کلوزاپین

اطلاعات تخصصی

موارد مصرف کلوزاپین

كلوزاپين براي درمان اسكيزوفرني در بيماراني كه به ساير داروهاي ضد سايكوز پاسخ نمي‌دهند يا نسبت به آن دارو‌ها عدم تحمل دارند، مصرف مي‌شود.

مکانیسم اثر کلوزاپین

*-آنتاگونیست گیرنده های D2 و 5-HT2A (عمده اثرات ضدجنون ناشی از این مکانیسم می باشد.)
- آنتاگونیست گیرنده های آلفا آدرنرژیک، H1 هیستامینی، کولینرژیک و دیگر گیرنده های دوپامینی و سروتونینی
- کنترل رفتار و علایم روانی با کمترین بروز عوارض خارج هرمی (از طریق تمایل به گیرنده D4 مزولیمبیک)
- تشدید اختلالات خواب (از طریق بلوک گیرنده هیستامینی)

فارماکوکینتیک کلوزاپین

*فراهمی زیستی: 50-27%(بدون تاثیرپذیری از غذا)
شروع اثر:
بهبود خواب 1 هفته
اثرات ضدجنون 12-6 هفته
طول اثر: متغیر
اوج اثر: 12-6 ماه
پیک پلاسمایی:
سوسپانسیون 3.5-1 ساعت
قرص 6-1 ساعت
قرص بازشونده در دهان 6-1 ساعت
اتصال به پروتئین: 97% به پروتئین های سرم
متابولیسم: کبدی به صورت گسترده (عمدتا توسط CYP1A2. هم چنین توسط CYP2C19، CYP3A4 و CYP2D6 به متابولیت های دس متیل با فعالیت محدود یا متابولیت های غیرفعال. در افراد 16-9 سال به ویژه دختران، سطح متابولیت دس متیل بیشتر از کلوزاپین می باشد.)
نیمه عمر: 66-4 ساعت
دفع: ادرار (50%) ، مدفوع (30%)

منع مصرف کلوزاپین

در صورت وجود ضعف شديد CNSسابقه نوتروپني، اختلالات ميلوپروليفراتيو به ويژه ديسكرازي خوني يا سابقه ابتلا به آن و ضعف مغز استخوان ،‌اين دارو نبايد مصرف شود.

عوارض جانبی کلوزاپین

*عوارض شایع (%10<):
قلبی عروقی: تاکی کاردی، افت فشار خون، افزایش افشار خون
سیستم اعصاب مرکزی: خواب آلودگی، سدیشن، سرگیجه، بی خوابی، سرگیجه دورانی
گوارشی: ریزش غیرارادی بزاق (سیالوره)، افزایش وزن، یبوست، تهوع، استفراغ، سوء هاضمه
متفرقه: تب
عوارض نسبتا شایع (%10-1):
قلبی عروقی: سنکوپ
سیستم اعصاب مرکزی: سردرد، آژیتاسیون، بی قراری، آکینزی، خواب آشفته، کابوس شبانه، آکاتیزی (بی قراری حرکتی)، گیجی، تشنج (وابسته به دوز)، خستگی
پوستی: افزایش تعریق، راش پوستی
گوارشی: خشکی دهان، ناراحتی شکم، سوزش سر دل، اسهال
ادراری تناسلی: اختالات ادراری
هماتولوژی و انکولوژی: لکوپنی، نوتروپنی، افزایش سطح ائوزینوفیل
عصبی، عضلانی و اسکلتی: لرزش، هیپوکنزی، سفتی عضلات
چشمی: اختلالات بینایی

تداخلات دارویی کلوزاپین

هشدار ها کلوزاپین

*1- فاکتورهای آزمایشگاهی مختلف (مانند CBC، سطح الکترولیت ها، عملکرد کبدی)، وزن، دور شکم و الکتروکاردیوگرام بیمار، -پیش از شروع درمان پایش شود.
2- شمارش افتراقی سلول های خونی (CBC with diff) بیمار در ابتدای درمان و سپس به صورت دوره ای پایش گردد.
3- شمار مطلق نوتروفیل هر هفته به مدت 6 ماه، سپس هر 2 هفته به مدت 6 ماه و در ادامه هر 4 هفته در طول دوره درمان پایش گردد (در بیمارانی که تحت مراقبت آسایشگاهی و تسکینی می باشند، ممکن است به مدت ماه نیاز به پایش باشد). پس از قطع درمان نیز پایش انجام گیرد. (توصیه های مربوط به پایش شمار مطلق نوتروفیل در شرایط و بیماری های مختلف بررسی شود.)
4- فشارخون بیمار در ابتدای درمان، 3 ماه پس از شروع درمان و سپس به صورت سالیانه پایش شود.
5- وزن، قد، شاخص توده بدنی و اندازه دور کمر بیمار در ابتدای درمان و سپس در هفته های 4، 8 و 12 پس از شروع یا تغییر درمان، سپس هر 3 ماه ارزیابی گردد. (لازم است که در صورت افزایش وزن به میزان ≥ 5% وزن اولیه، کلوزاپین به یک داروی ضدجنون دیگر تغییر داده شود.)
6- سابقه خانوادگی یا ابتلای بیمار به چاقی، دیابت، دیس لیپیدمی، پرفشاری خون یا بیماری قلبی عروقی در ابتدای درمان و سپس به صورت سالیانه بررسی شود.
7- سطح گلوکز ناشتای پلاسما و HbA1C در ابتدای درمان، 3 ماه پس از شروع درمان و سپس به صورت سالیانه پایش شود.
8- وضعیت چربی خون بیمار در ابتدای درمان و 3 ماه پس از شروع درمان پایش گردد و سپس در صورت طبیعی بودن سطح LDL، هر 5-2 سال یا در صورت نیاز بالینی به صورت متناوب تر ارزیابی شود.
9- فعالیت های غیرارادی و غیرطبیعی یا علایم پارکینسون در بیمار، در ابتدای درمان و سپس به صورت هفتگی تا زمان تثبیت دوز (به مدت حداقل 2 هفته) و به مدت 2 هفته پس از هرگونه افزایش چشمگیر دوز پایش شود.
10- عملکرد روده بیمار در ابتدای درمان و سپس به صورت منظم در طول دوره درمان ارزیابی گردد.
11- وضعیت ذهنی بیمار پایش شود.
12- علایم حیاتی و الکتروکاردیوگرام بیمار در صورت نیاز بالینی ارزیابی گردد.
13- بیمار از لحاظ بروز علایم میوکاردیت و کاردیومیوپاتی پایش شود (تروپونین، کراتین کیناز- ام بی، ائوزینوفیل و CRP به صورت دوره ای بررسی گردد. عکسبرداری اشعه ایکس قفسه سینه و عکسبرداری قلبی در صورت نیاز انجام شود و اکو-داپلر دو بعدی در افراد مبتلا به کاردیومیوپاتی به منظور ارزیابی نارسایی دریچه میترال انجام گیرد).
14- سطح الکترولیت ها (مانند منیزیم) و عملکرد کبدی بیمار به صورت سالیانه یا در صورت نیاز بالینی ارزیابی شود.
15- بیمار از لحاظ بروز گالاکتوره، تغییر در قاعدگی، میل جنسی، انزال و نعوظ به صورت سالیانه پایش گردد.
16- بیمار از لحاظ بروز دیس کینزی تاردیو هر 12 ماه ارزیابی شود (در افرادی با خطر بالای بروز، هر 6 ماه بررسی گردد).
17- معاینات چشمی بیمار به صورت سالیانه در افراد بالای 40 سال به صورت سالیانه و در افراد جوان تر هر 2 سال انجام گیرد.
18- لازم است که در بیماران مبتلا به بیماری های افزایش دهنده خطر به زمین افتادن یا مصرف کننده داروهایی با این عارضه، خطر به زمین افتادن بیمار در ابتدای درمان و سپس به صورت دوره ای در طول درمان ارزیابی شود.
19- لازم است که بیمار از لحاظ بروز افت فشارخون وضعیتی، تاکی کاردی و افزایش ترشح بزاق پایش گردد.

توصیه های دارویی کلوزاپین

. قطع مصرف دارو به تدريج و طي حداقل 2-1 هفته انجام شود. در صورتي كه قطع يكباره مصرف دارو ضروري باشد، بيمار بايد تحت نظر باشد.
2. به بيمار توصيه‌شود كه در صورت بروز هرگونه عفونت، ضعف، تب و گلودرد پزشك معالج خود را مطلع كند.
3. در آغاز درمان با اين دارو، بدليل بروز كلاپس ناشي از افت فشار خون، بيمار بايد تحت مراقبت دقيق پزشكي باشد.
4. دوره درمان با اين دارو بايد كامل شود. اين دارو نبايد بيشتر يا كمتر از مقدار توصيه شده مصرف شود.
5. در صورت عدم مصرف دارو به مدت 2 روز يا بيشتر، پيش از مصرف بايد با پزشك مراجعه شود.
6. در صورت فراموش كردن يك نوبت مصرف دارو،‌به محض به يادآوردن آن نوبت بايد مصرف شود. مگر اينكه تقريباً‌ زمان مصرف نوبت بعدي فرارسید باشد. در این صورت از مصرف نوبت فراموش شده و دوبرابر كردن مقدار مصرف بعدي بايد خودداري نمود.