متیل پردنیزولون

اطلاعات تخصصی

موارد مصرف متیل پردنیزولون

شکل های مختلف داروی متیل پردنیزولون: خوراکی، تزریق عضلانی(استات یا سوکسینات)

تزریق وریدی(فقط سوکسینات):
-عامل ضد التهابی یا سرکوب کننده سیستم ایمنی در درمان انواع بیماری ها، از جمله بیماری های خونی (مانند ترومبوسیتوپنی ایمنی،کم خونی همولیتیک خودایمنی گرم)
-مشکلات آلرژیک (مانند آسم، درماتیت آتوپیک، درماتیت تماسی، حساسیت دارویی، آلرژیک چند ساله یا فصلی)، رینیت [فقطخوراکی]، serum sickness(آلرژی مربوط به تزریق سرم)، واکنش های انتقال خون، کهیر تازه شروع شده)
-التهاب دستگاه گوارش (به عنوان مثال، بیماری کرون، کولیت اولسراتیو)، 
-مشکلات التهابی، نئوپلاستیک، نورولوژیک (مانند مولتیپل اسکلروزیس)
-مشکلات روماتیسمی (مانند آنتی بادی سیتوپلاسمی ضد نوتروفیل مرتبط با آنتی بادی سیتوپلاسمی واسکولیت، درماتومیوزیت/پلیمیوزیت، آرتریت سلول های غول پیکر، نقرس [فاز حاد حمله‌]، سندرم کرایوگلوبولینمی مختلط، پلی آرتریت ندوزا، آرتریت روماتوئید،لوپوس اریتماتوز سیستمیک) و/یا رماتیسم با منشا خودایمنی

تزریق داخل مفصل یا بافت نرم:(فقط استات)
-نقرس (فاز حاد حمله)، بورسیت حاد و تحت حاد، تنوسینوویت حاد غیر اختصاصی، اپی کندیلیت، آرتریت روماتوئید و/یا سینوویتآرتروز

تزریق داخل ضایعات:(فقط استات)
-آلوپسی آره آتا؛ لوپوس اریتماتوز دیسکوئید؛ کلوئیدها؛ ضایعات هیپرتروفیک موضعی، ضایعات نفوذی، ضایعات التهابی گرانولومحلقوی، لیکن پلان، لیکن سیمپلکس مزمن (درماتیت عصبی) و پلاک های پسوریاتیک، نکروبیوز لیپوئیدیکا دیابتیکروم؛ ممکن است درتومورهای کیستیک آپونوروز یا تاندون (گانگلیون) نیز مفید باشد.

موارد بدون برچسب:
-سندرم دیسترس تنفسی حاد(متوسط تا شدید)
-پیوند قلب: رد سلولی حاد(درمان)
-پیوند قلب:رد پیوند در رابطه با آنتی‌بادی(درمان)
-بیماری انسدادی مزمن ریه (تشدید حاد)
-کووید۱۹، بیماران بستری(شدید یا critical)
-مدیریت اهدای عضو فرد فوت شده (احیای هورمونی برای اهدای عضو فوت شده)
-Graft-vs-host disease, acute
-تهوع و استفراغ بارداری شدید/مقاوم
-پنوموسیتوز پنومونی، درمان کمکی موارد متوسط تا شدید
-سرطان پروستات، متاستاتیک (castration-resistant)در ترکیب با آبیراترون میکرونیزه

موارد مصرف بدون تایید:
-آسیب حاد ستون فقرات
اگرچه مطالعات قدیمی‌تر استفاده از متیل پردنیزولون جهت درمان آسیب حاد نخاعی حمایت می‌کردند، اما عوارض بیشتری(مانند زخمعفونی، پنومونی شدید پ سپسیس) در بعضی موقعیت‌ها با تجویز متیل پردنیزولون در مقایسه با دارونما و سایر درمان‌ها مشاهدهشده‌است. استفاده از متیل پردنیزولون جهت درمان آسیب حاد نخاعی توصیه نمی شود.

متیل پردنیزولون را می‌توان از مهم‌ترین و پرکاربردترین کورتیکواستروئیدها در درمان مشکلات اساسی به شمار آورد. 

فرم تزریقی این دارو با دوملح استات و سوکسینات تولید می‌شود که فرم استات مناسب تزریق عضلانی، تزریق مفصلی، بافت نرم وضایعات پوستی و ملح سوکسینات مناسب تزریق وریدی و عضلانی می‌باشد.

مکانیسم اثر متیل پردنیزولون

اين دارو با عبور از غشاء سلولي به گيرنده هاي خود در سيتوپلاسم متصل شده و كمپلكس دارو –گيرنده وارد هسته سلولي مي شود. اين كمپلكس با اتصال به نواحي خاصي از DNA موجب تحريك روند رونويسي mRNA و بدنبال آن ساخت آنزيم هايي مي گردد كه در نهايت مسئول اثرات سيستميك كورتيكواستروئيدها مي باشند. كورتيكواستروئيدها با جلوگيري از تجمع سلول هاي التهابي در ناحيه التهاب، مهار فاگوسيتوز و آزاد شدن آنزيم هاي مسئول در التهاب و مهار ساخت و آزاد شدن واسطه هاي شيميايي التهاب اثرات ضدالتهابي خود را اعمال مي كنند.

فارماکوکینتیک متیل پردنیزولون

متابولیسم: کبدی؛ CYP450:سوبسترای 3A4

منع مصرف متیل پردنیزولون

-سابقه‌ی حساسیت به این دارو یا داروهای مشابه
-عفونت قارچی سیستمیک
-مالاریا مغزی
-از قطع ناگهانی در صورت درمان طولانی مدت خودداری گردد.
-تزريق داخل مفصلي اين دارو در مواردي مانند جراحي ترميمي مفاصل، اختلالات انعقادي خون، شكستگي داخل مفصلي، عفونتاطراف مفصل يا سابقه ابتلاء به آن، پوكي استخوان اطراف مفصل به دلايل غير آرتريت و مفصل ناپايدار نبايد انجام شود.
-در پيشگيري از سندرم زجر تنفسي نوزادان، در صورت وجود آمنيونيت، عفونت سيستميك يا تب، عفونت با هرپس، عدم كفايت جفت وپارگي زودرس غشاء نيز نبايد مصرف شود.
-ترومبوسیتوپنی ایمنی(ایدیوپاتیک ترومبوسیتوپنیک پورپورا)(فرم عضلانی)
-حساسیت به شیرگاو یا لبنیات(فرم سوکسینات)
-هرپس سیمپلکس چشمی، واریسلا یا واکسینیا(قرص خوراکی به جز در موارد درمات کوتاه مدت یا اورژانسی)
-تزریق وریدی یا اپی‌دورال، داخل مفصل ناپایدار، هرپس سیمپلکس چشمی، واکسینیا یا واریسلا(فرم استات)
-تزریق اپیدورال، هرپس سیمپلکس کراتیت، واکسینیا و واریسلا، سایکوز حاد، سندرم کوشینگ، پپتیک اولسر، افزایش قابل توجه کراتینینسرم(فرم سوکسینات به جز در درمان کوتاه مدت یا اورژانسی)

عوارض جانبی متیل پردنیزولون

عوارض شایع: 
ظاهر کوشینگوئید، هیرسوتیسم، افزایش وزن، اریتم، ناراحتی شکمی، تغییر اشتها، ناپایداری احساسات، راش، کهیر، تهوع، استفراغ،احتباس سدیم، احتباس آب، هایپوکالمی، افزایش فشارخون، ادم، تعریق، آتروفی عضلات، مشکل در ترمیم زخم(مصرف طولانی مدت)،پتشی، آتروفی پوست(مصرف طولانی مدت)، اکیموزیس، پیگمنتاسیون غیرطبیعی پوست، آکنه، سردرد، سرگیجه، گیجی، بی‌خوابی،افسردگی، اضطراب، عدم تحمل گلوکز، سندرم کوشینگ(مصرف طولانی)، قاعدگی نامنظم، افزایش فشارچشمی، صورت ماه شکل

عوارض جدی: 
آنافیلاکسی، نقص آدرنال، سایکوز استروئیدی، میوپاتی استروئیدی، سندرم کوشینگ، عفونت، دیابت ملیتوس، تومورکاذب مغزی، سندرملیز تومور، افزایش فشار داخل جمجمه، تشنج، آلکالوز هایپوکالمی، کریز اسکلرودرم کلیوی، افزایش فشارخون، نارسایی احتقانی قلب،پانکراتیت، پرفوراسیون گوارشی، پپتیک اولسراتیو، اگزوفتالموس، استئونکروزیس، پارگی تاندون، استئوپروز(طولانی مدت)، گلوکوم(طولانیمدت)، کاتاراکت(طولانی مدت)، سرکوب سیستم ایمنی(طولانی مدت)، سارکوم کاپوسی(طولانی مدت)، علائم ترک ناگهانی (در مصرفدوزبالا یا طولانی مدت)، سرکوب رشد(کودکان-طولانی مدت)، ترومبوآمبولی، برادی کاردی، آریتمی قلبی، نارسایی قلبی، بزرگ شدن قلب،شوک، کاردیومیوپاتی هایپرتروفیک (نوزاد نارس)، پارگی میوکارد (پس از سکته قلبی)، سنکوپ، تاکی کاردی، ترومبوآمبولی، ترومبوفلبیت،واسکولیت (التهاب عروق خونی)، آکنه ولگاریس، درماتیت آلرژیک، ریزش مو، استریای آتروفیک، تحریک پوست اطراف مقعد (خارش،سوزش، سوزن سوزن شدن؛ به دنبال تزریق وریدی)، سرکوب محور هیپوتالاموس هیپوفیز آدرنال، ادم ریوی، اختلال در بهبود زخم

تداخلات دارویی متیل پردنیزولون

هشدار ها متیل پردنیزولون

موارد احتیاط: 
-کودک و نوجوان
-سرکوب سیستم ایمنی
-عفونت فعال
-توبرکلوزیس فعال یا نهفته
-افراد در معرض خطر ابتلا به عفونت
-مواجهه با سرخک یا واریسلا
-فشارخون بالا
-خطر فئوکروموسیتوما
-نارسایی احتقانی قلب CHF
-سکته‌ی قلبی اخیر
-دیابت 
-پپتیک اولسراتیو
-کولیت اولسراتیو
-دایورتیکولیس
-آناستوموز اخیر روده
-خطر پرفوراسیون گوارشی
-اختلالات تشنجی
-اختلالات اعصاب و روان
-اختلالات تیروئید
-استئوپروز یا در معرض استئوپروز
-میاستنی گراویس
-التهاب عصب چشم
-نارسایی کلیوی
-سیروز
-اسکلروز سیستمیک
-HSVچشمی

هشدارها: 
-بدنبال مصرف اين دارو ممكن است آزمايشات بررسی عملكرد محور هيپوتالاموس-هيپوفيز –غده فوق كليوی دچار اختلال شود. 
-تجويز سريع داخل وريدی مقادير زياد اين دارو، ممكن است موجب كولاپس قلبي-عروقی گردد. (سرعت مناسب تزریق تنظیم شود)
-از تزریق وریدی فرم استات خودداری شود.
-در صورت نياز به جراحي و يا درمان اضطراري و نيز مصرف دارو در بيماران ديابتی، بايد احتياط كرد.
-کاهش سرعت رشد ممکن است در اطفال تحت درمان با کورتیکواستروئیدها، حتی در دوزهای توصیه شده از راه استنشاقی نیز اتفاقبیفتد.کاهش سرعت رشد به دوز و مدت زمان مواجهه با این داروها ارتباط دارد.پس نظارت بر رشد در مدت درمان با این دارو لازم است.
-در افراد مسن و به خصوص خانم هاي يائسه، شانس ايجاد پوكي استخوان و افزايش فشار خون، بالا مي رود. 
-در افرادي كه دارو با اثر تضعيف كننده سيستم ايمني دريافت مي كنند از تزريق واكسن هاي حاوي ويروس هاي زنده خودداری شود.
-در  برخی از بیماران حتی ممکن است با دوزهای پایین تر یا مدت زمان کوتاه تر، سرکوب هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال (HPA) اتفاقبیفتد.‌برخی از متخصصین سرکوب محور HPA را برای هر بزرگسالی که بیش از ۱۶ میلی گرم در روز (دوز روز) یا بیشتر از۴میلی‌گرمدر 24 ساعت (دوز عصر یا شب)به مدت ۳هفته یا بیشتر دریافت می کند یا ظاهر کوشینگوئید دارد، در نظر می گیرند.از قطع ناگهانیدارو‌در این افراد خودداری شود.

توصیه های دارویی متیل پردنیزولون

-دوز مصرف با توجه به علت تشخیصی و علائم بیمار متفاوت می‌باشد و لازم است به دقت توسط پزشک تعیین شود.

-در صورت درمان با دوز بالا یا به مدت طولانی، در صورت رسیدن به نتایج مطلوب، قطع دارو به صورت تدریجی انجام شود.

-رژیم کم نمک در طول درمان با این دارو و مصرف مكمل هاي حاوي پتاسيم تحت نظر پزشک توصيه مي شود. 

-قند خون ۲ساعت بعد از غذا، الکترولیت‌ها و فشارخون بیمار منظم چک شود.

-بررسی قفسه ی سینه(chest x-ray)در صورت مصرف طولانی این دارو لازم می‌باشد.

-در صورت مصرف بیشتر از ۶هفته، معاینات چشمی به صورت منظم و دوره‌ای انجام شود.

-چنانچه بیمار سابقه ی زخم‌های گوارشی دارد یا علائم جدی سوهاضمه دارد، تصویر برداری دستگاه گوارشی توصیه می‌شود.

-تزریق مفصلی الزاما‌ً توسط پزشک متبحر انجام شود.سایز سوزن با توجه به مفصل مورد نظر متفاوت است(کمتر از ۲۵ برای لگن، زانو،شانه؛ ۲۵برای مچ دست، مچ پا و آرنج و یا با توجه به متد تزریق)

-در موارد تاندونیت از تزریق مستقیم داخل تاندون خودداری شود.

-از قطع ناگهاني مصرف دارو بعد از استفاده طولاني(بيش از 3 هفته) پرهيز شود. 

-در یک مطالعه مبتنی بر جمعیت روی کودکان، نشان داده شد که خطر شکستگی با بیش از 4 دوره درمان با داروهایکورتیکواستروئیدی، افزایش می‌یابد. مشکلات زمینه ای بیمار نیز ممکن است بر سلامت استخوان و اثر کورتیکواستروئیدها بر پوکیاستخوان تأثیر بگذارد.

-تراکم استخوان در صورت مصرف طولانی‌مدت، بی تحرکی طولانی، سابقه‌ی خانوادگی استئوپروز یا مصرف مزمن داروهای کاهنده‌یتراکم استخوانی به صورت دوره‌ای ارزیابی شود.

-وضعیت رشد و قد کودکان و نوجوانان تحت درمان با این دارو به صورت دوره‌ای و‌منظم چک شود.

-به بیمار آموزش داده شود که در صورت مشاهده ی علائم حساسیت به دارو(آنژیوادم، برونکواسپاسم، راش و کهیر) به پزشک مراجعهکند تا در صورت نیاز دارو قطع شود.

-استفاده طولانی مدت از کورتیکواستروئیدها ممکن است احتمال بروز عفونت ثانویه را افزایش دهد. عفونت های حاد (از جمله عفونتهای قارچی) را پنهان کند، عفونت های ویروسی را طولانی یا تشدید کند، یا پاسخ به واکسن ها را محدود کند. در صورت امکان دربیماران مبتلا به تبخال چشمی، سل تنفسی فعال یا نهفته، یا عفونت های سیستمیک ویروسی، قارچی، انگلی یا باکتریایی درمان نشدهاستفاده نشود. از قرار گرفتن بیمار در معرض آبله مرغان و سرخک اجتناب شود و در صورت مواجهه با بیمار مبتلا به سرخک یا واریسلا،با ایمونو‌گلوبولین واریسلا زوستر یا ایمونوگلوبولین داخل عضلانی تلفیقی جهت پیشگیری استفاده شود. اگر آبله مرغان ایجاد شود،می‌توان درمان با عوامل ضد ویروسی را در نظر گرفت.

-پیش از قطع درمان لازم است دوز مصرفی به صورت تدریجی کاهش یابد. با کاهش تدریجی دوز، درمان سیستمیک کورتیکواستروئید رامتوقف کنید. عملکرد ریه، مصرف بتا آگونیست، علائم آسم و علائم و نشانه‌های نارسایی آدرنال (مانند خستگی، بی‌حالی، ضعف، تهوع/استفراغ، افت فشار خون) را در طول قطع مصرف کنترل کنید.

-در درمان‌های طولانی مدت، ممکن است نیاز به رژیم غذایی با افزایش پتاسیم، پیریدوکسین، ویتامین C، ویتامین D، فولات، کلسیم وفسفر داشته باشد. توصیه می‌شود رژیم غذایی مناسب توسط متخصص تغذیه ارائه شود.

-فرم خوراکی متیل پردنیزولون بعد غذا یا همراه غذا یا شیر مصرف شود تا احتمال بروز عوارض گوارشی کاهش یابد.چنانچه دارو یکبار در روز تجویز گردیده‌است، بهترین زمان مصرف آن صبح‌ها می‌باشد.

-از تزریق عضلانی در عضله‌ی دلتوئید بازو به علت امکان آتروفی زیرجلدی خودداری شود. از تزریق یا نشت دارو در لایه‌ی درم خودداریشود.همچنین از تزریق در موضعی که عفونت حاد دارد، خودداری شود.

-تزریق وریدی تنها برای ملح سوکسینات مجاز می‌باشد. ممکن است به صورت تزریق آهسته وریدی تجویز شود. سرعت توصیه شده  ازچند دقیقه تا حداقل بیشتر از 5 دقیقه برای دوزهای کمتر از۲۵۰ میلی گرم در برندهای مختلف متغیر است.در انفوزیون آهسته، سرعتبر اساس شرایط بیمار و شدت بیماری متفاوت است اما به طور معمول در مدت ۱۵تا۶۰دقیقه برای دوزهای کمتر از ۲۵۰میلی‌گرم وحداقل۳۰تا۶۰دقیقه برای دوزهای بیشتر، تزریق انجام می‌شود. عوارض جانبی شدید، از جمله افت فشار خون، آریتمی قلبی، و مرگناگهانی، در بیمارانی که دوزهای متیل پردنیزولون بیشتر از۲۵۰ میلی گرم در کمتر از 30 دقیقه دریافت می کنند، گزارش شده است.

-در صورت تجویز برای تزریق در داخل ضایعات، مستقیماً به ضایعه تزریق شود. برای ضایعات بزرگ، چندین تزریق کوچک (20 تا 40 میلی گرم) در ناحیه انجام شود.

-تزریق متیل پردنیزولون سدیم سوکسینات: داخل ویال از آب مقطر یا آب باکتریواستاتیک جهت آماده‌سازی استفاده شود. برایانفوزیون، دوز آماده شده را در نرمال سالین، دکستروز۵درصد، می‌توان رقیق کرد. فرمولاسیون های حاوی بنزیل الکل نباید در نوزاداناستفاده شود.

-تصمیم به تجویز در دوران بارداری با ارزیابی خطر و منفعتی که که برای مادر و جنین دارد  گرفته شود(به ویژه در سه ماهه اول یا در  صورت نیاز به مصرف  طولانی مدت). احتمال  تولد نوزاد کم وزن و تولد نارس بر اساس داده های محدود انسانی وجود دارد. احتمالتراتوژنیک بودن بر اساس داده های حیوانی وجود دارد. احتمالی سرکوب آدرنال جنین بر اساس مکانیسم اثر دارو محتمل است.

-متیل پردنیزولون به عنوان یک کورتیکواستروئید غیرفلورینه طبقه بندی می شود. هنگامی که در یک بیمار شیرده برای درمان اختلالاتروماتیسمی به کورتیکواستروئیدهای سیستمیک نیاز باشد، دوزهای پایین کورتیکواستروئیدهای غیر فلورینه ترجیح داده می شود.

-امکان تجویز در دوران شیردهی وجود دارد. توصیه می‌شود شیردهی حداقل ۲ تا ۴ ساعت پس از مصرف متیل پردنیزولون وریدی یا۴ساعت بعد از دوز خوراکی انجام شود(بعضی منابع ۸تا۱۲ساعت).هیچ خطر شناخته شده ای در مورد آسیب به نوزاد بر اساس دادههای محدود انسانی و خواص دارو وجود ندارد. کاهش موقتی تولید شیر بر اساس داده های انسانی محدود با تزریق استروئید دپو بادوز بالا مشاهده‌شده است.