    بارداری: به‌دلیل وجود کدئین، در دوران بارداری منع مصرف دارد.
•    شیردهی: کدئین ممکن است به شیر منتقل شود؛ مصرف با مشورت پزشک.
•    رده سنی: منع مصرف در افراد کمتر از 12 سال

7. باید و نبایدهای غذایی
•    باید: مصرف مایعات گرم، سوپ و عسل برای کاهش تحریک گلو.
•    نباید: پرهیز از غذاهای محرک مانند ادویه‌های تند.

8. نکات تغذیه‌ای و مکمل‌ها
•    مکمل‌های ویتامین C و روی می‌توانند در بهبود علائم کمک‌کننده باشند.

9. هشدارها
•    مصرف بیش‌ازحد می‌تواند به مشکلات جدی کبدی و وابستگی منجر شود.
•    مصرف هم‌زمان الکل ممکن است اثرات خواب‌آوری را تشدید کند.

10. اثر روی آزمایشات
•    ممکن است نتایج آزمایش‌های قند خون یا آنزیم‌های کبدی را تحت تأثیر قرار دهد.

11. سؤالات متداول
1.    آیا این دارو خواب‌آور است؟
بله، به دلیل کدئین ممکن است خواب‌آلودگی ایجاد کند.
2.    آیا می‌توانم رانندگی کنم؟
خیر، تا زمانی که اثر دارو مشخص نشود، از رانندگی خودداری کنید.
3.    آیا این دارو اعتیادآور است؟
در مصرف طولانی‌مدت کدئین می‌تواند اعتیادآور باشد.
4.آیا تست اعتیاد را مثبت می کند؟
بله.نتیجه تست اعتیاد با این دارو مثبت می شود
5.    چه مدت باید دارو را مصرف کنم؟
معمولاً برای دوره‌های کوتاه‌مدت تجویز می‌شود؛ طبق دستور پزشک عمل کنید.
6.    آیا می‌توانم این دارو را با الکل مصرف کنم؟
خیر، مصرف هم‌زمان با الکل خطرات جدی دارد.
7.    آیا مصرف این دارو باعث افزایش فشار خون می‌شود؟
به دلیل فنیل‌افرین، ممکن است فشار خون را افزایش دهد.
8.    آیا این دارو برای زنان باردار ایمن است؟
مصرف آن در بارداری توصیه نمی‌شود.
 

اطلاعات تخصصی

موارد مصرف

1. سرفه‌های همراه با احتقان: کاهش سرفه و احتقان بینی در شرایطی مانند سرماخوردگی.
2. برونشیت حاد: تسکین سرفه همراه با تولید خلط و احتقان.
3. سینوزیت: تسکین علائم سینوزیت شامل احتقان بینی.
4. عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی: کاهش علائم ناشی از التهاب و احتقان.
5. آنفلوآنزا: بهبود علائم سرفه و گرفتگی.

مکانیسم اثر

1. کدئین:
• آگونیست گیرنده‌های μ-اوپیوئید در سیستم عصبی مرکزی که باعث کاهش حساسیت مرکز سرفه در بصل‌النخاع می‌شود.
• اثرات مسکن و ضدسرفه دارد.

2. گایافنزین:
• خلط‌آور؛ افزایش آبکی شدن ترشحات تنفسی و کمک به تخلیه بهتر خلط از دستگاه تنفسی.

3. فنیل افرین:
• آگونیست گیرنده‌های آلفا-آدرنرژیک که باعث انقباض عروق در مخاط بینی شده و احتقان بینی را کاهش می‌دهد.

فارماکوکینتیک

1. کدئین:
• جذب: سریع از دستگاه گوارش.
• متابولیسم: در کبد از طریق آنزیم CYP2D6 به مورفین تبدیل می‌شود.
• دفع: کلیوی.
• نیمه‌عمر: 2 تا 4 ساعت.

2. گایافنزین:
• جذب: سریع از دستگاه گوارش.
• متابولیسم: در کبد.
• دفع: کلیوی.
• نیمه‌عمر: حدود 1 ساعت.

3. فنیل افرین:
• جذب: متغیر و نسبتاً کم از دستگاه گوارش.
• متابولیسم: در دستگاه گوارش و کبد از طریق مونوآمین‌اکسیداز (MAO).
• دفع: کلیوی.
• نیمه‌عمر: 2 تا 3 ساعت.

عوارض جانبی

1. کدئین: 
• خواب‌آلودگی، سرگیجه، یبوست، تهوع، وابستگی و اعتیاد، سرکوب تنفسی در دوزهای بالا.

2. گایافنزین: 
• تهوع، استفراغ، درد شکم، واکنش‌های آلرژیک نادر.

3. فنیل افرین: 
• افزایش فشار خون، تپش قلب، تحریک‌پذیری، بی‌خوابی، سردرد.

تداخلات دارویی

1. کدئین: 
• مهارکننده‌های CYP2D6: مانند فلوکستین و پاروکستین (کاهش تبدیل به مورفین).
• اوپیوئیدها و آرام‌بخش‌ها: افزایش اثرات سرکوب تنفسی و خواب‌آور.

2. گایافنزین: 
• معمولاً تداخل جدی ندارد.

3. فنیل افرین: 
• مهارکننده‌های مونوآمین‌اکسیداز (MAOIs): خطر بحران فشار خون.
• بتابلاکرها: کاهش اثر ضداحتقان.
• داروهای کاهنده فشار خون: کاهش اثر دارو.

هشدار ها

1. احتیاط در بیماران با نارسایی کبدی یا کلیوی.
2. خطر سرکوب تنفسی با مصرف بیش از حد کدئین.
3. منع مصرف در بیماران با فشار خون بالا کنترل نشده یا بیماری قلبی عروقی.
4. عدم مصرف در کودکان زیر 12 سال (به دلیل خطر سرکوب تنفسی ناشی از کدئین).
5. احتیاط در دوران بارداری و شیردهی (به‌ویژه کدئین که ممکن است به جنین منتقل شود).

توصیه های دارویی

1. مصرف با غذا برای کاهش تهوع و عوارض گوارشی.
2. اجتناب از مصرف الکل هم‌زمان با دارو (افزایش اثرات سرکوب CNS).
3. مصرف دقیقاً مطابق با دوز توصیه‌شده؛ از مصرف بیش از حد پرهیز کنید.
4. در صورت بروز عوارض جانبی شدید یا ادامه‌دار، مصرف را متوقف کرده و به پزشک اطلاع دهید.
5. به بیماران توصیه شود از فعالیت‌هایی که نیاز به هوشیاری دارند (مانند رانندگی) تا مشخص شدن تأثیر دارو پرهیز کنند.