شاهتره

اطلاعات تخصصی

موارد مصرف شاهتره

نام علمی گیاه: Fumaria officinalis سایرگونه های این گیاه: Fumaria Indica ، F. cucullaria، F. fungosa ،F. mobilis ،F. sempervirens
نام انگلیسی: Earth Smoke - Fumitory
در طب سنتی از گیاه شاهتره به عنوان مدر و ملین و رفع اختلالات پوستی استفاده می شود. این گیاه مقوی، تصفیه کننده خون، اشتها آور، دارای خواص خلط آور می باشد. از گیاه شاهتره جهت رفع بهبود مشکلات کبدی، کیسه صفرا و دستگاه گوارش استفاده می شود. همچنین در درمان آترواسکلروز، روماتیسم، آرتریت، هیپوگلیسمی و عفونت ها کاربرد دارد. این گیاه به صورت سنتی برای رفع التهاب ملتحمه چشم استفاده می شود. در طب هومیوپاتی از این گیاه برای درمان اگزمای مزمن خارش دار ناشی از بیماری های کبدی نیز استفاده می شود. گیاه شاهتره دارای اثر آنتی کلینرژیک، ضد ورم، ضد اسپاسم، تقویت کننده قوای جنسی، کاهش دهنده صفرا، ادار آور و آرامبخش می باشد (4،5).

مکانیسم اثر شاهتره

تحقیقات نشان داده است که استفاده از عصاره گیاه شاهتره باعث رفع اگزمای مزمن پوستی و پسوریازیس می شود. همچنین مشخص شده است که عصاره گیاه از تشکیل سنگ های کلیه و صفرا جلوگیری می کند. مشخص شده است که آلکالوئید پروتوپین (آلکالوئید اصلی) موجود در این گیاه در دوزهای پایین اثرات آنتی هیستامینی و کاهنده فشار خون دارد. تحقیقات ثابت کرده است که عصاره گیاه شاهتره می تواند نقش مؤثری در کاهش گلوکز، کلسترول و کراتنین و فعالیت آنزیم های کبدی داشته باشد،بنابراین استفاده از آن در بیماران دیابتی توصیه شده است. مشخص شده است که عصاره آبی- متانولی این گیاه دارای اثرات محافظتی بر روی سمیت کبدی دارد. در پژوهشی دیگر مشخص شده است که گیاه شاهتره و سایر گونه های آن اثرات آنتی کولین استرازی داشته و به صورت خیلی قوی قادر به مهار آنزیم های استیل کولین استراز و بوتیریل کولین استراز است. مشخص شده است که گیاه شاهتره دارای اثرات آنتی اکسیدانی بوده و می توانند سبب مهار رادیکال های آزاد شود و همچنین عملکرد مویرگی را بهبود بخشد که این اثرات را به ترکیبات فلاونوئیدی و فوماریک اسید موجود در گیاه نسبت داده اند تحقیقات نشان داده است که ترکیب فومارات و فوماریک اسید جدا شده از این گیاه دارای اثرات حفاظت کبدی است که به دلیل خواص آنتی اکسیدانی آن است. (10-7).

فارماکوکینتیک شاهتره

مهمترین ترکیبات دارویی این گیاه آلکالوئیدهای ایزوکینولینی شامل پروتوپین، فوماریسین، فوماریلین، فوماریتین و اسکولرین است.از ترکیبات دیگر آن فومارین، کریپتوکاوین، تتراهیدروکوپتیسین، املاح معدنی شامل پتاسیم، فوماریک اسید، سینامیک اسید، فومارامین، پارفومین، بیکوکولین، کافئیک اسید و ترکیبات فلاونوئیدی می باشد. که مهمترین ترکیب فلاونوئیدی آن روتین می باشد. همچنین این گیاه حاوی مواد رزینی و موسیلاژ نیز می باشد (3-1).

هشدار ها شاهتره

مصرف بیش از حد این گیاه به دلیل وجود آلکالوئیدهای فراوان ممکن است سبب ایجاد لرز، تشنج و مرگ کند. مصرف این گیاه در دوران بارداری و شیردهی با مشورت پزشک استفاده شود (6).

توصیه های دارویی شاهتره

منابع
1-Sousek J., et al. Alkaloids and organic acids content of eight Fumaria species. Phytochemical Analysis. 1999; 10: 6-11.

2-Suau R, Cabezudo B, Rico R, Najera F, Lopez-Romero JM. Direct determination of alkaloid content in
Fumeria species by Gc-Ms. Phytochem Anal ,2002;13 :363-367 .
3-Lamba SS and Trottier RW. Preliminary Phytochemical and Pharmacological Investiga -tion of Fumaria vaillantii. Pharmaceutical Biol.1977; 15 (1): 25 - 9.

4-Bisset NG. and Wichtl M. Herbal Drugs and Phytopharmaceuticals. 2nd ed. CRC Press. London.2001, pp: 214-6.

5-Zargari A. medicinal plants. Sixth Ed. Tehran university press, 1990; 1:72-166.

6-Haq LU, Hussain M. Medicinal plants of mansehra. Hmdard Medicas, 1993; 36:78-79.

7-Gilani AH., et al.Selective protective effect of an extract from Fumaria parviflora on paracetamol-induced hepatotoxicity. General Pharmacology: The Vascular System. 1996; 27:979-983.

8-Orhan I., et al. Acetylcholinesterase and butyrylcholinesterase inhibitory activity of some Turkish medicinal plants. J. Ethnopharmacology. 2004; 91: 57-60.

9-Kelly WJ.et al. Nursing Herbal Medicine Handbook. Springhouse Corporation. Pennsylvania. 2001, pp: 190-191.

10-Luper S. A review of plants used in the treatment of liver disease. Altern. Med. Rev. 1999; 4 (3): 178-189.