پنتومید از ترشح بیش از حد اسید معده جلوگیری میکند. پنتومید برای درمان و پیشگیری کوتاه مدت ازوفاژیت مرتبط با ریفلاکس گاستروازوفاژیال (GERD)، التیام و بهبود Erosive Esophagitis یا بیماریهای مرتبط با ترشح بیش از حد اسید معده مثل سندروم زولینگر- الیسون با تجویز پزشک استفاده می شود. به علاوه این دارو به صورت Off- Label در بیماری های گوارشی که اسید معده آن را تشدید می کند، مانند زخم های ناشی از عفونت هلیکو باکتر پیلوری کاربرد دارد.
پنتومید چیست؟
پنتومید نام تجاری داروی پنتوپرازول است که توسط شرکت داروسازی تهران شیمی تولید میشود. پنتومید با مکانیسم مهارکنندگی پمپ پروتون در غشا سلول های معده از ترشح بیش از حد اسید معده جلوگیری میکند. اسید معده یکی از اجزای اصلی شیره معده است و وجود آن برای برای هضم غذا ضروری است. اما اگر بیش از حد لازم و یا نابجا ترشح شود می تواند برای فرد ایجاد مشکل کند. دارو های مهارکننده پمپ پروتون مانند پنتومید با کاهش پایدار و به اندازه اسید معده می توانند از آسیب زایی اسید در موارد ممکن جلوگیری کنند. پنتومید برای درمان و پیشگیری کوتاه مدت ازوفاژیت مرتبط با ریفلاکس گاستروازوفاژیال (GERD)، التیام و بهبود Erosive Esophagitis یا بیماریهای مرتبط با ترشح بیش از حد اسید معده مثل سندروم زولینگر- الیسون با تجویز پزشک استفاده می شود. به علاوه این دارو به صورت Off- Label در بیماری های گوارشی که اسید معده آن را تشدید می کند، مانند زخم های ناشی از عفونت هلیکو باکتر پیلوری کاربرد دارد.
شروع اثر این دارو نسبتاً سریع و حدود 2.5 ساعت است. نیمه عمر حذف این دارو در بزرگسال 1 ساعت است و و متابولیسم آن کبدی است. به دلیل متابولیسم و تداخل کمتر پنتومید نسبت به دیگر اعضای گروه مهارکنندگان پمپ پروتون با داروی کلوپیدوگرل، پنتومید گزینه مناسبی بری تجویز در بیماران مصرف کننده کلوپیدوگرل است.
شیوه تجویز
پنتومید باید طبق دستور پزشک مورد مصرف قرارگیرد و حتما بین 30 تا 60 دقیقه قبل از وعده صبحانه و به صورت ناشتا میل شود. اگر نیاز به مصرف بیش از یک بار در روز باشد، حتما فاصله لازم با وعده غذایی رعایت شود.
موارد منع مصرف
پنتومید® در بیماران با سابقه حساسیت و واکنش های آلرژیک به این دارو و مشتقات بنزایمیدازول ها منع مصرف دارد. هم چنین بیمارانی که محصولات حاوی ریلپیویرین دریافت می کنند نیز از مصرف پنتومید منع می باشند.
تجویز در افراد با شرایط خاص
پنتومید معمولا در کودکان بالای 5 سال مجوز مصرف دارد.
عوارض جانبی شایع
هر دارو به موازات اثرات درمانی مطلوب ممکن است باعث بروز عوارض ناخواسته نیز شود. از مهمترین عوارض جانبی شایع داروی پنتومید® میتوان سردرد، اسهال، حالت تهوع، درد شکم، استفراغ، نفخ شکم، سرگیجه و آرترالژی را در بزرگسالان نام برد. در کودکان نیز سردرد، تب، اسهال، استفراغ، بثورات و درد شکم ممکن است بروز کند.
احتیاط و هشدار
پاسخ و درمان علامتی در موارد وجود احتمال بدخیمی در معده، دال بر نبود بدخیمی نیست. بنابراین، موارد تشخیصی دیگر باید مد نظر قرار گیرد. در مواردی که lupus erythematosus و یا واکنش های حساسیتی مانندAcute Tubulointerstitial Nephritis یا بثورات شدید جلدی رخ دهد، دارو باید قطع شود و وضعیت بیمار بررسی شود. به علاوه که بیمار از مصرف مجدد این دارو منع است. درمان با پنتومید ممکن است ریسک اسهال ناشی از کلستریدیوم دیفیسیل را بالا ببرد. به علاوه در مصرف طولانی مدت با دوز بالا ممکن است موجب افزایش ریسک شکستگی استخوان لگن، مچ دست و ستون فقرات شود و احتمال افت ویتامین B12، کاهش منیزیوم و مینرال ها و بروز Fundic Gland Polyps نیز وجود دارد.
مهمترین تداخلات دارویی
پنتومید با دارو های آنتی رترو وایرال، وارفارین، کلوپیدوگرل، متوتروکسات و تمام دارو هایی که مکانیسم فعالیتشان وابسته به اسید معده است تداخل دارد.
همچنین ممکن است مصرف مهارکننده های پمپ پروتون باعث خطا در تست های تشخیصی تومورهای نورواندوکرین و تست ادراری تتراهیدروکانابینول شود.
References:
FDA approved label. Revised: 03/2022. Reference ID: 4947143.
UpToDate.Pantoprazole.drug information 2022