سفالکسین

سفالکسین چیست؟
سفالکسین از دسته داروهای آنتی بیوتیک وسیع الطیف می باشد و بر روی انواع مختلفی از میکروب ها می تواند اثر کند.
این دارو معمولا جهت درمان عفونت های مجاری ادراری ،عفونت های پوستی،عفونت های مربوط به قفسه سینه ،عفونت حلق،گوش و دندان تجویز می شود.
از مزایای این دارو این است که می تواند جهت درمان بزرگسالان و اطفال تجویز شود.همچنین می توان از آن جهت درمان عفونت ها در زمان بارداری استفاده کرد.
این دارو با ازبین بردن میکروب های عامل عفونت،کمک به بهبودی عفونت و جلوگیری از پیشرفت آن می نمایند.
برخی از افرادی که به پنی سیلین ها حساسیت دارند ،ممکن است به این دارو نیز حساسیت داشته باشند .به همین دلیل پیش از شروع درمان در صورت حساسیت به هرگونه آنتی بیوتیک ،نام آن را به پزشک خود یادآوری نمایید.

پیش از مصرف سفالکسین
_در صورت سابقه ی هرگونه حساسیت دارویی (خصوصا حساسیت به آنتی بیوتیک ها )به پزشک خود اطلاع دهید.
_باا وجود اینکه تا کنون مصرف سفالکسین برای جنین مضر اعلام نشده ،در صورت بارداری،اقدام به بارداری یا شیردهی پزشک خودرا مطلع نمایید.
_از آنجا که این دارو می تواند در عملکرد داروهای دیگر در بدن اختلال ایجادکند لازم است پیش از شروع مصرف لیستی از کلیه ی داروهای مصرفی خوددر اختیار پزشک یا داروسازتان قرار دهید.
_در صورت سابقه مشکلات کلیوی ،پزشک خودرا مطلع نمایید.

نحوه مصرف سفالکسین
-آنتی بیوتیک ها را دقیقاً مطابق دستور پزشک مصرف کنید و دوره ی درمان را حتی اگر احساس بهبودی می کنید و علائمتان برطرف شده است کامل کنید زیرا در این زمان ممکن است هنوز باکتری بصورت کامل ریشه کن نشده باشد و این کار احتمال بروز مقاومت ميكروبی را افزایش می دهد.
مقاومت میکروبی یکی از مشکلات جهانی می باشد که با سرعت زیادی رو به افزایش است ودر صورتی که مصرف بی رویه و نامناسب آنتی بیوتیک ها در دنیا ادامه یابد با مشکلات تهدید کننده ی حیات مواجه خواهیم شد.زماني كه اين داروها بدون تجويزپزشك ،با مقدار نامناسب يا طول درمان نامناسب مصرف شوند،نه تنها اثرات مطلوب براي خود فرد ندارند بلكه منجر به عدم ريشه كن شدن باكتري هاي موجود در بدن آن فرد مي شوند و علاوه بر اين،باكتري هايي كه در معرض دارو قرار گرفته اند اما از بين نرفته اند، نسبت به اين دارو مقاومت پيدا مي كنند.اين مسأله منجر به ايجاد نسل جديد و مقاومي از ميكروب ها مي شود كه ديگر به سادگي به داروهاي آنتي بيوتيكي موجود ،پاسخ نمي دهند.
از آنجا كه عموماً عفونت ها مسری می باشند مصرف بي رويه ی آنتی بیوتیک ها نه تنها براي خود فرد بيمار بلكه براي ساير افراد جامعه نیز مشکل آفرین می باشد.
_معمولاً این دارو بصورت ۴ کپسول در روز(هر ۶ ساعت ۱ عدد) تجویز می شود .مقدار مصرف مناسب عفونت شما توسط پزشکتان مشخص خواهد شد.
_در صورتی که فرم مایع خوراکی برای کودکتان تجویز شده است، مقدار مصرف با توجه به سن و وزن آنها توسط پزشک محاسبه می شود .در این موارد در هر نوبت مصرف دارو لازم است مقدار دارو را به دقت اندازه گیری نمایید و دقیقاً به اندازه ی تجویز شده به کودک بدهید.
_پزشک شما طول دوره درمان با این دارو را مشخص می کند و شما حتما باید تا انتهای دوره ی درمان،دارو را بصورت منظم مصرف نمایید.معمولا درمان با این دارو ۵ تا ۷ روزه می باشد اما ممکن است پزشک دوره ای کوتاه تر یا بلندتر از این میزان برای عفونت شما تجویز نماید.
_در صورتی که این دارو جهت پیشگیری از عفونت مجاری ادراری یا برای جلوگیری از عود مجدد عفونت ادراری شما تجویز شده است،معمولا یک نوبت در روز باید دارو را مصرف نمایید و در این صورت دارو را هرروز عصرها مصرف کنید و تا زمانی که پزشک توصیه می نماید ادامه دهید.
-این دارو با غذا تداخل خاصی ندارد و می توان آن را قبل یا بعد از غذا مصرف کرد. با این حال اگر کمی قبل از غذا مصرف شود،سریع تر اثر می نمایددر صورت فراموشی یک نوبت دارو بلافاصله آن را مصرف نمایید اما از دوبرابر کردن مقدار دارو در یک نوبت جدا خودداری نمایید.

توصیه های سفالکسین
_مصرف این دارو ممکن است عوارضی کلیوی ناشی از سایر دارو ها(مانند آمیوگلیکوزید ها) را افزایش دهد.
_در صورتی که قصد عمل جراحی یا شروع درمان دارویی برای بیماری دیگر دارید،درمان گر خود را از مصرف این دارو مطلع نمایید.
-در برخی افراد با مصرف آنتی بیوتیک ها ضایعات قرمز همراه با خارش در دهان یا واژن ایجاد می شود.در صورت بروز این علائم به پزشک خود مراجعه نمایید.
-خانم ها در صورتی که از قرص های جلوگیری از بارداری همزمان با دوره ی درمانی سفالکسین استفاده می کنید، در صورت ابتلا به هر بیماری که همراه با اسهال و استفراغ که بیشتر از 24 ساعت طول بکشد باشد، لازم است از یک روش دیگر پیشگیری از بارداری(مانند کاندوم) جهت احتیاط همراه با قرص ضدبارداری استفاده نمایید.
-در صورت اقدام به هرگونه واكسيناسيون پزشك خود را از مصرف اين دارو مطلع نمایید
_با وجود اینکه درمان با این دارو عموما کوتاه مدت می باشد،در صورت مصرف طولانی مدت ، آزمایشات دوره ای جهت بررسی وضعیت کبدی و کلیوی که توسط پزشک تجویز می شود، لازم می باشد.

عوارض شایع سفالکسین
_اسهال خفیف در ابتدای درمان از عوارض شایع سفالکسین می باشد که خود به خود برطرف می شود .در صورت وقوع آن مایعات به مقدار کافی مصرف نمایید اما در صورت ادامه دار شدن اسهال بیشتر از ۲۴ ساعت و شدید تر شدن یا حاوی خون بودن آن به پزشک خود مراجعه کنید.
_احساس تهوع،درد شکمی و سوء هاضمه ممکن است در مدت درمان با این دارو ایجاد شود ،برای بهبود آن مصرف غذاهای سبک و ساده و مصرف دارو پس از وعده ی غذایی می تواند کمک کننده باشد.
عوارض نادر اما مهم 
_در صورتی که علائم حساسیت دارویی از جمله ضایعات قرمز و خارش دار پوستی ،تنگی نفس،ورم صورت یا لبها مصرف دارو را قطع نموده و به پزشک یا مرکز درمانی مراجعه کنید.
-این دارو می تواند عوارض نادر اما مهمی داشته باشد که علی رغم اینکه احتمال وقوع آنها کم می باشد اما پیگیری و توجه به آنها بسیار مهم می باشد.لذا در صورت داشتن علائم سرفه همراه با گلودرد ،خشکی و التهاب چشم وبروز لکه های قرمز پوستی فوراًبه پزشک خود یا مرکز درمانی مراجعه کنید.

نگهداری:
سوسپانسیون آماده شده ی دارو را حداکثر ۱۰تا۱۴روز در یخچال نگهداری نمایید.

اطلاعات تخصصی

موارد مصرف سفالکسین

-عفونت پوست و بافت نرم (در موارد عفونت با استافیلوکوک اورئوس مقاوم به متی‌سیلین (محتمل یا تایید شده) مناسب نمی‌باشد)
-سلولیت (غیر چرکی)/اریسیپلاس، خفیف
-ایمپتیگو یا اریتم
-فارنژیت استرپتوکوکی گروه A (داروی جایگزین برای آلرژی خفیف و غیر آنافیلاکتیک به پنی سیلین)
-عفونت مجاری ادراری: باکتریوری بدون علامت در بارداری؛ سیستیت حاد بدون عارضه یا سیستیت حاد ساده (عفونت محدود به مثانه بدون علائم در مجاری فوقانی، پروستات یا عفونت سیستمیک)(عامل جایگزین)، تنها زمانی استفاده شود که داروهای خط اول قابل استفاده نباشند.
-عفونت مفصل مصنوعی (بدون برچسب)
-اندوکاردیت، پروفیلاکسی (پروسه‌های دندانی یا تهاجمی دستگاه تنفسی) (عامل جایگزین برای بیماران مبتلا به آلرژی غیر شدید به پنی سیلین بدون واسطه IgE) (بدون برچسب)
-سیستیت، پیشگیری از عفونت مکرر (در زنان غیرباردار مبتلا به سیستیت مزاحم و مکرر عود کننده علیرغم اقدامات پیشگیرانه غیر میکروبی)؛ پیشگیری مداوم؛ پروفیلاکسی پس از مقاربت (زنان مبتلا به سیستیت موقت که مربوط به مقاربت جنسی است،‌ ۲۵۰ میلی گرم به صورت تک دوز بلافاصله قبل یا بعد از رابطه جنسی)
-کاتتر (دیالیز صفاقی)، عفونت محل خروج یا تونل در اطفال(اطلاعات محدود)
-اندوکاردیت اطفال ، پیشگیری قبل از اقدامات تهاجمی دندان یا دستگاه تنفسی (عامل جایگزین برای آلرژی غیر آنافیلاکتیک به پنی سیلین)؛ توصیه شده برای بیماران در خطر بالای اندوکاردیت یا دارای پیامدهای نامطلوب
-عفونت استخوانی مفصلی با استافیلوکوک اورئوس و/یا پروتئوس میرابیلیس، حاد (مانند آرتریت سپتیک (باکتریایی)، استئومیلیت)
-عفونت گوش میانی اطفال، حاد (AOM)(برای درمان تجربی توصیه نمی‌شود)
-پنومونی، اکتسابی از جامعه در اطفال
-عفونت پوستی و بافت نرم اطفال (مناسب درمان تک دارویی در موارد محتمل یا قطعی استافیلوکوکوس مقاوم به متی‌سیلین نیست)


طیف اثر:در درجه اول در برابر باکتری های گرم مثبت به ویژه استافیلوکوکوس اورئوس (از جمله برخی از سویه های حساس به متی سیلین)، استرپتوکوک پنومونیه، استرپتوکوک پیوژنز و سایر گونه های استرپتوکوک؛ فعالیت محدود در برابر ارگانیسم های گرم منفی (از جمله اشریشیا کلی، کلبسیلا پنومونیه، پروتئوس میرابیلیس و هموفیلوس آنفولانزا )؛ به طور کلی در برابر گونه های انتروباکتر، سودوموناس و بیشتر بی هوازی ها بی اثر است.

سفالکسین یک آنتی بیوتیک با طیف اثر وسیع از سفالوسپورین های نسل یک می‌باشد که عموماً جهت درمان عفونت های باکتریایی مختلف از جمله عفونت های دستگاه تنفسی، عفونت های پوستی، عفونت گوش و عفونت های مجاری ادراری استفاده می شود. این دارو با ایجاد اختلال در سنتز دیواره سلولی باکتریایی عمل می کند و منجر به تخریب باکتری می شود. سفالکسین با نام‌های تجاری مختلف و به اشکال متنوع از جمله کپسول و قرص ۲۵۰ تا ۷۵۰ میلی‌گرمی و محلول خوراکی ۱۲۵ و ۲۵۰ میلی‌گرم در ۵ میلی‌لیتر و فرآورده‌های تزریقی جهت تزریق وریدی و عضلانی موجود است که معمولاً برای استفاده کوتاه مدت تجویز می شود.

مکانیسم اثر سفالکسین

سفالکسین سنتز دیواره سلولی باکتریایی را با اتصال به یک یا چند پروتئین متصل شونده به پنی سیلین (PBPs) مهار می نماید که به نوبه خود مرحله ترانس پپتیداسیون نهایی سنتز پپتیدوگلیکان در دیواره سلولی باکتری را مهار می کند و در نتیجه بیوسنتز دیواره سلولی مهار می شود. باکتری ها در نهایت به دلیل فعالیت مداوم آنزیم های اتولیتیک دیواره سلولی (اتولیزین ها و هیدرولازهای مورئین) لیز می شوند در حالی که مونتاژ دیواره سلولی متوقف می شود.

فارماکوکینتیک سفالکسین

متابولیسم: مختصر؛ CYP450: نامشخص
جذب: سریع(۹۰درصد)؛ در اطفال با تاخیر و تا ۵۰ درصد کاهش در نوزادان
اتصال به پروتئین: ۱۰تا۱۵ درصد
دفع: عمدتاً ادرار(بیش از ۹۰درصد بدون تغییر) در ۸ساعت
نیمه‌عمر حذف:نوزاد ۵ساعت؛ اطفال ۳تا ۱۲ ماهه ۲/۵ساعت؛ بزرگسال ۰/۵ تا ۱/۲ ساعت (در مشکلات کلیوی افزایش می‌یابد).
زمان رسیدن به پیک سرمی: حدود ۱ساعت

منع مصرف سفالکسین

-سابقه حساسیت به سفالکسین، سایر سفالوسپورین‌ها یا هریک از اجزای فرمولاسیون

موارد احتیاط:
-سوتغذیه
-درمان طولانی مدت
-بیماری کبدی
-بیماری کلیوی
-آلرژی به پنی سیلین
- سابقه اختلالات تشنجی

عوارض جانبی سفالکسین

عوارض شایع:
اسهال، حالت تهوع، استفراغ ، سوء هاضمه، گاستریت، درد شکمی

عوارض جدی:
واکنش‌های حساسیت مفرط، آنافیلاکسی، سندرم استیونز جانسون، نکرولیز اپیدرمال توکسیک، اریتم مولتی فرم، کم خونی همولیتیک، نفریت بینابینی، آگرانولوسیتوز، آنمی آپلاستیک، پان سیتوپنی، نوتروپنی، لکوپنی، ترومبوسیتوپنی، زردی کلستاتیک، اسهال مرتبط با C. difficile

تداخلات دارویی سفالکسین

هشدار ها سفالکسین

-مواردی از عفونت های کلستریدیوئید دیفیسیل از جمله اسهال مرتبط با Clostridioides difficile و کولیت Clostridioides difficile با سفالکسین رخ داده است.این عارضه وابسته به دوز و مدت زمان درمان و مرتبط با قرار گرفتن در معرض تجمعی آنتی بیوتیک‌هاست و ممکن است در روز اول درمان با آنتی بیوتیک یا تا ۳ ماه پس از آنتی بیوتیک تراپی شروع شود.عوامل خطر این عارضه عبارتند از قرار گرفتن در معرض آنتی بیوتیک، بستری طولانی مدت، سن بالا، افراد با نقص ایمنی، وجود یک بیماری زمینه‌ای جدی، سابقه جراحی/تغییر در دستگاه گوارش، داروهای ضد زخم‌های گوارشی (مانند مهارکننده‌های پمپ پروتون، مسدودکننده‌های H2)، شیمی درمانی. آموزش‌های لازم در مورد جدی گرفتن اسهال مداوم و اعلام مصرف آنتی‌بیوتیک در چندماه اخیر در شرح حال، به بیمار داده‌شود.
-آنمی همولیتیک ایمنی در بیماران دریافت کننده سفالوسپورین، از جمله سفالکسین در موارد بسیار نادر رخ داده است. این عارضه غیر وابسته به دوز، ایمونولوژیک (یعنی آنتی بادی های وابسته به دارو را فعال می کند (عمدتا از نوع IgM) که منجر به کمپلکس های ایمنی می شود). با این حال، موارد غیر ایمنی نیز گزارش شده است. این‌عارضه ممکناست از چند دقیقه تا ۹ روز پس از اولین دوز سفالکسین رخ می دهد و عوامل خطر آن عبارت است از واکنش متقاطع با سایر سفالوسپورین ها.
-این دارو ممکن است موجب ایجاد پاسخ مثبت کاذب در آزمون کومبس یا قند ادرار شود.

توصیه های دارویی سفالکسین

-دوز معمول سفالکسین خوراکی ۲۵۰ میلی‌گرم تا ۱گرم هر ۶ساعت یا ۵۰۰ میلی‌گرم هر ۱۲ساعت می‌باشد.(حداکثر دوز روزانه:۴گرم)
-دوز معمول سفالکسین تزریقی ۲تا۸ گرم در روز در دوز‌های منقسم می‌باشد.
-عملکرد کلیوی بیمار در صورت نیاز ارزیابی شود. در موارد CrCl پایین‌تر از ۳۰ ممکن است نیاز به تنظیم مجدد دوز باشد.
-دوز رایج برای عفونت های حساس به سفالکسین در نوزادان، کودکان و نوجوانان در موارد عفونت خفیف تا متوسط ۲۵ تا ۵۰ میلی‌گرم خوراکی به ازای هر کیلوگرم در روز است که به صورت هر ۶ تا ۱۲ ساعت تجویز می‌شود ( حداکثر دوز روزانه: ۲۰۰۰ میلی گرم در روز) و در موارد عفونت شدید ۷۵تا۱۰۰ میلی‌گرم خوراکی به ازای هر کیلوگرم در روز است که هر ۶ تا ۸ ساعت تجویز می‌شود.(حداکثر دوز روزانه: ۴۰۰۰ میلی گرم در روز). دوز تزریقی در اطفال ۵۰تا ۱۰۰ میلی‌گرم به ازای هرکیلوگرم در روز می‌باشد که در دوز‌های منقسم تجویز می‌شود.
-در برخی موارد (مثلا عفونت استافیلوکوکوس اورئوس)، ممکن است فرکانس هر ۶ ساعت برای بهینه سازی دوز ترجیح داده شود. اما اگر از فرکانس هر ۸ ساعت استفاده می شود، معمولاً لازم است از دوزهای مجاز بالاتر در محدوده استفاده شود.
-در صورت تجویز وریدی سفالکسین، به صورت تزریق آهسته وریدی (بیش از ۵ دقیقه) یا انفوزیون وریدی (بیش از ۳۰ دقیقه) جهت کاهش خطر ترومبوفلبیت تجویز شود. در صورت بروز درد عروقی/ترومبوفلبیت، سرعت تزریق را کاهش دهید.
-سفالکسین خوراکی را بدون توجه به زمان صرف غذا می‌توان مصرف کرد. در صورت مشکلات گوارشی، همراه با غذا مصرف شود. مصرف این دارو در ساعت مشخصی از روز و منظم موجب می‌شود تغییرات کمتری در نوسان سطح سرمی ایجاد شود.
سوسپاسیون دارو قبل از مصرف به خوبی تکان داده‌شود. پس از تهیه در صورت نگهداری در یخچال تا ۱۴ روز پایدار خواهد بود . حتماً با پیمانه یا قاشق مدرج مصرف شود. (از مصرف با قاشق غذاخوری جهت پیشگیری از مصرف دوز نامناسب خودداری شود).
-ویال سفالکسین را جهت تزریق وریدی می‌توان در ۱۰۰میلی‌لیتر دکستروز۵درصد رقیق کرد. جهت تزریق عضلانی در ۲تا۵میلی‌لیترآب مقطر رقیق شود.
-محلول آماده شده جهت تزریق باید فوراً مصرف شود. با این حال، محلول های رقیق شده در دکستروز۵درصد یا نرمال سالین در غلظت های بیشتر از ۳۰ میلی گرم در میلی لیتر به مدت ۲۴ ساعت در دمای اتاق پایدار می مانند.
-سفالکسین ممکن است با افزایش INR به خصوص در بیمارانی که سوتغذیه دارند، تحت درمان طولانی مدت هستند، بیماری کبدی یا کلیوی دارند، همراه باشد.
-در بیماران با سابقه حساسیت به پنی سیلین، به ویژه واکنش های ناشی از IgE (مانند آنافیلاکسی، آنژیوادم، کهیر) با احتیاط مصرف شود.
-مصرف طولانی مدت این دارو می‌توان‌ منجر به عفونت قارچی یا باکتریایی (سوپراینفکشن) شود.
-در افراد سالمند، دوز بر اساس عملکرد کلیوی تنظیم شود.
-سفالکسین یکی از آنتی بیوتیک های توصیه شده برای استفاده قبل از زایمان طبیعی در بیمارانی است که در معرض خطر ابتلا به اندوکاردیت (بیماران مبتلا به بیماری قلبی مادرزادی، دریچه های مصنوعی، اندوکاردیت عفونی قبلی یا پیوند قلب) هستند. در این موارد سفالکسین ۳۰ تا ۶۰ دقیقه قبل از زایمان طبیعی (با دوز مشابه بیماران غیرباردار برای پیشگیری از اندوکاردیت) تجویز می شود.همچنین سفالوسپورین ها جایگزینی برای پیشگیری از استرپتوکوک گروه B در بیماران حامله ای که به پنی سیلین حساسیت دارند و در معرض خطر کم آنافیلاکسی هستند.
-سفالکسین می‌تواند برای پیشگیری پس از سزارین در زنان چاق به عنوان بخشی از یک درمان ترکیبی در بیمارانی که ممکن است پروفیلاکسی آنتی بیوتیکی توصیه شده دریافت نکرده باشند، در نظر گرفته شود.
-عفونت های دستگاه ادراری درمان نشده در دوران بارداری با افزایش خطر ابتلا به پیلونفریت، وزن کم هنگام تولد و زایمان زودرس همراه است. استفاده از سفالکسین همچنین می‌تواند جهت درمان باکتری اوری بدون علامت در دوران بارداری در نظر گرفته شود.
-سفالکسین در شیرمادر ترشح می‌شود.بروز اسهال در شیرخواران گزارش شده است. به طور کلی، آنتی بیوتیک هایی که در شیر مادر وجود دارند ممکن است باعث اصلاح فلور روده غیر مرتبط با دوز شوند. پایش نوزادان از نظر اختلالات گوارشی توصیه می‌شود. در صورت نیاز به درمان با آنتی بیوتیک، سفالکسین می‌تواند برای درمان ماستیت در بیماران شیردهی که به داروهای ارجح‌تر حساسیت دارند، استفاده شود. طبق توصیه کارخانه سازنده، تصمیم به شیردهی در طول درمان باید با توجه به خطر مواجهه نوزاد، فواید شیردهی برای نوزاد و مزایای درمان برای مادر گرفته شود.
-در صورت درمان طولانی مدت عملکرد کلیه، کبد و وضعیت خونی بیمار به صورت دوره ای پایش شود.
-در مدت دریافت اولین دوز، بیمار از نظر علائم آنافیلاکسی تحت نظر باشد.
-کراتین در شروع و CBC و وضعیت عملکرد کبدی در درمان طولانی مدت پایش شود.
- در صورت فراموش کردن یک نوبت مصرف دارو، به محض به یاد آوردن دارو را باید مصرف کرد. اگر تقریبا زمان مصرف نوبت بعدی فرا رسیده باشد، از مصرف نوبت فراموش شده باید خودداری شود و دوز مصرف بعدی نیز دو برابر نگردد.
-در صورت بروز اسهال شدید، قبل از مصرف هر گونه داروی ضد اسهال، باید با پزشک مشورت شود.