سندرم سروتونین چیست؟

سندرم سروتونین چیست؟
سندرم سروتونین یک واکنش دارویی است که در اثر افزایش سطح سروتونین در بدن بروز می کند.این واکنش می تواند بسیار شدید و تهدید کننده ی حیات باشد.

چه چیزی احتمال ایجاد سندرم سروتونین را افزایش می دهد؟
-تداخل بین دو دارو یا بیشتر
-مصرف بیش از حد دارو که منجر به افزایش سطح سروتونین شود.
-دارو های ضد افسردگی، ضد صرع، ضد میگرن، ضد درد، ضد تهوع و داروهای ضد پارکینسون حتی در صورت مصرف صحیح هم در مواردی می توانند این عارضه را به همراه داشته باشند.
-مواردی مانند مصرف مواد مخدر و روانگردان مانند کوکائین، اکستازی، LSD، شربت های ضد سرفه حاوی دکسترومتورفان.

چه داروهایی بیشتر ایجاد سندرم سروتونین می کنند؟
این سندرم اولین بار در سال ۱۹۵۰ شناخته شد که عامل آن یکی از داروهای مهارکننده مونوآمین اکسیداز بود.
دارو های MAOI (سلژیلین_راسلژیلین)، SSRI (فلوکستین، پاروکستین و...)، SNRI (ونلافاکسین، دولوکستین و...) بیشتر از سایر داروها می توانند این عارضه را ایجاد نمایند.

علائم و نشانه های سندرم سروتونین چیست؟
-علائم معمولا ۶ تا ۲۴ ساعت پس از شروع یک داروی جدید و یا تغییر مقدار مصرف داروی قبلی شروع می شود.
-حتی ممکن است بیمار تا ۵ هفته پس از قطع یک دارو این عوارض را تجربه نماید.
-این سندرم با علائمی مانند بی قراری و گیجی، گرفتگی و خشک شدن ماهیچه ها یا تشنج، ضربان بالای قلب، تعریق، لرزش یا تب بالای ۴۰ درجه سانتیگراد، اسهال، اتساع مردمک چشم یا حرکات غیر عادی چشم ها، قشارخون بالا، حساسیت بیش از حد بیمار به رفلکس های عصبی آغاز می شود.

سندرم سروتونین چگونه تشخیص داده می شود؟
معاینات علائم چشمی، چک کردن دمای بدن، فشار خون و نبض بیمار و تست رفلکس زانو ومچ پا توسط درمانگر به علاوه شرح حال کامل دارویی و بیماری می تواند به تشخیص اولیه کمک کند.
بیمار یا همراه وی باید توضیح دهد که علائم چگونه و از کی آغاز شده است. همچنین درمانگر از بیمار بخواهد که هرگونه تغییر در مصرف دارو،شروع دارو، فرآورده گیاهی، مخدر یا مکمل جدید را به وی اطلاع دهد.در ادامه آزمایشات خونی می تواند افزایش سطح سروتونین در خون را تایید نماید.

سندرم سروتونین چگونه درمان می شود؟
-در موارد خفیف معمولا علائم خود بخود در ۱ تا ۳ روز نخست برطرف می شوند.
-در موارد شدید تر بیمار نیاز به اقدامات درمانی در بیمارستان دارد.
-علامت درمانی برای بهبود وضعیت قلبی، تنفسی و کلیوی بسیار مهم و حیاتی می باشد. در کنار آن کاهش تب و کنترل بی قراری بیمار از اقدامات مورد نیاز است.
-پیش از هرچیز داروی مصرفی ایجاد کننده ی این عارضه باید قطع گردد و پس از قطع علائم داروی مناسب دیگری جایگزین آن گردد.
-داروهای ضد اضطراب می توانند به عنوان آرامبخش به کاهش ضربان قلب و رفع گرفتگی عضلانی کمک کنند.
-تجویز داروهایی که اثرات سندرم سروتونین را ازبین ببرند نیز از اقدامات دیگر است. سیپروهپتادین یکی از داروهای موثر در این زمینه می باشد.

خطرات اصلی سندرم سروتونین چیست؟
-بهم خوردن تعادل الکترولیت های موجود در خون که عملکرد اعصاب و عضلات را کنترل می کنند
-آسیب به قلب در اثر ضربان قلب نامنظم و طولانی
-اختلال در انعقاد خون و امکان خون ریزی شدید و آسیب به اعضای مختلف بدن
-آسیب کلیوی و ریوی
-تب بالای طولانی مدت که می تواند تهدید کننده ی حیات باشد

چگونه می توان از سندرم سروتونین پیشگیری کرد؟
از پزشک درمانگر خود در مورد شروع هرگونه دارو، فراورده ی گیاهی یا مکمل سوال کنید و لیست کلیه ی داروهای خود را در اختیار پزشک یا داروسازتان قرار دهید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
مصرف کنندگان داروهای ضد افسردگی، ضد صرع، ضد میگرن، ضد درد، ضد تهوع و داروهای ضد پارکینسون باید در صورت گرفتگی عضلانی، تپش قلب، بی قراری یا تعریق بیش از حد فوراً پیش از مصرف دوز بعدی دارو به پزشک خود یا مرکز درمانی مراجعه کنند.

در چه صورتی با اورژانس تماس بگیرید؟
در صورت بروز تشنج، بی قراری و گیجی بیش از حد، از حال رفتن، لرز و تب بالای ۴۰ درجه و ضربان قلب بالا یا تنگی نفس و نفس نفس زدن

اهمیت اطلاع رسانی به بیماران :
آگاهی از خطرات و علائم این عارضه می تواند به بیماران مصرف کننده ی داروهای افزایش دهنده ی سروتونین کمک کند که از خطرات ناشی از سندرم سروتونین در امان بمانند.

(تهیه و تنظیم: واحد تحقیق و توسعه دارویاب)