معرفی کنتراسپتیو ان ال دی
کنتراسپتیو ان ال دی یک داروی کنتراسپتیو ترکیبی است که برای جلوگیری از بارداری و تنظیم چرخه قاعدگی طراحی شده است. این دارو با مهار تخمکگذاری و تغییر ویژگیهای مخاط گردنی از ورود اسپرم به رحم جلوگیری میکند و با نازک کردن پوشش اندومتر، احتمال استقرار تخمک لقاحشده را کاهش میدهد.
این دارو علاوه بر پیشگیری از بارداری، در کنترل علائم مرتبط با سندرم پیش از قاعدگی مانند دردهای قاعدگی، نوسانات خلقی و آکنه نیز مؤثر است. مصرف منظم و پایش منظم توسط پزشک میتواند به بهبود کیفیت زندگی شما و کنترل بهتر علائم هورمونی کمک شایانی نماید.
اطلاعات تخصصی
موارد مصرف کنتراسپتیو ان ال دی
داروی کنتراسپتیو ان ال دی عمدتاً جهت کنترل بارداری و تنظیم چرخه قاعدگی به کار میرود. موارد مصرف بهصورت تخصصی برای پزشک به شرح زیر است:
پیشگیری از بارداری:
- جلوگیری از تخمکگذاری از طریق تنظیم سیکل هورمونی
- مهار رشد پوشش اندومتر برای کاهش احتمال استقبال تخمک لقاحشده
تنظیم و نرمالسازی چرخه قاعدگی:
- کاهش اختلالات قاعدگی از جمله خونریزی نامنظم
- بهبود علائم سندرم پیش از قاعدگی (PMS) مانند درد و تغییرات خلقی
درمان برخی اختلالات هورمونی:
- بهبود وضعیت آکنه مرتبط با نوسانات هورمونی
- کاهش ریسک برخی بیماریهای مرتبط با عدم تعادل هورمونی
مکانیسم اثر کنتراسپتیو ان ال دی
کنتراسپتیو ان ال دی از طریق چندین مسیر هورمونی عمل میکند که به تفکیک به صورت زیر بیان میگردد:
مهار تخمکگذاری:
- کاهش آزادسازی هورمونهای گلوتیوتروپین (LH) و فولیکولاستیمولیتیک (FSH)
- جلوگیری از تحریک فولیکولی جهت رسوب و بلوغ تخمک
تغییر در مخاط گردنی:
- افزایش ویسکوزیته مخاط گردنی، کاهش نفوذ اسپرم به رحم
- ایجاد مانعی برای عبور اسپرم از کانالهای رحمی
تغییر در بافت اندومتر:
- نازک شدن پوشش اندومتر، کاهش احتمال اتصال تخمک لقاحشده
- کاهش حساسیت اندومتر به تأثیرات استروژن و پروژستین
فارماکوکینتیک کنتراسپتیو ان ال دی
الف. جذب:
- دارو از مسیر خوراکی به سرعت جذب میشود.
- پیک سطح پلاسمایی معمولاً طی ۱ تا ۲ ساعت پس از مصرف مشاهده میشود.
- فراهمی زیستی تحت تأثیر اولین عبور از کبد قرار دارد.
ب. توزیع:
- دارو بهطور گسترده در بافتهای بدن توزیع میشود.
- درجه اتصال به پروتئینهای پلاسما بالاست (بالاتر از ۹۰٪) که میتواند بر توزیع و اثر طولانیمدت تأثیر بگذارد.
- نفوذ به بافتهای هدف مانند اندومتر و بافت مغزی از اهمیت ویژه برخوردار است.
ج. متابولیسم:
- متابولیسم دارو عمدتاً در کبد از طریق آنزیمهای CYP450 (بهویژه CYP3A4) انجام میشود.
- فرآیندهای بیوشیمیایی شامل اکسیداسیون و کنژوگاسیون جهت تبدیل به متابولیتهای غیرفعال میباشد.
- تنوع در فعالیت آنزیمی افراد ممکن است منجر به تغییر در اثربخشی دارو گردد.
د. دفع:
- دفع دارو و متابولیتهای آن عمدتاً از طریق کلیهها و مدر انجام میشود.
- نیمهعمر دارو به فرمولاسیون خاص و ویژگیهای فردی بستگی دارد و معمولاً بین ۸ تا ۲۴ ساعت گزارش میشود.
- دقت در پیگیری عملکرد کلیوی بهویژه در بیماران دارای اختلالات کلیوی ضروری است.
منع مصرف کنتراسپتیو ان ال دی
- سابقه حساسیت مفرط نسبت به ترکیبات دارویی موجود در فرمولاسیون.
- سابقه یا وجود سرطانهای وابسته به استروژن (مانند سرطان پستان یا اندومتر).
- سابقه یا ریسک بالای ترومبوآمبولیسم و اختلالات انعقادی.
- اختلالات شدید کبدی (مانند هپاتیت مزمن یا سیروز پیشرفته) یا کلیوی.
- فشار خون کنترل نشده یا شرایط قلبی عروقی پایدار نشده.
- مصرف سیگار در زنان بالای ۳۵ سال به دلیل افزایش خطر عوارض قلبی.
عوارض جانبی کنتراسپتیو ان ال دی
عوارض جانبی کنتراسپتیو ان ال دی به تفکیک درصد شیوع به صورت تخصصی به شرح زیر است:
عوارض شایع (≥10%):
- سردرد: حدود ۱۵٪
- تهوع و استفراغ: ۱۲٪
- تغییرات خلقی (نوسانات خلقی، افسردگی): ۱۰٪
عوارض نسبتاً شایع (۱-۱۰%):
- حساسیت پستان و درد در ناحیه سینه: ۵-۷٪
- نارسایی قاعدگی یا خونریزی بین قاعدگی: ۳-۶٪
- افزایش وزن یا احتباس آب: ۵-۸٪
عوارض نادر (<1%):
- ترومبوز عمیق و حوادث قلبی
- افزایش فشار خون شدید
- تغییرات غیرقابل پیشبینی در عملکرد کبدی
تداخلات دارویی کنتراسپتیو ان ال دی
داروهای محرک آنزیمهای کبدی:
- ریفامپین: کاهش قابل توجه اثربخشی دارو به واسطه افزایش متابولیسم
- کاربامازپین، فنیتوئین، و باربیتوراتها: افزایش فعالیت آنزیمی و کاهش سطح هورمونهای دارویی
داروهای ضد عفونت و قارچی:
- میکونازول: افزایش سطح دارو و احتمال بروز عوارض ناشی از افزایش غلظت
داروهای گیاهی:
- St. John’s Wort (Hypericum perforatum): کاهش اثربخشی از طریق افزایش فعالیت CYP450
داروهای آنتی بیوتیک:
- برخی از آنتی بیوتیکها (مانند آمیکاسین یا تریامتازول) ممکن است تأثیر متفاوتی بر جذب دارو داشته باشند؛ لذا بررسی دقیق تاریخچه دارویی بیمار توصیه میشود.
هشدار ها کنتراسپتیو ان ال دی
ریسک ترومبوآمبولیسم:
- افزایش احتمال حوادث قلبی و عروقی بهویژه در بیماران دارای عوامل خطر مانند سیگار کشیدن و چاقی.
نظارت بالینی:
- بررسی منظم فشار خون، پروفیل لیپیدی و عملکرد کبدی به منظور شناسایی زودهنگام عوارض.
مصرف همزمان با داروهای دیگر:
- رعایت دقیق دستور مصرف و توجه به تداخلات دارویی (به تفصیل در بخش بعدی).
حساسیتهای فردی:
- نظارت دقیق در بیماران دارای سابقه آلرژی یا واکنشهای حساسیتی به داروهای هورمونی.
بیماریهای زمینهای:
- احتیاط در بیماران مبتلا به اختلالات متابولیکی یا سایر بیماریهای مزمن که ممکن است بر عملکرد دارو تأثیر بگذارد.
توصیه های دارویی کنتراسپتیو ان ال دی
1. برای پزشکان:
تنظیم دوز و پایش بالینی: - تنظیم دوز دارو بر اساس ویژگیهای فردی بیمار، بهویژه در صورت مصرف همزمان داروهای محرک آنزیمهای کبدی.
- پایش منظم فشار خون، عملکرد کبدی و کلیوی و بررسی علائم ترومبوآمبولی.
ارزیابی سابقه بالینی: - بررسی دقیق سابقه بیماریهای قلبی، عروقی و سرطانهای وابسته به استروژن پیش از تجویز.
- ارائه مشاوره دقیق در خصوص تغییرات سبک زندگی و مدیریت عوامل خطر.
آموزش و اطلاعرسانی: - ارائه دستورالعملهای دقیق به بیماران درباره نحوه مصرف منظم دارو و اهمیت رعایت زمانبندی مصرف.
- هشدار نسبت به مصرف همزمان داروهای تداخلزا و بررسی سابقه مصرف داروهای گیاهی یا مکملها.
2. برای بیماران:
رعایت دقیق دستور مصرف: - مصرف دارو در زمانهای معین روزانه بدون فراموشی دوز.
- در صورت بروز هرگونه علامت غیرطبیعی مانند درد قفسه سینه، سردرد شدید یا خونریزی نامنظم، فوراً به پزشک مراجعه نمایید.
اطلاعرسانی در مورد تغییرات: - در صورت شروع یا قطع داروی جدید، به پزشک خود اطلاع دهید تا از بروز تداخلات دارویی جلوگیری شود.
- پیگیری منظم جلسات پزشکی جهت بررسی وضعیت سلامتی و ارزیابی اثربخشی دارو.
دارو های هم گروه کنتراسپتیو ان ال دی
مصرف در بارداری ثبت نشده است.