نلفیناویر

اطلاعات تخصصی

موارد مصرف نلفیناویر

ضد ویروس (مهارکننده آنزیم HIV پروتئاز)

الف.درمان عفونت HIV، زمانی که درمان آنتی رترو ویروس اندیکاسیون داشته باشد.
ب.پروفیلاکسی پیرو تماس شغلی با HIV

مکانیسم اثر نلفیناویر

-تولید ذرات ویروسی نابالغ و غیرعفونی (با مهار جایگاه فعال HIV-1 پروتئاز و مهار شکست پیش ساز های پلی پروتئین Gag-Pol به پروتئین های عملکردی برای عفونت زاییHIV)

فارماکوکینتیک نلفیناویر

جذب: سطح زیر نمودار دارو در صورت مصرف با غذا بیشتر از حالت ناشتا (در کودکان سطح زیر نمودار بسیار متغیر است.)
فراهمی زیستی: 80-20%
پیک پلاسمایی: 4-2 ساعت
اتصال به پروتئین: بیش از 98%
متابولیسم: کبدی (توسط CYP2C19 و 3A4 به متابولیت فعال)
نیمه عمر: 5-3.5 ساعت
دفع: مدفوع (%99-98، 78% به صورت متابولیت، 22% به صورت داروی تغییرنیافته)، ادرار (%2-1)

عوارض جانبی نلفیناویر

عوارض شایع (%10<):
گوارشی: اسهال
عوارض نسبتا شایع (%10-1):
سیستم اعصاب مرکزی: اضطراب، افسردگی، سرگیجه، خواب آلودگی، احساسات ناپایدار، سردرد، بی خوابی، کسالت، میگرن، ضعف عضلات، درد، خواب رفتگی اندام، تشنج، اختلالات خواب، افکار خودکشی
پوستی: راش پوستی، درماتیت، افزایش تعریق، فولیکولیت، درماتیت قارچی، راش ماکولوپاپولار، خارش، کهیر
غدد درون ریز و متابولیسم: کم آبی بدن، افزایش قندخون، افزایش چربی خون، افزایش اوریک اسید خون، کاهش قند خون، افزایش آمیلاز، افزایش گاما گلوتامیل ترانسفراز، افزایش لاکتات دهیدروژناز، لیپودیستروفی، تغییر در توزیع توده چربی بدن (BFR)
گوارشی: تهوع، نفخ، درد شکمی، بی اشتهایی، سوء هاضمه، درد اپی گاستر (سر دل)، خونریزی گوارشی، زخم مخاط دهانی، پانکراتیت، استفراغ
ادراری تناسلی: اختلالات جنسی، اختلالات ادراری
هماتولوژی و انکولوژی: لنفوسیتوپنی، کاهش نوتروفیل ها، آنمی، لکوپنی، ترومبوسیتوپنی
کبدی: اختلال عملکرد کبدی، هپاتیت، افزایش سطح سرمی آلکالین فسفاتاز، افزایش سطح سرمی ترانس آمینازها
ازدیاد حساسیت: واکنش ازدیاد حساسیت (برونکواسپاسم، ادم، راش پوستی)
عصبی، عضلانی و اسکلتی: درد مفاصل، آرتریت، کمردرد، هایپرکینزی، افزایش کراتین فسفوکیناز، لیپوآتروفی، لیپودیستروفی، کرامپ عضلانی، درد عضلانی، میوپاتی، ضعف
چشمی: التهاب حاد عنبیه، بیماری چشمی
کلیوی: سنگ کلیوی
تنفسی: تنگی نفس، فارنژیت، رینیت، سینوزیت
متفرقه: تب

تداخلات دارویی نلفیناویر

*مشخصات کلی تداخلات:
- سوبسترای CYP2C19
- سوبسترای CYP3A4
- سوبسترای P-gp
- مهارکنندهی CYP3A4 (قوی)
- مهارکنندهی P-gp (ضعیف)
- القاکننده CYP1A2(خفیف)
- القاکننده CYP2C9(خفیف)
- القاکننده UGT2B7
- احتمالاً جذب دارو با مصرف ارلیستات تغییر می‌کند
- تشدید هایپرگلایسمی

تداخلات رده X (پرهیز):
آکالابروتینیب، آدوتراستوزومب امتانسین، آلفوزوسین، آمیودارون، آپرپیتانت، آستمیزول، آسوناپرویر، آوانافیل، آواپریتینیب، بارنیدیپین، بلونانسرین، بوسوتینیب، بروموکریپتین، بودزوناید (سیستمیک)، سیزاپراید، کوبیمتینیب، کانیواپتان، دابرافنیب، داپوکستین، دمپریدون، دروندارون، الاگولیکس، استرادیول و نورانتیندرون، التریپتان، اپلرنون، مشتقات ارگوت، اورولیموس، فلیبانسرین، فلوتیکازون (بینی)، فوس آپرپیتانت، هالوفانترین، ایبروتینیب، فراورده‌های ایرینوتکان، ایزاووکونازونیوم سولفات، ایوابرادین، لاسمیدیتان، لفامولین، لمبورکسانت، لرکانی‌دیپین، لومیتاپید، لوواستاتین، لوماتپرون، لوراسیدون، لوربینکتدین، ماسیتنتان، میدازولام، نالوکسگل، نراتینیب، نیمودیپین، نیزودیپین، پالبوسیکلیب، پیموزاید، مهارکننده‌های پمپ پروتون، کینیدین، رادوتینیب، رانولازین، مخمر برنج قرمز، رگورافنیب، ریفامپین، ریمگپنت، روپاتادین، سالمترول، سیلودوسین، سیمپرویر، سیمواستاتین، سونیدگیب، گیاه علف چای، سوورکسانت، تاکرولیموس (سیستمیک)، تامسولوسین، تازمتوستات، ترفنادین، تیکاگرلور، تیپراناویر، تولواپتان، ترابکتدین، تریازولام، آبروگپنت، اودنافیل، اولیپریستال، وین کریستین (لیپوزومال)، وینفلونین، ووراپاکسار

کاهش اثرات داروها توسط نلفیناویر:
آباکاویر، داروهای ضد دیابت، بوپروپیون، کلوزاپین، دلاویردین، دوکسرکلسیفرول، استریول (سیستمیک)، استریول (موضعی)، مشتقات استروژن (در فراورده های ضد بارداری)، اتراویرین، فوس فنی‌توئین، ایفوسفامید، لومتادون، لوپیناویر، متادون، الانزاپین، فنی‌توئین، پراواستاتین، پروژستین ها (در فراورده های ضد بارداری)، تیوتپا، تیکاگرلور، فراورده‌های والپروات، وارفارین، زیدووودین

کاهش اثرات نلفیناویر توسط داروها:
بوسنتان، القاکننده های متوسط CYP2C19، القاکننده های متوسط CYP3A4، القاکننده قوی CYP3A4، دفراسیروکس، انزالوتامید، فوس فنی‌توئین، سیر، آنتاگونیست های گیرندهی H2 هیستامین، میتوتان، نویراپین، ارلیستات، فنی‌توئین، مهارکننده‌های پمپ پروتون، ریفابوتین، ریفامپین، ساریلومب، سیلتوکسیمب، گیاه علف چای، تیپراناویر، توسیلیزومب

افزایش اثرات داروها توسط نلفیناویر:
آبماسیکلیب، آکالابروتینیب، آدوتراستوزومب امتانسین، آفاتینیب، آلفوزوسین، آلیترتینوئین (سیستمیک)، آلموتریپتان، آلوسترون، آلپرازولام، آمیودارون، آملودیپین، آپیکسابان، آپرپیتانت، آریپیپرازول، آریپیپرازول لاروکسیل، آستمیزول، آسوناپرویر، آتورواستاتین، آوانافیل، آواپریتینیب، آکسیتینیب، آزیترومایسین (سیستمیک)، بارنیدیپین، بداکیلین، بنپریدول، بنزهیدروکدون، بتامتازون (چشمی)، بیکتگراویر، بلونانسرین، بورتزومیب، ، بوسوتینیب، برنتوکسیمب ودوتین، برکسپیپرازول، بریگاتینیب، برینزولامید، بروموکریپتین، بودزوناید (بینی)، بودزوناید (استنشاق دهانی)، بودزوناید (سیستمیک)،بودزوناید (موضعی)، بوپرنورفین، بوسپیرون، کابازی تاکسل، کابوزانتینیب، کلسی‌فدیول، بلاک کننده‌های کانال کلسیم (غیر دی هیدروپیریدینی)، کانابیدیول، ماری‌جوانا (شاهدانه)، کاریپرازین، سریتینیب، سیلوستازول، سیناکلست، سیزاپراید، کلوزاپین، کوبیمتینیب، کدئین، کولشی سین، کانیواپتان، کوپانلیسیب، کورتیکواستروئید (سیستمیک)، کورتیکواستروئید (اسنتشاق دهانی)، کریزوتینیب، سیکلوفسفامید، سیکلوسپورین (سیستمیک)، سوبسترای CYP3A4 (خطر بالا با مهارکننده‌ها)، دابرافنیب، داکلاتاسویر، داپوکستین، داریفناسین، داساتینیب، دفلازاکورت، دلامانید، دگزامتازون (چشمی)، دسه‌تاکسل، دوفتینیب، دمپریدون، دوکسوروبیسین(متداول)، درونابینول، دروندارون، دروسپیرنون، دوتاستراید، دوولیسیب، الاگولیکس، استرادیول و نوراتیندرون، التریپتان، الکساکافتور، تزاکافتور و ایواکافتور، الیگلوستات، انکورافنیب، انفورتومب ودوتین، انفوویرتید، انترکتینیب، اپلرنون، اردافیتینیب، مشتقات ارگوت، اس زوپیکلون، اتیزولام، اورولیموس، اووگلیپتین، فدراتینیب، فنتانیل، فسوترودین، فلیبانسرین، فلوتیکازون (بینی)، فلوتیکازون (استنشاق دهانی)، فوس آپرپیتانت، فوس تاماتینیب، گالانتامین، جفیتینیب، گیلتریتینیب، گلاسدگیب، گوانافسین، هالوفانترین، هیدروکدون، ایبروتینیب، ایدلالیسیب، ایلوپریدون، ایماتینیب، ایمیدافناسین، فراورده‌های ایرینوتکان، ایزاووکونازونیوم سولفات، ایسترادفیلین، ایوابرادین، ایواکافتور، ایووسیدنیب، ایکسابپیلون، لاپاتینیب،، لاروترکتینیب، لفامولین، لمبورکسانت، لرکانی‌دیپین، لوآملودیپین، لو بوپیواکایین، لوومیلناسیپران، لومیتاپید، لورلاتینیب، لوواستاتین، لوماکافتور و ایواکافتور، لوماتپرون، لومفانترین، لوراسیدون، لوربینکتادین، ماسیتنتان، مانیدیپین، ماراویروک، مپریدین، متیل پردنیزولون، میدازولام، میدوستائورین، میفپریستون، میرودنافیل، میرتازاپین، نالدمدین، نالفورافین، نالوکسگل، نفازودون، نراتینیب، نیلوتینیب، نیمودیپین، نیزولدیپین، اولاپاریب، اوسیلودروستات، اسپمیفن، اکسی‌بوتینین، پالبوسیکلیب، پانوبینوستات، پارکوکسیب، پاری‌کلسیتول، پازوپانیب، پمیگاتینیب، پکسیدارتینیب، پیماوانسرین، پیمکرولیموس، پیموزاید، پیپراکین، پولاتوزومب ودوتین، پوناتینیب، پرانلوکاست، پرازیکوانتل، پردنیزولون (سیستمیک)، پردنیزون، پروپافنون، مهارکننده پروتئاز، کوئتیاپین، کینیدین، رادوتینیب، راملتئون، رانولازین، برنج مخمر قرمز، رگورافنیب، رپاگلینید، رتاپامولین، ریبوسیکلیب، ریفابوتین، ریلپیویرین، ریمگپنت، ریوسیگوات، ریپرتینیب، رومیدپسین، رزوواستاتین، روپاتادین، روکسولیتینیب، سالمترول، ساکساگلیپتین، سلپرکاتینیب، سلومتینیب، سیبوترامین، سیلدنافیل، سیلودوسین، سیمپرویر، سیمواستاتین، سیرولیموس، سولیفناسین، سونیدگیب، سورافنیب، سوفنتانیل، سونیتینیب، سوورکسانت، تاکرولیموس (سیستمیک)، تاکرولیموس (موضعی)، تادالافیل، تامسولوسین، تازیملتئون، تازمتوستات، تلیترومایسین، تمسیرولیموس، ترفنادین، تتراهیدروکانابینول، کانابیدیول، تزاکافتور و ایواکافتور، تیوتپا، تیکاگرلور، توفاسیتینیب، تولترودین، تولواپتان، تورمیفن، ترابکتدین، ترامادول، ترازودون، تریازولام، ضدافسردگی سه حلقه‌ای، آبروگپنت، اودنافیل، اولیپریستال، اوپاداسیتینیب، والبنازین، واردنافیل، ومورافنیب، ونتوکلاکس، ویلازودون، وین کریستین (لیپوزومال)، ویندسین، وینفلونین، وینورلبین، ووراپاکسار، وکسلوتور، وارفارین، زانوبروتینیب، زولپیدم، زوپیکلون

افزایش اثرات نلفیناویر توسط داروها:
سیکلوسپورین (سیستمیک)، مهارکننده های قوی CYP2C19، دلاویردین، انفوویرتاید، اتراویرین، لاسمیدیتان، لوپیناویر، مهارکننده های P-gp/ABCB1، سیمپرویر، ویلانترول، وریکونازول

تداخل با غذا:
مصرف این دارو همراه با غذا باعث افزایش میزان جذب و AUC آن (2 تا 3 برابر) می‌شود.
راهکار: دارو همراه با وعده غذایی مصرف شود.
از مصرف همزمان با غذای اسیدی یا آبمیوه (مثل آب‌پرتقال، آب سیب و پوره سیب) اجتناب شود زیرا ترکیب کردن دارو با این موارد ممکن است منجر به ایجاد طعم تلخ شود.

هشدار ها نلفیناویر

1- در نوجوانان و بزرگسالان، عملکرد کبدی در ابتدای درمان، 8-2 هفته پس از شروع یا تغییر درمان و سپس هر 6-3 ماه ارزیابی گردد. در کودکان، عملکرد کبدی در ابتدای درمان و سپس هر 4-3 ماه ارزیابی گردد.
2- وضعیت چربی خون در ابتدای درمان و سپس هر 12-6 ماه پایش شود.
3- سطح قندخون ناشتای بیمار در ابتدای درمان، سپس در صورت نیاز بالینی هر 6-3 ماه و سپس هر 12 ماه اندازه گیری شود.
4- شمار CD4، عملکرد کبدی، شمارش افتراقی سلول های خونی (CBC with diff) و قند خون بیمار به طور منظم در طول دوره درمان ارزیابی شود.
5- بیمار از لحاظ بروز سندرم التهابی بازسازی ایمنی پایش گردد.
6- بیمار از لحاظ بروز اختلالات گوارشی (تهوع یا اسهال) که ممکن است به دهیدراسیون و کاهش وزن منجر شود، پایش گردد.
7- میزان لود ویروس بیمار پایش شود.
8- به بیمار گوشزد شود که قند خون را به دقت پایش کند (احتمال افزایش قندخون یا بروز دیابت نوظهور وجود دارد).
9- میزان پاسخدهی درمان ارزیابی شود.
10- لازم است که دیگر داروهای مصرفی بیمار بررسی شود تا در صورت نیاز، تنظیم دوز صورت گیرد یا از درمان جایگزین استفاده شود.
- در صورت مصرف چند داروی مختلف، نحوه زمان بندی مصرف داروها به بیمار آموزش داده شود.
- ضرورت مصرف منظم دارو و تکمیل دوره درمان به بیمار گوشزد شود.