لینووکس چیست؟
لینووکس® نام تجاری داروی لینزولید است و توسط شرکت داروسازی تهران‌شیمی تولید می‌شود. با افزایش بروز عفونت های باکتریایی گرم‌مثبت و با روند رو به رشد جهانی مقاومت آنتی بیوتیکی، توسعه داروهای جدید با مکانیسم‌های مختلف عملکردی در راستای مقابله با مقاومت دارویی یا مقاومت متقاطع و به منظور درمان عفونت های گرم مثبت ضروری است. Staphylococcus aureus های مقاوم به متی‌سیلین (MRSA) و انتروکوک های مقاوم به ونکومایسین (VRE) شایع ترین باکتری های گرم مثبت در ICU هستند.
لینووکس® به عنوان یک ترکیب سنتتیک، نخستین دارو از دسته آنتی بیوتیک های اکسازولیدینون است که سنتز پروتئین باکتری را مهار می کند. لینووکس® برای درمان عفونت های ناشی از Enterococcus faecium مقاوم به ونکومایسین، پنومونی بیمارستانی ناشی از Staphylococcus aureus یا Streptococcus pneumoniae ، عفونت های ساختاری پوستی و پوستی پیچیده نظیر عفونت های پای دیابتی، عفونت های ساختاری پوستی و پوستی غیر پیچیده ناشی از S. aureus یاStreptococcus pyogenes و پنومونی اکتسابی از جامعه ناشی از Streptococcus pneumoniaeمورد تایید قرار گرفته است.
نتایج نشان می دهد رژیم های حاوی لینووکس® می تواند به عنوان یک گزینه اثربخش برای درمان توبرکلوزیس با مقاومت چندگانه دارویی (MDR-TB) یا توبرکلوزیس بسیار مقاوم به دارو (XDR-TB) نیز در نظر گرفته شود.
بعلاوه، فرم خوراکی لینووکس® زیست فراهمی صد درصد دارد و تجویز از شکل تزریقی به خوراکی را امکان‌پذیر می سازد. همچنین، به دلیل مکانسیم عملکردی خاص از بروز مقاومت متقاطع با سایر آنتی بیوتیک ها جلوگیری می‌کند. از مزایای دیگر این دارو می توان به اثربخشی خوب لینووکس® در صورت تجویز به صورت مونوتراپی در بیماران مبتلا به عفونت های شدید اشاره کرد.
بنابرین، با ویژگی‌هایی چون پروفایل فارماکوکینتیک مطلوب و نفوذ عالی به بافت‌های مختلف و به ویژه ممانعت از ایجاد مقاومت دارویی، لینووکس® به طور اثربخش در درمان طیف گسترده‌ای از عفونت‌های ناشی از باکتری‌های مقاوم به درمان مطرح خواهد بود.
شیوه تجویز
لینووکس® طبق دستور پزشک با زمان‌بندي معین باید مصرف شود. داروی لینووکس® برای درمان عفونت های گرم منفی تجویز نمی شود. در خصوص اثربخشی و بی خطری داروی لینووکس برای تجویز بیشتر از 28 روز دیتای مستندی وجود ندارد. همچنین، به منظور کاهش توسعه و ایجاد باکتری های مقاوم به دارو و حفظ اثربخشی لینووکس® و سایر داروهای آنتی باکتریال دیگر، لینووکس® فقط برای درمان یا جلوگیری از عفونت هایی که به واسطه باکتری ها ایجاد شده است قابلیت تجویز دارد.
موارد منع مصرف
در صورت بروز هر گونه واکنش های آلرژیک به دارو یا سایر مواد تشکیل دهنده دارو درمان باید توقف گردد. همچنین، مصرف لینووکس® در بیمارانی که از مهارکننده های مونوآمین اکسیداز استفاده می کنند (یا ظرف دو هفته از قطع درمان با مهارکننده های مونوآمین اکسیداز) ممنوع است.
تجویز در افراد با شرایط خاص
دیتای مشخصی مبنی بر آسیب دارو بر جنین در زنان باردار با مصرف لینووکس® گزارش نشده است. همچنین، مصرف لینووکس® در مردان موجب کاهش باروری می شود. در صورت بارداری و یا داشتن برنامه برای بارداری به پزشک خود اطلاع دهید. با توجه ترشح دارو در شیر مادر، از شیردهی هنگام مصرف لینووکس® اجتناب کنید.
عوارض جانبی شایع
از مهمترین عوارض جانبی شایع مصرف لینووکس® اسهال، استفراغ، سردرد، تهوع و آنمی را می توان نام برد.
احتیاط و هشدار
در صورت تجویز لینووکس® باید مانیتورینگ خون به صورت هفتگی انجام شود. در صورت بروز Myelosuppression درمان باید متوقف شود. میلوساپرشن حالتی است که فعالیت مغز استخوان کاهش می یابد و منتج به کاهش سطح سلول های خونی (گلبول قرمز سفید و پلاکت ها) می شود. در صورت بروز نوروپاتی اپتیک و محیطی و علائم اختلالات بینایی به ویژه در صورت تجویز بیشتر از 28 روز، ارزیابی و معاینه توسط یک چشم پزشک ضروری است. در صورت مصرف همزمان لینووکس® با داروهای سروتونرژیک همچون داروهای ضد افسردگی و اپیوئیدها مانیتورینگ بیمار برای جلوگیری از بروز سندرم سروتونین ضروری است. در صورت بروز سندرم سروتونین درمان باید متوقف شود و در صورت توقف داروی ضد افسردگی یا علائم و نشانه های سندرم سروتونین مانیتورینگ الزامی است. مصرف لینووکس® در بیمارانی با عفونت های خونی وابسته به سوند یا کاتتر باید با احتیاط صورت گیرد. در صورت بروز اسهال (به واسطه ی Clostridioides difficile) بیمار باید مورد ارزیابی قرار گیرد. در طول دوره تجویز لینووکس®، فشار خون بیمار حتما باید چک شود. به دلیل احتمال بروز هیپوگلیسمی یا افت قند خون در بیمارانی که از داروهای کاهنده قند خون مثل انسولین استفاده می کنند مانیتورینگ بیمار ضروری است. سطح سدیم خون در افراد با ریسک هیپوناترمی و یا سندرم ترشح نامناسب هورمون ضد ادراری (آنتی دیورتیک) باید به طور منظم ارزیابی شود. فرم سوسپانسیون داروی لینووکس® حاوی فنیل آلانین است که می تواند برای بیماران مبتلا به فنیل کتونوری خطرناک باشد.
مهمترین تداخلات دارویی
از مصرف لینووکس® با مهارکننده های مونوآمین اکسیداز و داروهای آدرنرژیک و سروتونرژیک خودداری کنید.
References
FDA approved label. Reference ID: 4878717.
Drug Design, Development and Therapy 2018:12 1759–1767.
Eur Respir J 2015; 45: 161–170 | DOI: 10.1183/09031936.00035114.
J Antimicrob Chemother 2011; 66 Suppl 4: iv3–iv6. doi:10.1093/jac/dkr071.
Kalil AC, Klompas M, Haynatzki G, et al. BMJ Open 2013;3:e003912. doi:10.1136/bmjopen-2013-003912.
Core Evidence 2012:7 131–141.
