تریامسینولون-موضعی

تریامسینولون موضعی:
تریامسینولون یک داروی کورتیکواستروئید قوی می باشد. کورتیکواستروئیدهای موضعی دربسیاری از ضایعات پوستی نقش ضد التهاب را ایفا می کنند.امروزه محصولات موضعی بسیاری در بازار دارویی وجود دارد که در آنها کورتیکواستروئیدهای موضعی در کنار سایر مواد موثره دارویی از جمله ضد باکتری ها (مانند تتراسایکلین) و ضد قارچ ها قرار گرفته است تا به کاهش التهاب ضایعات مختلف در کنار درمان آنها کمک نمایند.
کورتیکواستروئیدهای موضعی مانند تریامسینولون در ترکیب با کرم های مرطوب کننده نیز جهت تسکین ضایعاتی مانند اگزما و حساسیت پوستی استفاده می‌شوند تا التهاب، قرمزی و خارش را درکنار درمان، تسکین دهند.
با وجود اثر مناسب این دارو بر روی ضایعات التهابی، مصرف کورتیکواستروئیدهای موضعی پیش از معاینه توسط پزشک توصیه نمی شود چرا که در بعضی مواقع مصرف این داروها در زمان نامناسب تنها علائم بیماری را به صورت موقت از بین می‌برد اما موجب شعله‌ور شدن آن در آینده می‌شود.
مصرف کورتیکواستروئیدهای قوی مانند تریامسینولون عموماً مناسب نمی باشد . و در صورت نیاز حتما با تجویز پزشک میتوان این محصولات را برای کودکان در سنین بالاتر استفاده نمود.

پیش از شروع مصرف تریامسینولون موضعی
-پیش از شروع مصرف این دارو با مراجعه به پزشک مطمئن شوید که مصرف آن برای ضایعات شما مناسب می باشد.
-در صورت سابقه ی ابتلا به آکنه یا روزاسه (ضایعات قرمز خصوصاً روی گونه ها )، پزشک را در جریان قرار دهید.
-در صورت بارداری و شیردهی پزشک ویا داروساز را مطلع نمایید.
-در صورت مصرف اخیر هر گونه دارو(خصوصاً آنتی بیوتیک هایی مانند تتراسایکلین که پوست بدن را به نور حساس مینمایند)، حتما پزشک یا داروساز را در جریان قرار دهید.
-در صورت سابقه حساسیت به این دارو یا داروهای مشابه آن پزشک را مطلع نمایید.

نحوه صحیح مصرف تریامسینولون موضعی:
-مقدار کمی از پماد یا کرم را روی محل ضایعات استعمال نمایید، به صورتی که کاملاً روی ضایعه را بپوشاند و جذب پوست گردد.
-به صورت معمول باید یک تا دو مرتبه در روز این دارو را بر روی ضایعات استعمال نمایید مگر اینکه پزشک دستور مصرف متفاوتی به شما داده باشد.
-در صورتی که بیش از یک محصول موضعی که حاوی کورتیکواستروئید است(فرآورده های حاوی تریامسینولون، بتامتازون،هیدروکورتیزون، کلوبتازول و..)استفاده می نمایید، زمان مناسب مصرف هر یک از محصولات را از پزشک خود سوال نمایید و هر یک از داروها را جداگانه و با دستور مناسب آن مصرف نمایید.
-پس از استعمال کرم یا پماد بر روی ضایعات دستهای خود را با آب و صابون بشویید مگر اینکه محل ضایعه بر روی دست ها باشد.
در صورتی که این دارو را جهت درمان پسوریازیس استفاده می نماید حتماً دارو را طبق دستورالعمل پزشک مصرف کنید. به طور معمول مصرف این دارو برای ضایعات وسیع پسوریازیس یا به صورت طولانی مدت توصیه نمی‌شود. زیرا می‌تواند موجب شعله‌ور شدن علائم بیماری گردد.

توصیه ها:
-در صورتی که همزمان با مصرف این دارو از کرم‌های مرطوب‌کننده نیز استفاده مینمایید، بهتر است ابتدا مرطوب کننده را استعمال نموده و پس از ۱۰ الی ۱۵ دقیقه تریامسینولون را به موضع بمالید. این فاصله کمک می‌نماید تا مرطوب کننده جذب پوست شود و سطح ضایعه را برای اثرگذاری بیشتر تریامسینولون آماده نماید.
-از مصرف این دارو بر روی پوست صورت بدون تجویز پزشک متخصص خودداری نمایید و در صورت نیاز به استعمال آن در نواحی صورت مراقب باشید که دارو با نواحی دور چشم تماس پیدا نکند.
-از پانسمان یا پوشاندن ضایعه پس از مصرف این دارو خودداری نمایید مگر اینکه پزشک این توصیه را به شما کرده باشد.زیرا پوشاندن موضع میزان جذب پوستی تریامسینولون را افزایش می‌دهد که می‌تواند عوارض دارویی بیشتری در پی داشته باشد.
-تریامسینولون را تا زمانی که التهاب ضایعات فروکش نماید مصرف نمایید و با برطرف شدن علائم، استعمال کرم را قطع نمایید. به طور معمول دوره ی درمان با این دارو حداکثر تا ۷ روز می باشد. پس از گذشت این مدت در صورتی که علائم رو به بهبودی نرفت یا تشدید شد، حتماً مجدداً به پزشک مراجعه نمایید.
-مصرف کورتیکواستروئیدهای موضعی به مدت طولانی و بر روی ضایعات وسیع مناسب نمی باشد.

عوارض ناخواسته دارویی تریامسینولون موضعی:
-مصرف تریامسینولون موضعی پوست را بیش از پیش (خصوصاً در ابتدای درمان) به نور حساس می نماید. لذا در مدت مصرف این دارو از قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خودداری نمایید.
-مصرف کورتیکواستروئیدهای موضعی از جمله تریامسینولون می‌تواند باعث نازک شدن پوست، ایجاد ترک های پوستی، حساسیت پوستی، جوش، قرمزی (رزاسه)و افزایش موهای زائد در محل گردد. به همین علت مصرف طولانی مدت آنها به هیچ وجه توصیه نمی شود.(مگر با تجویز پزشک)
-در شرایطی مانند پانسمان کردن موضع (خصوصا پس از استعمال بر روی ضایعات وسیع )و مصرف بیش ازحد، ممکن است داروی موضعی علاوه بر ناحیه پوست، جذب خونی نیز داشته باشد که در این صورت ممکن است عوارض عمومی نیز در بر داشته باشد.
-در صورت بروز علائم شدید آفتاب سوختگی یا علائم حساسیت، مصرف این فرآورده را قطع و به پزشک مراجعه نمایید.

اطلاعات تخصصی

موارد مصرف تریامسینولون-موضعی

استوماتیت آفتی(راجعه)، خفیف تا متوسط(محلول و خمیر دهانی)

-درماتوز با پاسخ‌دهی به استروئیدها:

-درماتیت آتوپیک(اگزما) 

-درماتیت تماسی

-خارش ژنیتال ناشی از درماتیت(کمکی)

-پلاک پسوریازیس(محدود)

-درماتیت سبوره

-درماتیت استازیس(بدون برچسب)



تریامسینولون یک کورتیکواستروئید قوی موضعی می‌باشد که در موارد متعددی از مشکلات التهابی پوست کاربرد دارد.

این دارو در انواع مختلف موضعی از جمله کرم، پماد، اسپری، لوسیون و کرم دهانی تولید می‌شود که قدرت این محصولاتموضعی مختلف،  متفاوت می‌باشد. در مدیریت درماتوزهایی که به کورتیکواستروئیدها پاسخ می‌دهند، معمولاً درمان با داروهایضعیف‌تر  برای موضعی که در معرض خطر آتروفی پوستی ناشی از کورتیکواستروئید می‌باشد ترجیح داده می‌شود (مثلاً صورتو آن نواحی از پوست که چین می‌خورد). با این حال، استفاده از فرم دارویی  با قدرت بالاتر در این نواحی می‌تواند برایمشکلات خاص و در صورت تجویز و نظارت  یک متخصص پوست مناسب باشد. 

به صورت کلی توصیه می‌شود درمان با توجه به شدت ضایعه و موضع تحت درمان، با کمترین قدرت مورد نیاز آغاز شود.

به صورت کلی کرم و پماد تریامسینولون قدرت بالاتری از انواع لوسیون و اسپری آن دارند.

 

 

مکانیسم اثر تریامسینولون-موضعی

کورتیکواستروئیدهای موضعی دارای خواص ضد التهابی، ضد خارش و منقبض کننده عروق هستند.

 این دارو می‌تواند تشکیل، آزادسازی و فعالیت واسطه های شیمیایی درون زای التهاب (مانند کینین ها، هیستامین، آنزیم هایلیپوزومی، پروستاگلاندین ها) را از طریق القای پروتئین های بازدارنده فسفولیپاز A2 (لیپوکورتین ها) و مهار متوالی آزادسازیاسید آراشیدونیک، کاهش دهد. تریامسینولون دارای قدرت متوسط تا زیاد (وابسته به دوز) می‌باشد.

فارماکوکینتیک تریامسینولون-موضعی

میزان جذب پوستی متغیر است و به عوامل زیادی از جمله نوع حامل مورد استفاده، یکپارچگی اپیدرم، دوز و استفاده از پانسمان(توصیه نمی شود) و… بستگی دارد.

متابولیسم:کبدی:سوبسترای 3A4

نیمه‌عمر حذف:۱۸تا۳۶ ساعت(بیولوژیک)

دفع: ادرار(۴۰درصد)، مدفوع(۶۰درصد ، مقداری از طریق دفع صفراوی)

منع مصرف تریامسینولون-موضعی

-حساسیت به این دارو یا داروهای مشابه

-عفونت‌های ویروسی دهانی و پوستی(واریسلا یا هرپس)

-عفونت‌های باکتریال، قارچی و انگلی پوستی و دهانی

-پس از تزریق واکسن، زخم باز، نواحی دور چشم و پلک

-در موضع کشاله ران یا زیربغل(فرم اسپری)

موارد احتیاط: 

-کودکان و سالمندان

-افراد با نقص ایمنی

-نواحی مستعد عفونت

عوارض جانبی تریامسینولون-موضعی

عوارض شایع: 
خارش، سوزش، قرمزی، فولیکولیت، درماتیت آکنه فرم، هایپوپیگمنتیشن، درماتیت پری‌اورال، درماتیت تماسی آلرژیک، عفونتثانویه، آتروفی پوست، استریا، میلیاریا، خشکی پوست

عوارض جدی: 
سرکوب محور هیپوتالاموس-هیپوفیز آدرنال HPA(مصرف طولانی‌مدت)، سندرم کوشینگ(مصرف طولانی‌مدت)،هایپرگلیسمی(مصرف طولانی‌مدت)، گلوکوم(مصرف طولانی‌مدت)، کاتاراکتتمصرف طولانی‌مدت)، افزایش فشارخون داخلجمجمه‌ای(مصرف طولانی‌مدت در اطفال)، تغییرات مخاط دهانی(به صورت آتروفی یا چروکیدگی با فرم دهانی)، عفونت ثانویه

تداخلات دارویی تریامسینولون-موضعی

هشدار ها تریامسینولون-موضعی

-به دلیل خطر سرکوب آدرنال جذب سیستمیک بیشتر این دارو در اطفال، درمان کودکان با این دارو با نظارت دقیق و در حداقلدوره‌ی زمانی لازم انجام شود.

-عوارض موضعی از جمله فولیکولیت، جوش های آکنه، هیپوپیگمانتاسیون، درماتیت اطراف دهان، درماتیت تماسی آلرژیک،عفونت ثانویه، استریا، میلیاریا، آتروفی پوست و تلانژکتازی در مصرف طولانی مدت ممکن است رخ دهد که  ممکن است غیر قابلبرگشت باشد.

-کورتیکواستروئیدهای موضعی ممکن است از راه پوست جذب شوند. جذب کورتیکواستروئیدهای موضعی قوی ممکن است باعثتظاهرات سندرم کوشینگ، هیپرگلیسمی یا گلیکوزوری شود. جذب با استفاده از پانسمان ها یا استفاده در سطوح وسیع و پوستآسیب‌دیده، افزایش می یابد.

توصیه های دارویی تریامسینولون-موضعی

-انتخاب حامل مناسب با توجه به موضع و نوع ضایعات در پاسخدهی مناسب به درمان نقش دارد.

-درمان طولانی مدت و بیشتر از ۲هفته پیشنهاد نمی‌شود.در صورت نیاز به ادامه‌ی درمان، نظارت پزشک و‌بررسی مجدد ضایعاتلازم است.

-در موارد متوسط تا شدید اگزما ۲تا۴هفته‌ی اولیه یک تا دوبار در روز و در بیمارانی که پاسخدهی مناسب داشته اند، در صورتنیاز می‌توان از درمان نگهدارنده به صورت دو روز متوالی در هفته یا دو تا سه مرتبه در هفته، یک بار در روز به مدت حداکثر۱۶هفته استفاده کرد.

-مصرف تریامسینولون در نواحی چین خورده ی پوست مانند کشاله ران و زیر بغل و صورت با حداقل قدرت دارو و مدت زمانکمتر (نهایتاً ۵تا۷روز) توصیه می‌شود و پس از آن در صورت نیاز به ا‌دامه بهتر است از یک دارو با قدرت کمتر مانندهیدروکورتیزون استفاده شود.

-ضایعات بیمار از لحاظ بروز عفونت‌های قارچی یا باکتریال ثانویه تحت نظر قرار گیرد.

-از مصرف خودسرانه اين دارو بدون تجویز پزشک خودداري شود. 

-یک تا دو بار در روز یک لایه‌ی نازک بر روی پوست تمیز و خشک حداکثر برای دوهفته استعمال شود.

-از تماس با مخاط چشم و مصرف داخلی خودداری شود.

-از استفاده بر روی زخم باز یا ضایعات ترشح‌دار خودداری شود.

-استفاده از پانسمان بسته پس از مصرف این دارو توصیه نمی‌شود مگر در شرایطی که پزشک لازم می‌بیند.

-پس از یک تا دو هفته درمان با این دارو، در صورت عدم مشاهده‌ی پاسخ درمانی، ضایعات مجدداً ارزیابی شوند.

-توصیه می‌شود پیش از تجویز کورتیکواستروئیدهای موضعی، قدرت داروی مورد نظر با توجه به شکل دارویی چک شود تا دارویمناسب با وضعیت بیمار تجویز گردد.

-در کودکان دوز تریامسینولون باید بر اساس شدت بیماری و پاسخ بیمار تعیین شود. برای جلوگیری از سرکوب محور HPA ازکمترین مقدار دارو برای کوتاه ترین دوره‌ی  زمانی استفاده شود. زمانی که اوضاع تحت کنترل قرار گرفت، درمان قطع شود.

-نحوه صحیح مصرف تریامسینولون دهانی:

از استعمال خمیر بر روی پوست یا چشم خودداری شود. مقدار کمی در حفره دهان مالیده شود تا لایه ای نازک و صاف ایجادشود. از ماساژ دادن خودداری شود.هنگام  پخش کردن خمیر ممکن است فرد احساس کند دانه‌های ریز مانند شن در خمیر وجوددارد. قبل از خواب استفاده شود تا تماس دارو با ضایعه در طول شب امکان پذیر باشد. در صورت نیاز به استفاده ی مکرر، پساز غذا استفاده شود.

-به طور کلی، برای جذب بهتر، پیشنهاد می‌شود بلافاصله پس از حمام کردن یا بعد از نم‌دارکردن پوست، لایه‌ای نازک ازکورتیکواستروئیدهای موضعی روی پوست استعمال شود. پانسمان های پوشاننده، جذب دارو را اغلب تا ده برابر افزایش میدهند. از پانسمان تنها در صورتی که پزشک توصیه کرده باشد استفاده شود.

-از قراردادن اسپری تریامسینولون در معرض گرما و شعله ی آتش یا سیگار کشیدن در زمان مصرف خودداری شود.

-ظرف اسپری را می‌توان به صورت عمودی یا معکوس استفاده کرد. محلول در فاصله ۸تا۱۵ سانتی‌متری  از ناحیه آسیب دیدهاسپری شود. برای مناطقی که دسترسی به آن سخت است، اپلیکاتور لوله اسپری را در دکمه اسپری قرار داده‌شود و چرخاندهشود تا فیکس گردد. لوله باید  از بدن و صورت فاصله داشته باشد. قبل از استفاده از تمیز بودن  اپلیکاتور اطمینان حاصل شودو بعد از استفاده شسته شود. لوله اسپری در حین استفاده حرکت داده‌شود و سطح ناحیه آسیب دیده توسط آن لمس شود.

-فرم موضعی تریامسینولون فقط برای مصارف خارجی می‌باشد. همچنین باید از تماس با چشم خودداری شود.

-از پوشک های تنگ یا شلوار پلاستیکی برای کودک یا بیمار تحت درمان در ناحیه پوشک استفاده نشود. همچنین لازم استضایعات کودک از نظر عفونت، به دقت ارزیابی شود.

-از مصرف اسپری تریامسینولون در نواحی  زیر بغل یا کشاله ران خودداری شود، مگر اینکه توسط پزشک تجویز شده‌باشد. چنانچه بهبودی در عرض 2 هفته مشاهده نشد، به پزشک اطلاع داده شود. 

-در مصرف محصولاتی که در فرمولاسیون آنها پروپیلن گلایکول به کار رفته است، در نوزادان به دلیل خطر سمیت جدی، احتیاطشود.

-در صورت نیاز به تجویز طولانی‌مدت یا در موضع وسیع در دوران بارداری، از کورتیکواستروئیدهای با قدرت کمتر استفاده شود. مطالعات انسانی کافی وجود ندارد اما ریسک آسیب به جنین باتوجه به قدرت دارو پیش‌بینی می‌شود.

-در دوران شیردهی با احتیاط مصرف شود. چنانچه در دوران شیردهی نیاز به مصرف کوتاه مدت کورتیکواستروئید موضعیباشد، توصیه می‌شود از استروئید با کمترین قدرت استفاده شود و بلافاصله بعد از شیردهی، برای ناحیه نوک پستان استفادهشود و فرآورده‌ی موضعی قبل از شیردهی بعدی به طور کامل از روی پوست پاک شود. اطلاعات انسانی کافی نیست اما خطراحتمالی آسیب به نوزاد با بلع خوراکی یا استفاده طولانی‌مدت و در موضع وسیع وجود دارد. اطلاعات انسانی قابل استناد برایارزیابی اثرات این دارو بر تولید شیر در دسترس نیست.

-در صورت مصرف طولانی‌‌مدت، معاینات پوستی بیمار به لحاظ پیگیری آتروفی و عفونت پوست به صورت منظم و دوره‌ای انجامشود.

-خانم‌های باردار از مصرف کورتیکواستروئیدهای موضعی در قسمت‌هایی از پوست که جذب سیستمیک بالایی دارند(زیربغل،چین‌های پوستی و ناحیه‌ی تناسلی) خودداری کنند و همچنین در آن نواحی از پوست که دچار ترک‌های پوستی یا استریا شده یامستعد ایجاد ترک می‌باشند(شکم، سینه‌ها و ران‌ها) از این داروها با احتیاط استفاده نمایند.

-در صورت مصرف داخل دهانی، معاینات دهانی به صورت منظم و دوره‌ای انجام شود.

-در صورت مصرف در موضع وسیع و به مدت طولانی، سرکوب مسیر HPAدر نظر گرفته شود.