گشنیز

اطلاعات تخصصی

موارد مصرف گشنیز

گشنیز - جلجلان
اسم انگلیسی : Coriander
گشنیز از نظر طب سنتی طبیعتی سرد و خشک دارد و مصلح آن سکنجبین، زرده تخم مرغ با فلفل است. میوه و پیکر رویشی این گیاه به عنوان نیرودهنده، هضم کننده غذا و مقوی معده به کار می رود. از اندام هوایی تازه خشک شده گشنیز در پخت برخی از غذاها استفاده می شود و از بذر آن در صنایع غذایی، بهداشتی و دارویی استفاده می کنند در طب سنتی از این گیاه برای هضم کننده غذا، ضد نفخ، ضد تهوع و استفراغ، ضد تشنج، ضد صرع، ضدرد و ورم، ملین، مدر و خواب آور استفاده می شود. از تخم گشنیز برای زیاد کردن شیر مادر نیز استفاده می شود (2،3).

مکانیسم اثر گشنیز

تحقیقات اثرات کاهش دهنده قند و کلسترول خون و همچنین اثرات ضد باکتریایی و ضد قارچی گیاه را ثابت کرده است. مشخص شده است که گشنیز بر روی پارامترهای چربی منجر به و همچنین سرطان کولون مؤثر بوده و باعث کاهش غلظت کلسترول و کاهش تبدیل کلسترول به فسفولیپید در خون می شود.پژوهشگران ثابت کرده اند که گشنیز باعث آزاد شدن انسولین شده و اثرات شبه انسولین دارد.مشخص شده است که این گیاه دارای اثر ضد درد و بی حس کننده است که این اثر مربوط به ترکیب لینالول موجود در این گیاه است. ثابت شده است که ترکیب آلفا- پینن گشنیز اثرات ضد دردی ناشی از فرمالین را مهار می کند. همچنین تحقیقات نشان داده است که عصاره آبی تخم گشنیز دارای ترکیباتی است که قادر است بر روی درد نوروژنیک اثر گذارد و منجر به افزایش مقاومت در برابر درد و یا کاهش پاسخ دهی به دردهای حاد شود. در پژوهشی دیگر مشخص شده است که گیاه گشنیز دارای اثرات آنتی اکسیدانی است و می تواند باعث از بین رفتن رادیکال های آزاد مضر شود. همچنین تابت شده است که این گیاه در دوز مشخصی دارای اثرات ضد تشنجی می باشد (7-4).

فارماکوکینتیک گشنیز

بذر و کل پیکر رویشی گیاه گشنیز حاوی اسانس است. در اسانس این گیاه ترکیبات فراوانی وجود دارد که مهمترین آن ها لینالول، آلفا-پینن، لیمونن، سیمن، کامفور، استات ژرانیول و ژرانیول است.همچنین گیاه حاوی فلاونوئید، کومارین و فنولیک اسید می باشد که در داروسازی کاربردهای فراوانی دارند. همچنین میوه گشنیز دارای 75 درصد آب و 13 تا 20 درصد مواد چرب شامل اسید اولئیک، پالمیتیک، اسید لینولئیک است. (1).

تداخلات دارویی گشنیز

مصرف همزمان گشنیز با داروهای پایین آورنده فشار خون توصیه نمی شود.

هشدار ها گشنیز

هیچ منع مصرفی برای این گیاه تاکنون گزارش نشده است.

توصیه های دارویی گشنیز

منابع
1- امين غلامرضا. گياهان دارويي و سنتي ايران، جلد اول. موسسه پژوهش های گیاهان دارویی ایران. 1370، صفحه 103.
2- دوازده امامي، سعيد، مجنون حسيني، ناصر(1387). زراعت و توليد برخي گياهان دارويي و ادويه اي، ج، دوم، انتشارات دانشگاه تهران.
3- زرگري، ع.1390.گياهان داروئي. جلد دوم. موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران. صفحه 347.
4-Chitra V, Lee Lammas, Hypolypidemic effect seeds of Coriandrum Sativum mechanism of action. Plant foods human nutr. 1997; 51:167-72.

5-Medhin G, Hadhozy P, Bakos P Hypertensive effect of lupinus termis and Coriandrum Sativum in anesthezia rats pereliminary study. Acta. pharm.Hung. 1986; 56-63.

6-Hosseinzadeh H, Madanifard M.Anticonvulsanteffects of Coriandrum sativum L.seeds extracts in mice. Arch. Irn. Med. 2000, 3, pp:81-84.

7-Gray AM.; Flatt PR. Insulin-releasing and insulin-lik activity of the traditional anti-diabetic plant coriandrumsativum. Br J Nutr, 81(3): 203-9, 1999.