تنی پوزاید

معرفی دارو

تنی‌پوزاید دارویی است که برای درمان برخی از انواع سرطان‌های خون و سیستم لنفاوی استفاده می‌شود. این دارو با جلوگیری از رشد و تکثیر سلول‌های سرطانی، به توقف گسترش سرطان کمک می‌کند. تنی‌پوزاید به صورت تزریق داخل وریدی تجویز می‌شود و استفاده از آن باید تحت نظر پزشک باشد.

اطلاعات تخصصی

موارد مصرف تنی پوزاید

• درمان لوسمی لنفوبلاستیک حاد (ALL) در کودکان و بزرگسالان.
• درمان لنفوم هوچکین و غیر هوچکین.
• استفاده در ترکیب با سایر داروهای شیمی‌درمانی برای بهبود اثربخشی درمان.
• درمان بیماران با سرطان‌های مقاوم به درمان.
• تنی پوزاید یک عامل آنتی نئوپلاستیک با خصوصیات کلی مشابه با اتوپوزاید می باشد که یا به تنهایی و یا همراه با دیگر عوامل آنتی نئوپلاستیک در درمان لوسمی لنفوبلاستیک حاد تجویز می گردد. از این دارو در مورد تومورهای سفت متنوعی ازجمله نوروبلاستوما و رتینوبلاستوما استفاده شده است.
• رژیم های تجویزی متفاوتی مورد استفاده واقع شده اند که از mg/m 30 در هر 5 روز تا mg/m180 در هر هفته به عنوان یک عامل منفرد متغیر بوده است.
• دوزهای mg/m 165، 2 بار در هفته به میزان 8 یا 9 دوز همراه با cytarabine و یا تا حد mg/m 25 در هر هفته به مدت 4 تا 8 هفته همراه با vincristine و prednisone در درمان لوسمی لنفوبلاستیک حاد مورد مصرف واقع می شوند.
• Teniposide به صورت انفوزیون آهسته داخل وریدی طی 30 تا 60 دقیقه به صورت محلولی تا حد mg/ml 1 در کلرید سدیم 9/0 % و یا گلوکز 5% تجویز می گردد.

مکانیسم اثر تنی پوزاید

تنی‌پوزاید یک مهارکننده توپوایزومراز II است. این دارو با ایجاد شکست در DNA و جلوگیری از اتصال مجدد آن، باعث توقف چرخه سلولی و مرگ سلول‌های سرطانی می‌شود. این مکانیسم به ویژه در سلول‌های با تکثیر سریع مؤثر است.
 

فارماکوکینتیک تنی پوزاید

جذب: 

• تنی‌پوزاید به صورت تزریق داخل وریدی تجویز می‌شود و بلافاصله در دسترس قرار می‌گیرد.

توزیع: 

• این دارو به طور گسترده در بافت‌ها توزیع می‌شود و حجم توزیع آن حدود ۸ تا ۱۰ لیتر است.

متابولیسم: 

• تنی‌پوزاید عمدتاً در کبد متابولیزه می‌شود.

دفع: 

• این دارو عمدتاً از طریق ادرار (۴۰٪) و مدفوع (۶۰٪) دفع می‌شود. نیمه‌عمر آن حدود ۵ ساعت است.

منع مصرف تنی پوزاید

• بیماران با سابقه واکنش‌های آلرژیک شدید به تنی‌پوزاید یا هر یک از اجزای تشکیل‌دهنده آن.
• بیماران با اختلالات شدید کبدی یا کلیوی که نیاز به تنظیم دوز دارند.

عوارض جانبی تنی پوزاید

شایع (≥۱۰٪):

• کاهش گلبول‌های سفید خون (لکوپنی) (۷۰٪)
• تهوع و استفراغ (۵۰٪)
• کاهش پلاکت خون (ترومبوسیتوپنی) (۴۰٪)
• خستگی (۳۰٪)

نادر (<۱٪):

• واکنش‌های آلرژیک شدید (آنافیلاکسی)
• نارسایی کبدی
• سمیت قلبی

تداخلات دارویی تنی پوزاید

• تداخل با داروهای سرکوب‌کننده مغز استخوان (مانند سیکلوفسفامید): ممکن است خطر سمیت مغز استخوان را افزایش دهد.
• تداخل با داروهای متابولیزه‌شده توسط CYP3A4 (مانند کتوکونازول): ممکن است غلظت تنی‌پوزاید را افزایش دهد.
• تداخل با داروهای ضد تشنج (مانند فنی‌توئین): ممکن است اثربخشی تنی‌پوزاید را کاهش دهد.

هشدار ها تنی پوزاید

• خطر سمیت مغز استخوان (مانند کاهش گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها) در بیماران تحت درمان با تنی‌پوزاید.
• پایش دقیق عملکرد کبد و کلیه در طول درمان ضروری است.
• در صورت بروز علائم آلرژیک (مانند کهیر یا تنگی نفس)، درمان باید متوقف شود.

توصیه های دارویی تنی پوزاید

برای بیماران:

• تنی‌پوزاید باید تحت نظر پزشک و در بیمارستان یا مرکز درمانی تجویز شود.
• در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی مانند تب، لرز یا خونریزی غیرمعمول، بلافاصله به پزشک اطلاع دهید.
• از مصرف خودسرانه داروهای دیگر بدون مشورت با پزشک خودداری کنید.

برای پزشکان:

• پایش دقیق عملکرد مغز استخوان، کبد و کلیه در طول درمان ضروری است.
• از تجویز همزمان تنی‌پوزاید با داروهای سرکوب‌کننده مغز استخوان بدون ارزیابی دقیق خودداری شود.