قرص 250 و 500 میلیگرم و کپسول 250 میلیگرم و سوسپانسیون 5/100 و 5/200 (میلیگرم در میلی لیتر)
آزیروسین® نام تجاری داروی آزیترومایسین است و توسط شرکت داروسازی تهران شیمی تولید می‌شود. آزیروسین® یک آنتی‌بیوتیک از گروه آنتی بیوتیک های ماکرولید است که از طریق مهار طویل سازی RNA و اتصال به زیر واحد 50s ریبوزوم در فرایند پروتئین سازی باکتری مداخله می کند. آزیروسین® برای عفونت های خفیف تا متوسط باکتریایی ناشی از سویه های حساس میکروارگانیسم های معین استفاده می‌شود. آزیروسین® برابر طیف گسترده ای از باسیل های گرم منفی، از جمله هموفیلوس آنفولانزا، فعالیت برتری را نسبت به برخی هم خانواده های خود از جمله اریترومایسین نشان می دهد
این دارو برای اولین بار در سال 1991 تاییده FDA را دریافت نمود. از جمله موارد مصرف آزیروسین® می توان به عود حاد باکتریایی برونشیت مزمن در بزرگسالان، سینوزیت حاد باکتریایی در بزرگسالان، عفونت های پوستی غیرپیچیده، عفونت مجرای ادراری و دهانه رحم در بزرگسالان و هم چنین زخم های ناحیه تناسلی در آقایان، اوتیت میانی حاد در کودکان بزرگتر از 6 ماه، فارنژیت و التهاب لوزه در بزرگسالان و کودکان بالای 2 سال و پنومونی اکتسابی از جامعه اشاره کرد. این دارو جذب بسیار سریع داشته و توزیع بسیار خوبی در بافت هایی مانند پوست، ریه، سپتوم، لوزه و دهانه رحم دارد. متابولیسم آن از طریق کبد و دفع آن بیشتر صفراوی است. این دارو نیمه عمر بسیار بالایی نسبت و هم خانوده های خود دارد؛ نیمه عمر آن در بزرگسالان 68 تا 72 ساعت است و در کودکان 4 ماه تا 15 سال حدود 54 ساعت است.
آزیروسین در سال های اخیر نه به دلیل اثر ضد میکروبی اصلی اش، بلکه به دلیل استفاده بالقوه آن به عنوان یک عامل درمانی برای عفونت COVID-19 مشهور شد اما مطالعات علمی تایید کننده برای حمایت از این ارزیابی کافی نبود. بنابراین ارزش آزیروسین به عنوان یک عامل درمانی ضد عفونت های باکتریال حفظ شده و جلوگیری از استفاده آن در موارد عفونت های ویروسی به جهت توقف گسترش بیشتر مقاومت به این دارو حائز اهمیت است.
برای کاهش مقاومت آنتی بیوتیکی و حفظ اثربخشی آزیروسین® این دارو باید فقط برای درمان عفونت هایی استفاده شود که عامل ایجاد آنها به طور قطعی یا با درصد اطمینان بالایی باکتری های حساس به آزیروماسین باشند.
شیوه تجویز
داروی آزیروسین® را طبق دستور پزشک مصرف کنید. این دارو بر اساس موارد مصرف، سن و وزن بیمار، دوز و دوره های درمانی متفاوتی دارد و می تواند به صورت تک دوز یا چند دوزی طی دوره درمانی 3 تا 5 روزه تجویز شود آزیروسین® را می توان همراه با غذا یا بدون غذا مصرف کرد اما برای تاثیر بهتر آن توصیه شده یک ساعت قبل یا دو ساعت بعد از وعده غذایی مصرف شود. رعایت فواصل زمانی دقیق در مصرف این دارو بسیار حائز اهمیت است. این دارو را به همراه آنتی اسید های حاوی منیزیم و آلومینیوم مصرف نفرمایید.
موارد منع مصرف
آزیروسین® در بیماران با سابقه حساسیت و واکنش های آلرژیک به این دارو و هر یک از اجزای آن و هم چنین دیگر داروهای دسته دارویی ماکرولید، اریترومایسین و داروهای کتولید منع مصرف دارد.
افراد با سابقه ابتلا به زردی کولستاتیک و یا مشکلات کبدی به علت مصرف قبلی این دارو نیز از مصرف آزیروسین® منع می‌باشند.
آزیروسین® نباید در بیماران با پنومونی متوسط تا شدید که نمیتوانند دارو خوراکی مصرف کنند، تجویز شود.
تجویز در افراد با شرایط خاص
ایمنی و اثربخشی این دارو در درمان بیماران زیر6 ماه مشخص نشده است.
در سالمندان ممکن است خطر ابتلا به عارضه آریتمی تورسادس د پوینت افزایش یابد.
عوارض جانبی شایع
هر دارو به موازات اثرات درمانی مطلوب ممکن است باعث بروز عوارض ناخواسته نیز شود. از مهمترین عوارض جانبی شایع داروی آزیروسین® می‌توان درد شکمی، اسهال، تهوع، استفراغ را نام برد.
احتیاط و هشدار
در صورت بروز واکنش جدی آلرژیک و پوستی و علائم و نشانه های سمیت کبدی مصرف دارو باید قطع شود و و به پزشک معالج اطلاع داده شود.
به دنبال استفاده از آزیروسین® در نوزادان (درمان تا 42 روزگی)، عارضه تنگی هیپرتروفیک پیلور شیرخواران (IHPS) گزارش شده است بنابراین درصورت مشاهده استفراغ یا تحریک پذیری با تغذیه در نوزاد مصرف دارو باید قطع شود و حتما به پزشک اطلاع داده شود.
همچنین طولانی شدن فاصله QT و مواردی از تورسادس د پوینت با مصرف این دارو گزارش شده است، این خطر که می تواند کشنده باشد باید در بیماران مبتلا به برخی از اختلالات قلبی عروقی از جمله طولانی شدن QT شناخته شده یا سابقه تورسادس د پوینت، کسانی که شرایط پروآریتمیک دارند و مصرف کنندگان سایر داروهایی که فاصله QT را طولانی می کنند در نظر گرفته شود.
برخی از مطالعات نیز افزایش تقریباً دو برابری خطر بالقوه مرگ حاد قلبی عروقی را در بزرگسالان طی مصرف آزیروسین® نسبت به سایر داروهای ضد باکتری از جمله آموکسی سیلین را نشان داده اند، بنابر این هنگام تجویز این دارو، این خطر باید در نظر گرفته شود.
همچنین این دارو می تواند باعث اسهال مرتبط با کلستریدیویدیس دیفیسیل شود. در صورت بروز اسهال، بیمار باید مورد ارزیابی قرار گیرد
آزیروسین® ممکن است ضعف عضلانی را در افراد مبتلا به میاستنی گراویس تشدید کند.
مهمترین تداخلات دارویی
آزیروسین® با داروی نلفیناویر تداخل دارد و مصرف همزمان این دو دارو نیاز به مانیتورینگ دقیق بیمار از جهت غیرعادی شدن آنزیم های کبدی و اختلالات شنوایی دارد
همچنین مصرف همزمان آزیروسین® و وارفارین باعث افزایش زمان انعقاد خون می شود.
References:
FDA approved label. Revised: 11/2021. Reference ID: 4891781.
UpToDate.Azithromycin.drug information 2022
Kournoutou GG, Dinos G. Azithromycin through the Lens of the COVID-19 Treatment. Antibiotics. 2022 Aug 5;11(8):1063.
Drew RH, Gallis HA. Azithromycin--spectrum of activity, pharmacokinetics, and clinical applications. Pharmacotherapy. 1992;12(3):161–73. Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/1319048/
Whitman MS, Tunkel AR. Azithromycin and clarithromycin: overview and comparison with erythromycin. Infection Control and Hospital Epidemiology. 1992 Jun 1;13(6):357–68. Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/1320067/
