معرفی دارو
بوتورفانول یک داروی مسکن قوی است که برای کاهش دردهای متوسط تا شدید استفاده میشود. این دارو میتواند به صورت تزریقی یا اسپری بینی تجویز شود و معمولاً در بیمارستانها یا تحت نظارت پزشک مورد استفاده قرار میگیرد. بوتورفانول با تأثیر بر سیستم عصبی مرکزی، احساس درد را کاهش میدهد و به تسکین بیماران کمک میکند.
اطلاعات تخصصی
موارد مصرف بوتورفانول
موارد مصرف:
- مدیریت دردهای متوسط تا شدید: بوتورفانول برای تسکین دردهای پس از جراحی، آسیبهای حاد و سایر شرایط دردناک استفاده میشود.
- بیدردی حین زایمان: این دارو میتواند در کاهش درد زایمان مؤثر باشد.
- القای بیهوشی: به عنوان مکمل در القای بیهوشی عمومی به کار میرود.
- کنترل لرز پس از عمل جراحی: به دلیل فعالیت آگونیستی بر گیرندههای کاپا، در کاهش لرز پس از عمل مؤثر است.
مکانیسم اثر بوتورفانول
بوتورفانول یک آگونیست-آنتاگونیست اوپیوئیدی است که بهطور جزئی گیرندههای μ (مو) را مسدود کرده و بهطور جزئی گیرندههای κ (کاپا) را فعال میکند. این ترکیب فعالیتی منجر به تسکین درد میشود. تحریک گیرندههای κ در سیستم عصبی مرکزی باعث مهار انتقال سیگنالهای درد میشود. همچنین، آنتاگونیسم جزئی در گیرندههای μ ممکن است به کاهش خطر سوءمصرف و عوارض تنفسی کمک کند.
فارماکوکینتیک بوتورفانول
جذب:
- بوتورفانول بهصورت تزریقی (عضلانی یا وریدی) و اسپری بینی تجویز میشود. فراهمی زیستی اسپری بینی حدود ۶۰ تا ۷۰٪ است.
توزیع:
- حجم توزیع تقریبی ۲۰ لیتر است.
متابولیسم:
- در کبد به متابولیتهای غیر فعال متابولیزه میشود.
دفع:
- عمدتاً از طریق ادرار دفع میشود. نیمهعمر حذفی آن بین ۴ تا ۷ ساعت است.
منع مصرف بوتورفانول
- بیماران با حساسیت شناخته شده به Butorphanol یا سایر اپیوئیدها.
- بیماران با افسردگی تنفسی شدید یا انسداد تنفسی.
- بیماران با فشار داخل جمجمهای بالا یا آسیبهای مغزی.
- استفاده همزمان با مهارکنندههای مونوآمین اکسیداز (MAOIs) یا در عرض ۱۴ روز پس از قطع این داروها.
عوارض جانبی بوتورفانول
شایع (بیش از ۱۰٪):
- خوابآلودگی
- سرگیجه
- تهوع
- تعریق
نسبتاً شایع (۱ تا ۱۰٪):
- استفراغ
- سردرد
- خشکی دهان
- گیجی
نادر (کمتر از ۱٪):
- واکنشهای آلرژیک
- تنگی نفس
- تپش قلب
- افزایش یا کاهش فشار خون
تداخلات دارویی بوتورفانول
افزایش اثرات تضعیفکننده مرکزی:
- الکل: مصرف همزمان میتواند منجر به افزایش سرکوب سیستم عصبی مرکزی شود.
- بنزودیازپینها و سایر داروهای آرامبخش: ممکن است اثرات تضعیفکننده تنفسی و خوابآوری را افزایش دهند.
تداخل با داروهای مهارکننده مونوآمین اکسیداز (MAOIs):
- مصرف همزمان میتواند منجر به افزایش فشار خون و سایر واکنشهای جدی شود.
داروهای سروتونرژیک:
- مصرف همزمان ممکن است خطر سندرم سروتونین را افزایش دهد.
هشدار ها بوتورفانول
- سرکوب تنفسی: بوتورفانول میتواند باعث تضعیف تنفسی شود؛ بنابراین در بیماران با مشکلات تنفسی باید با احتیاط مصرف شود.
- سوءمصرف و وابستگی: اگرچه بوتورفانول نسبت به سایر اوپیوئیدها پتانسیل سوءمصرف کمتری دارد، اما همچنان ممکن است منجر به وابستگی شود.
- مصرف در بارداری و شیردهی: استفاده از بوتورفانول در دوران بارداری ممکن است بر جنین تأثیر بگذارد و در شیردهی نیز باید با احتیاط مصرف شود.
- بیماریهای قلبی: به دلیل افزایش فشار شریان ریوی، در بیماران با بیماریهای قلبی باید با احتیاط مصرف شود.
توصیه های دارویی بوتورفانول
برای بیمار:
- نحوه مصرف: دارو را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کنید. در صورت استفاده از اسپری بینی، دستورالعملهای مربوطه را به دقت دنبال کنید.
- اجتناب از الکل: در طول دوره درمان از مصرف الکل خودداری کنید.
- هشدار در مورد فعالیتها: تا زمانی که اثرات دارو بر شما مشخص نشده است، از رانندگی و کار با ماشینآلات سنگین خودداری کنید.
- گزارش عوارض: در صورت تجربه عوارض جانبی شدید یا غیرمعمول، به پزشک خود اطلاع دهید.
برای پزشک:
- ارزیابی بیمار: پیش از تجویز، سابقه پزشکی بیمار را به دقت بررسی کنید، به ویژه در مورد مشکلات تنفسی، بیماریهای قلبی و سابقه سوءمصرف مواد.
- تنظیم دوز: دوز را بر اساس شدت درد و پاسخ بیمار تنظیم کنید. در بیماران مسن یا با نارسایی کبدی، ممکن است نیاز به کاهش دوز باشد.
- پایش بیمار: بیماران را از نظر علائم سرکوب تنفسی، واکنشهای آلرژیک و علائم سوءمصرف یا وابستگی تحت نظر داشته باشید.
- آموزش بیمار: بیماران را در مورد نحوه صحیح مصرف دارو، عوارض جانبی ممکن و تداخلات دارویی آگاه کنید.
دارو های هم گروه بوتورفانول
مصرف در بارداری بوتورفانول
گروه C
در شرايط خاص و نظارت ويژه پزشك قابل استفاده است: مطالعات حیوانی مواردی از عارضه جانبی برای جنین نشان داده است و مطالعات انسانی به اندازه کافی در دست نیست. منافع دارو در مقابل خطرات احتمالی، تعیین کننده مصرف یا عدم مصرف این دارو در دوران بارداری است.
اشکال دارویی ثبت نشده است