ارگوتامین تارترات

معرفی ارگوتامین تارترات

ارگوتامین تارترات یک داروی منقبض کننده عروق از خانواده آلکالوئیدهای ارگوت است که عمدتاً برای درمان حملات میگرنی حاد به کار می‌رود. این دارو با جلوگیری از گشاد شدن عروق و جلوگیری از آزادسازی مواد التهابی، به کاهش درد و علائم میگرنی کمک می‌کند. استفاده از ارگوتامین باید به دقت و تحت نظر پزشک صورت گیرد تا از بروز عوارض ناخواسته ناشی از اثرات قوی انقباض عروق آن جلوگیری شود. 

ارگوتامین تارترات معمولا به همراه کافئین تحت ژنریک ارگوتامین سی استفاده می شود

مصرف این دارو طبق دستور پزشک و در زمان‌های مناسب (معمولاً در آغاز حملات میگرنی) نقش بسزایی در بهبود سریع علائم و کاهش شدت حملات دارد. رعایت دقیق دستورالعمل‌های مصرف، پایش علائم و هماهنگی با سایر درمان‌های تجویزی می‌تواند به کنترل بهتر نقرس و بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کند.

اطلاعات تخصصی

موارد مصرف ارگوتامین تارترات

درمان حملات میگرنی حاد:

• حملات میگرنی شدید: ارگوتامین تارترات برای کاهش درد و سایر علائم میگرنی حاد به کار می‌رود؛ به دلیل خاصیت واسوکونستریکان، باعث کاهش قطر عروق داخل کرانیال و بهبود جریان خون می‌شود.
• حملات کلاستر: در برخی موارد به عنوان گزینه درمانی برای کاهش شدت و مدت حملات کلاستر نیز مطرح شده است.

توضیحات تخصصی:

• به دلیل اثربخشی قوی در کاهش علائم میگرنی، این دارو در بیمارانی که به درمان‌های اولیه پاسخ مناسبی نداده‌اند، تجویز می‌شود.
• استفاده از ارگوتامین تارترات مستلزم ارزیابی دقیق سابقه قلبی-عروقی و تشخیص بالینی است تا از خطر بروز عوارض جدی ناشی از واکنش‌های واسوکونستریک جلوگیری شود.

مکانیسم اثر ارگوتامین تارترات

واسوکونستریکسیون کرانیال:

• ارگوتامین تارترات از طریق تحریک گیرنده‌های آلفا-آدرنرژیک و همچنین تأثیر بر گیرنده‌های سروتونین، باعث تنگ‌شدن عروق داخل کرانیال می‌شود.
• کاهش قطر عروق موجب کاهش نفوذ مایعات و التهاب در نواحی حساس میگرنی شده و به کاهش درد کمک می‌کند.

مهار آزادسازی پپتیدهای التهاب‌زا:

• این دارو همچنین موجب کاهش آزادسازی مواد واسطه‌کننده التهاب در سیستم عصبی می‌شود؛ در نتیجه التهاب و درد کاهش یافته و عملکرد عروقی تثبیت می‌گردد.

نکات تخصصی:

• مکانیسم اثر ارگوتامین ترکیبی از اثرات واسوکونستریکان و مهاری سیستم عصبی مرکزی است که در نهایت به کاهش شدت حملات میگرنی بیانجامد.

فارماکوکینتیک ارگوتامین تارترات

جذب:

• روش مصرف: ارگوتامین تارترات معمولاً به‌صورت دهانی (زیر زبانی) یا تزریقی تجویز می‌شود.
• جذب: در مصرف زیر زبانی، جذب نسبتاً سریع بوده و اثرات دارویی در مدت زمان کوتاهی ظاهر می‌شود؛
• در مصرف خوراکی، جذب به علت اثر گذر از کبد (first-pass metabolism) کاهش می‌یابد.

توزیع:

• دارو دارای میزان قابل‌توجهی از پیوند به آلبومین پلاسمایی است؛ این ویژگی موجب می‌شود که توزیع دارو عمدتاً به بافت‌های داخل عروقی محدود شود.
• نفوذ به بافت‌های هدف (مانند عروق کرانیال) به‌خوبی حاصل شده و اثر واسوکونستریکان آن در نواحی هدف اعمال می‌شود.

متابولیسم:

• متابولیسم ارگوتامین عمدتاً در کبد از طریق آنزیم‌های سیپ450 انجام می‌شود.
• فرایند متابولیسم منجر به تولید متابولیت‌های فعال و غیر فعال می‌شود که بر اثرات دارویی و طول عمر باقی‌مانده تأثیرگذار است.

دفع:

• دفع اصلی دارو از طریق صفرا و در نهایت مدفوع و به میزان اندک از طریق ادرار صورت می‌گیرد.
• نیمه‌عمر دارو به گونه‌ای تنظیم شده است که با تجویز دوره‌ای (در حملات میگرنی) سطح اثربخش آن حفظ گردد.

منع مصرف ارگوتامین تارترات

حساسیت به ارگوتامین یا ترکیبات دارویی:

• در بیمارانی که سابقه واکنش‌های آلرژیک نسبت به ارگوتامین یا داروهای مشابه را دارند، تجویز این دارو منع می‌شود.

بیماری‌های قلبی-عروقی ناپایدار:

• در بیماران با سابقه نارسایی قلبی، بیماری‌های عروقی شدید، فشار خون کنترل نشده و یا سکته قلبی اخیر، به دلیل اثرات واسوکونستریک دارو، استفاده از آن توصیه نمی‌شود.

بارداری و شیردهی:

• به علت خطرات بالقوه برای جنین و نوزاد، در زنان باردار یا شیرده، تجویز ارگوتامین تارترات منع یا با احتیاط شدید انجام می‌شود.

بیماری‌های محیطی:

• در مواردی مانند بیماری‌های محیطی (مانند بیماری پرنیریک) که می‌توانند با اثرات واسوکونستریک دارو تشدید شوند، استفاده از ارگوتامین توصیه نمی‌شود.

عوارض جانبی ارگوتامین تارترات

علائم گوارشی:

• تهوع و استفراغ: در حدود 10-15% از بیماران گزارش شده است.
• سردرد: در حدود 5-10% از موارد مشاهده می‌شود.

عوارض قلبی-عروقی:

• افزایش فشار خون و درد قفسه سینه: در حدود 2-5% از بیماران ممکن است رخ دهد.

علائم مربوط به ارگوتیسم:

• گرفتگی عضلانی و درد مفصلی: در حدود 3-7% از بیماران گزارش شده است.

واکنش‌های حساسیتی:

• خارش یا ادم موضعی: در کمتر از 2% از موارد دیده شده است.

عوارض سیستمیک:

• به علت محدود بودن نفوذ سیستمیک در برخی از موارد، عوارض سیستمیک جدی نسبتاً نادر گزارش شده‌اند.

تداخلات دارویی ارگوتامین تارترات

تداخل با داروهای واسوکونستریک:

• استفاده همزمان با سایر داروهای واسوکونستریک مانند ترپتان‌ها (triptans) ممنوع است؛ زیرا افزایش اثرات واسوکونستریک می‌تواند منجر به عوارض قلبی-عروقی شدید شود.

تداخل با داروهای کورتیکواستروئیدی:

• مصرف همزمان ممکن است باعث تغییر در پاسخ عروقی شود و نیاز به نظارت دقیق بالینی داشته باشد.

تداخل با مهارکننده‌های CYP450:

• داروهایی که متابولیسم آن‌ها از طریق سیستم CYP450 انجام می‌شود، ممکن است سطح پلاسمایی ارگوتامین را تغییر دهند؛ بنابراین تنظیم دوز و پیگیری مداوم ضروری است.

نکات تخصصی:

• بررسی دقیق تاریخچه دارویی بیمار و هماهنگی با سایر داروهای تجویزی، برای جلوگیری از تداخلات ناخواسته و حفظ اثربخشی درمان توصیه می‌شود.

هشدار ها ارگوتامین تارترات

خطرات قلبی-عروقی:

• نظارت دقیق بر عملکرد قلب و عروق در طول درمان الزامی است؛ به‌ویژه در بیمارانی که سابقه بیماری‌های قلبی یا فشار خون بالا دارند.
• احتمال بروز عوارضی مانند ایسکمی قلبی، آریتمی و افزایش فشار خون وجود دارد.

ریسک ایجاد ارگوتیسم:

• مصرف بیش از حد یا استفاده طولانی‌مدت می‌تواند منجر به ارگوتیسم شود؛ وضعیتی که با درد شدید مفصلی، گرفتگی عضلانی و تغییرات حرکتی همراه است.

واکنش‌های ناگهانی:

• احتمال بروز واکنش‌های ناگهانی مانند سردرد شدید، تهوع و استفراغ در طی یا پس از مصرف وجود دارد؛ لذا بیمار باید در صورت بروز علائم، فوراً به پزشک مراجعه کند.

توصیه های دارویی ارگوتامین تارترات

1. برای بیماران:

• مصرف ارگوتامین تارترات باید طبق برنامه زمانی تعیین شده توسط پزشک (معمولاً در زمان شروع حملات میگرنی) انجام شود؛
• هرگونه تغییر دوز یا فرکانس بدون مشورت پزشک می‌تواند خطر بروز عوارض را افزایش دهد.

• در صورت بروز هرگونه علامت غیرعادی مانند درد قفسه سینه، افزایش فشار خون، یا علائم گوارشی شدید، فوراً به پزشک اطلاع داده و درمان قطع شود.

• از مصرف همزمان داروهایی مانند ترپتان‌ها خودداری کرده و دستور پزشک را در خصوص داروهای همراه به دقت دنبال نمایید.

2. برای پزشکان:

• پیش از تجویز، سابقه قلبی-عروقی، عملکرد کبد و کلیه و سایر عوامل خطر بیمار به دقت مورد بررسی قرار گیرد.

• در طول تزریق یا مصرف ارگوتامین، نظارت دقیق بر علائم حیاتی و آماده بودن تجهیزات اورژانسی (مانند آنتی‌هیستامین‌ها و کورتیکواستروئیدها) جهت مدیریت واکنش‌های احتمالی الزامی است.

• بر اساس شدت حملات میگرنی و پاسخ بیمار، دوز و برنامه مصرف باید به‌طور منظم تنظیم و پیگیری شود؛
• همچنین، تداخلات دارویی باید در نظر گرفته و در صورت لزوم، هماهنگی با سایر درمان‌ها صورت گیرد.