آرسنیک

اطلاعات تخصصی

موارد مصرف آرسنیک

به عنوان داروی ضد سرطان در آکیوت پرومیلوسیتیک لوکمی APL مصرف می شود.

مکانیسم اثر آرسنیک

از طریق تغییرات مورفولوژیک و تکه تکه کردن DNA، سلول های APL را دچار آپاپتوز می کند. همچنین پروتئین اتصالی PML-RAR alpha را دچار آسیب می نماید.

فارماکوکینتیک آرسنیک

توزیع: Vdss: آرسنیوس اسید: 562L؛ با افزایش وزن بدن افزایش می یابد

متابولیسم: آرسنیک تری اکساید بلافاصله به فرم فعال آرسنیوس اسید هیدرولیز می شود که آن هم به متابولیت هایی با فعالیت کمتر متیله می گردد

نیمه عمر حذف: 10 تا 14 ساعت؛ متابولیت ها تا 72 ساعت

زمان رسیدن به پیک: در پایان انفوزیون 2 ساعته: 10 تا 24 ساعت

دفع: ادراری

عوارض جانبی آرسنیک

*
عوارض شایع (%10<):
قلبی عروقی: تاکی کاردی، ادم، طولانی شدن فاصله QT در الکتروکاردیوگرام، درد قفسه سینه، افت فشار خون
سیستم اعصاب مرکزی: خستگی، سر درد، بی خوابی، لرز شدید، خواب رفتگی اندام، اضطراب، سرگیجه، افسردگی، درد
پوستی: درماتیت، خارش، خشکی پوست، افزایش تعریق، قرمزی پوست
غدد درون ریز و متابولیسم: کاهش پتاسیم خون، افزایش قند خون، کاهش منیزیم خون، افزایش پتاسیم خون، افزایش وزن
گوارشی: تهوع، درد شکمی، استفراغ، اسهال، التهاب گلو، یبوست بی اشتهایی، کاهش اشتها
ادراری تناسلی: خونریزی واژینال
هماتولوژی و انکولوژی: لکوسیتوز، سندروم تمایز(سندرم رتینوئیک اسید)، آنمی، کبودی، ترومبوسیتوپنی، تب نوتروپنی
کبدی: افزایش سطح سرمی آلانین آمینوترانسفراز، افزایش سطح سرمی آسپارتات آمینوترانسفراز
عفونی: عفونت هرپس سیمپلکس
موضعی: درد محل تزریق، قرمزی محل تزریق
عصبی، عضلانی و اسکلتی: درد مفاصل، درد عضلانی، درد استخوان، کمردرد، درد دست و پا، گردن درد، لرزش
تنفسی: سرفه، تنگی نفس، خون دماغ، هایپوکسی، آب آوردن ریه، سینوزیت، خلط پشت بینی، عفونت مجاری تنفسی فوقانی، خس خس سینه
متفرقه: تب
عوارض نسبتا شایع (%10-1):
قلبی عروقی: افزایش فشارخون، گرگرفتگی، تپش قلب، الکتروکاردیوگرام غیرطبیعی (بدون طولانی شدن فاصله QT)، ورم صورت، آریتمی دهلیزی، آریتمی تورساد دی پوینت
سیستم اعصاب مرکزی: خواب آلودگی، تشنج، آژیتاسیون، اغما، گیجی
پوستی: رنگ پریدگی، هایپرپیگمانته شدن، تعریق شبانه، زخم پوستی، کهیر
غدد درون ریز و متابولیسم: کاهش کلسیم خون، کاهش قندخون، خونریزی بین دو قاعدگی،کاهش وزن، اسیدوز
گوارشی: سوء هاضمه، مدفوع شل، باد کردن شکم، حساسیت شکم به لمس یا فشار، اسهال خونی، بی اختیاری مدفوع، خونریزی گوارشی، تاول بزرگ دهانی، خشکی دهان، کاندیدیاز دهانی
ادراری تناسلی: کم ادراری، بی اختیاری ادرار
هماتولوژی و انکولوژی: نوتروپنی، انعقاد داخل عروقی منتشر، خونریزی، هایپرلکوسیتوز، لنفادنوپاتی، پتشی
ازدیاد حساسیت: واکنش ازدیاد حساسیت
عفونی: عفونت باکتریایی، زونا، سپسیس
موضعی: تورم محل تزریق، پوسته ریزی موضعی پوست
عصبی، عضلانی و اسکلتی: سستی
چشمی: تاری دید، تحریک چشم، خشکی چشم، قرمزی چشم، ادم پلک
گوشی: گوش درد، وزوز گوش
کلیوی: نارسایی کلیه، بی کفایتی کلیه
تنفسی: صداهای تنفسی غیرطبیعی، رال (صدای غیرطبیعی ریه)، خلط خونی، رونچی (صدای غیرطبیعی ریه)، افزایش سرعت تنفس، نازوفارنژیت

تداخلات دارویی آرسنیک

*مشخصات کلی تداخلات:
-تشدید هیپوکالمی
-عامل انکولوژیک سرکوب‌کننده‌ی مغز استخوان
-افزایش فاصله‌ی QT (بسته به شرایط)

تداخلات رده X (پرهیز):
ب.ث.ژ (داخل مثانه‌ای)، برومپریدول، سیتالوپرام، کلادریبین، کلاریترومایسین، دیپیرون، دمپریدون، انترکتینیب (سیستمیک)، فکسینیدازول، فلوپنتیکسول، موکسی‌فلوکساسین (سیستمیک)، نیلوتینیب، پیموزاید، پیپراکین، پروبوکول، مهارکننده‌های قوی CYP3A4 طولانی کننده فاصله‌ی QT (خطر متوسط)، کوئتیاپین، ریبوسیکلیب، اسپارفلوکساسین، تیوریدازین

کاهش اثرات داروها توسط آرسنیک تری اکسید:
ب.ث.ژ (داخل مثانه‌ای)، داروهای ضد دیابت

کاهش اثرات آرسنیک تری اکسید توسط داروها:
برومپریدول

افزایش اثرات داروها توسط آرسنیک تری اکسید:
آمیفوستین، آمیودارون، آمی سولپیرید، داروهای ضد سایکوز (نسل دوم [آتیپیکال])، آزیترومایسین (سیستمیک)، برومپریدول، کلروکین، سیتالوپرام، کلاریترومایسین، کلوفازیمین، کلوزاپین، داساتینیب، دفریپرون، دمپریدون، محصولات حاوی دوکسپین، دروندارون، دروپریدول، دولوکستین، اریترومایسین (سیستمیک)، اس سیتالوپرام، فلکاینید، فلوکونازول، فلوپنتیکسول، گادوبنات دی مگلومین، هالوفانترین، هالوپریدول، داروهای کاهنده فشارخون، اینوتوزومب اوزوگامایسین، محصولات حاوی لوودوپا، لوفکسیدین، میدوستورین، موکسی‌فلوکساسین (سیستمیک)، نیلوتینیب، نیتروپروسید، الانزاپین، اندانسترون، اوسیمرتینیب، پنتامیدین (سیستمیک)، فولکودین، پیلسیکاینید، پیموزاید، پیپراکین، پروبوکول، کوئتیاپین، ریبوسیکلیب، ریسپریدون، سدیم استیبوگلوکونات، اسپارفلوکساسین، تیوریدازین، ومورافنیب

افزایش اثرات آرسنیک تری اکسید توسط داروها:
آلفوزوسین، باربیتورات ها، بنپریدول، داروهای کاهنده‌ فشارخون، بریمونیدین (موضعی)، کلرامفنیکل (چشمی)، کلادریبین، دیازوکسید، دیپیرون، انکورافنیب، انترکتینیب، اریترومایسین (سیستمیک)، فکسینیدازول، فینگولیمود، فلوکونازول، جمی‌فلوکساسین، گیلتریتینیب، گیاهان (با خاصیت کاهنده فشارخون)، محصولات حاوی لووفلوکساسین (سیستمیک)، لورمتازپام، مزالامین، متادون، مولسی‌دومین، نفتوپیدیل، نیسرگولین، نیکوراندیل، اوبینوتوزومب، پنتوکسی فیلین، مهارکننده‌های فسفودی استراز 5، پرومازین، پروپافنون، آنالوگ‌های پروستاسیکلین، عوامل طولانی کننده فاصله‌ی QT (خطر متوسط- پرهیز شود)، عوامل طولانی کننده فاصله‌ی QT (خطر متوسط- احتیاط)، داروهای آنتی آریتمی کلاس IA طولانی کننده فاصله‌ی QT (بیشترین خطر)، داروهای آنتی آریتمی کلاس III طولانی کننده فاصله‌ی QT (بیشترین خطر)، داروهای مهارکننده کیناز طولانی کننده‌ی فاصله‌ی QT (بیشترین خطر)، عوامل متفرقه‌ی طولانی کننده‌ی فاصله‌ی QT (بیشترین خطر)، مهارکننده‌های متوسط CYP3A4 طولانی کننده فاصله‌ی QT (خطر متوسط)، مهارکننده‌های قوی CYP3A4 طولانی کننده فاصله‌ی QT (خطر متوسط)، کیناگولید

تداخل با غذا:
ذکر نشده است.

هشدار ها آرسنیک

منع مصرف: بیش حساسیتی

احتیاط:
• در نارسایی کبدی یا کلیوی احتیاط شود

• QTc را افزایش می دهد. داروهایی که QT را افزایش می دهند قطع کنید. اگر QTc>500 msec در ابتدا وجود داشت، قبل از آغاز درمان باید اصلاح و دوباره چک شود.

• ریسک سندروم تمایز APL و هایپرلوکوسیتوز وجود دارد. در صورت بروز سعلائم APL دوز بالای استروئیدها (دگزامتازون IV 10mg/kg q 12hr حداقل 3 روز داده شود تا علائم فروکش کند.


• می تواند عوارض جنینی ایجاد کند؛ از روش های کنتراسپشن موثر استفاده شود

• حین درمان، غلظت های پتاسیم بالای 4mEq/L و غلظت های منیزیوم بالای 1.8mg/dL برای جلوگیری از اختلالات هدایتی قلب حفظ شود

• آرسنیک تری اکساید یک عامل کارسینوژن انسانی است؛ بماران را از نظر بدخیمی های ثانویه چک کنید.

• پروفایل الکترولیت، هماتولوژیک و انعقادی بیمار و ECG را قبل از شروع درمان چک کنید.