معرفی رومی دپسین
رومی دپسین یک داروی تزریقی تخصصی است که به عنوان مهارکننده هیستون دسیاستیلاز، با تغییرات اپیژنتیکی موجب القای آپوپتوز و کنترل تکثیر سلولهای سرطانی در بیماریهای لنفومی میشود. این دارو بهویژه در درمان لنفومهای T سلولی پوستی و محیطی کاربرد دارد.
برای بیمارانی که با بیماریهای لنفومی مواجه هستند، رومی دپسین میتواند به عنوان یک گزینه درمانی هدفمند معرفی شود. با پیروی دقیق از دستور پزشک و انجام منظم آزمایشهای پایش، استفاده از این دارو میتواند به کنترل پیشرفت بیماری و بهبود کیفیت زندگی کمک شایانی نماید.
اطلاعات تخصصی
موارد مصرف رومی دپسین
رومی دپسین یک پادتن مونوکلونال با فعالیت مهارکننده هیستون دسیاستیلاز (HDAC) است که در درمان برخی از نئوپلازیهای لنفومی به کار میرود. کاربردهای تخصصی این دارو شامل موارد زیر است:
درمان لنفومهای T سلولی پوستی (CTCL):
- استفاده در بیماران مبتلا به CTCL که پس از درمانهای اولیه پاسخ ناکافی نشان دادهاند
- کنترل پیشرفت بیماری از طریق القای مرگ برنامهریزی شده سلولی (آپوپتوز)
درمان لنفومهای T سلولی محیطی (PTCL):
- تجویز در بیماران با PTCL عودکننده یا مقاوم به درمانهای قبلی
- کاهش تعداد سلولهای توموری و بهبود علائم بالینی
کاربردهای بالینی پژوهشی:
- بررسیهای ترکیبی با سایر داروهای ایمونوتارگت جهت افزایش اثربخشی درمانی و کاهش مقاومت دارویی
مکانیسم اثر رومی دپسین
رومی دپسین از طریق مهار هیستون دسیاستیلازها عمل کرده و تغییرات اپیژنتیکی منجر به توقف رشد سلولهای توموری میشود. مکانیزم اثر این دارو بهصورت تخصصی به شرح زیر است:
مهار هیستون دسیاستیلاز (HDAC):
- افزایش سطح استیلکردن هیستونها و پروتئینهای دیگر
- تغییر الگوهای بیان ژن، که منجر به توقف چرخه سلولی و القای آپوپتوز در سلولهای سرطانی میشود
اثر بر تنظیم ساختار کروماتین:
- ایجاد تغییرات در ساختار کروماتین که باعث بازگشایی ژنهای سرکوبگر تومور میگردد
- تحریک مسیرهای مرگ سلولی و جلوگیری از تکثیر نامحدود سلولهای توموری
تأثیرات سلولی چندگانه:
- القای دیفرانسیاسیون سلولی
- تنظیم پاسخهای ایمنی و حساسیت سلولهای سرطانی به سایر درمانهای همراه
فارماکوکینتیک رومی دپسین
جذب:
- مسیر تزریق: این دارو بهصورت تزریق داخل وریدی تجویز میشود؛ از آنجا که جذب خوراکی مورد استفاده قرار نمیگیرد.
- سرعت دستیابی به غلظت پلاسمایی: پس از پایان تزریق، غلظت پیک معمولاً طی زمان کوتاهی بهدست میآید.
توزیع:
- حجم توزیع: بهعنوان یک مولکول پپتیدی، رومی دپسین عمدتاً در فضای داخل عروقی و بینابینی توزیع میشود.
- پیوند به پروتئینهای پلاسما: سطح پیوند دارویی به پروتئینهای پلاسما در تنظیم دسترسی دارو به بافتهای هدف مؤثر است.
متابولیسم:
- فرآیند متابولیکی: رومی دپسین عمدتاً در کبد از طریق مسیرهای متابولیکی پروتئولیتیک تجزیه میشود.
- عدم وابستگی به آنزیمهای CYP: برخلاف داروهای شیمیایی، متابولیسم این دارو به طور قابل توجهی از سیستم سیتوکروم P450 مستقل است.
دفع:
- مکانیزم دفع: حذف دارو از طریق فرآیندهای کاتابولیک و سلولی صورت میگیرد.
- نیمهعمر دارویی: نیمهعمر رومی دپسین معمولاً در محدوده ۳ تا ۴ ساعت گزارش شده که با توجه به وضعیت بیمار ممکن است متغیر باشد.
منع مصرف رومی دپسین
حساسیت شناخته شده:
- سابقه واکنشهای آلرژیک شدید نسبت به رومی دپسین یا ترکیبات فرمولاسیون آن
بیماریهای قلبی بحرانی:
- بیماران با نارسایی قلبی شدید یا اختلالات الکتریکی قلبی که ممکن است در اثر تغییرات سلولی بدتر شوند
عفونتهای حاد فعال:
- در صورت وجود عفونتهای باکتریایی یا ویروسی بهطور فعال، مصرف دارو میتواند سیستم ایمنی را بیشتر تحت فشار قرار دهد
عوارض جانبی رومی دپسین
بر اساس دادههای بالینی، عوارض جانبی رومی دپسین به همراه درصدهای تقریبی به شرح زیر گزارش شدهاند:
واکنشهای تزریقی (تب، لرزش، سردرد):
- حدود ۲۰-۳۰ درصد از بیماران
تهوع و استفراغ:
- در حدود ۳۰-۴۰ درصد از موارد
خستگی و کاهش انرژی:
- تقریباً ۳۰ درصد از بیماران علائم خستگی را گزارش دادهاند
اختلالات گوارشی (اسهال یا یبوست):
- در حدود ۱۰-۲۰ درصد از بیماران
آنتومیوپنی و نوسانات شمارش سلولهای خونی:
- در حدود ۱۰-۱۵ درصد که ممکن است نیاز به نظارت ویژه داشته باشد
تداخلات دارویی رومی دپسین
با وجود آنکه پادتنهای مونوکلونال معمولاً از نظر متابولیک تداخل چندانی با داروهای دیگر ندارند، نکات زیر در رابطه با تداخلات دارویی رومی دپسین اهمیت دارد:
تداخل با داروهای اثرگذار بر سیستم قلبی و الکترولیتها:
- مصرف همزمان با داروهایی که بر QT قلب تأثیر میگذارند (مانند آمیودارون) میتواند خطر اختلالات ریتم قلبی را افزایش دهد
داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی:
- استفاده همزمان با سایر داروهای ایمونوساپرسیو (مانند ریتوکسماب) ممکن است باعث افزایش ریسک عفونتهای جدی شود
پیشدرمانی و داروهای ضد تهوع:
- ترکیب با داروهای ضد تهوع یا آنتیهیستامینها نیازمند دقت در زمانبندی و نظارت بر عوارض جانبی است
هشدار ها رومی دپسین
در استفاده از رومی دپسین، رعایت نکات زیر جهت تضمین ایمنی بیمار اهمیت ویژهای دارد:
واکنشهای تزریقی:
- نظارت دقیق در طول و پس از تزریق جهت شناسایی واکنشهای حاد مانند تب، لرزش و نوسان فشار خون
- آمادگی جهت مدیریت واکنشهای ناگهانی با پیشدرمانی مناسب
نظارت بر الکترولیتها و عملکرد قلب:
- پایش دورهای ECG به دلیل احتمال بروز تغییرات الکتریکی قلبی
- کنترل دقیق سطح الکترولیتها (مانند پتاسیم و منیزیم) برای پیشگیری از اختلالات قلبی
خطر آپوپتوز بیش از حد:
- رصد دقیق عوارض مرتبط با کاهش بیش از حد سلولهای سالم بهویژه در بیماران مسن یا با اختلالات زمینهای
- پیگیری منظم وضعیت عمومی بیمار جهت جلوگیری از عفونتهای ناشی از نقص ایمنی
توصیه های دارویی رومی دپسین
1. توصیههای برای بیماران
رعایت دقیق دستور مصرف:
- مصرف رومی دپسین طبق برنامه درمانی تجویز شده (تزریق داخل وریدی طبق دورههای تعیین شده)
- پیروی از توصیههای مربوط به پیشدرمانی جهت کاهش واکنشهای ناگهانی
نظارت منظم بر وضعیت عمومی:
- پایش دقیق علائم حاد مانند تغییرات در ضربان قلب، تب و علائم گوارشی
- مراجعه منظم به مرکز درمانی جهت انجام آزمایشهای لازم (مانند ECG و بررسی سطح الکترولیتها)
2. توصیههای برای پزشکان
پیشارزیابی و نظارت دقیق:
- بررسی جامع تاریخچه بالینی بیمار، از جمله سابقه بیماریهای قلبی و نقصهای ایمنی
- انجام آزمایشهای اولیه شامل ECG و اندازهگیری سطح الکترولیتها قبل از شروع دوره درمان
تنظیم دوز و مدیریت عوارض:
- تنظیم دقیق دوز و زمانبندی تزریق بر اساس وضعیت بالینی و پاسخ بیمار
- نظارت مستمر بر نشانههای عوارض جانبی و آمادگی جهت مدیریت واکنشهای حاد تزریقی با استفاده از پیشدرمانی (آنتیهیستامینها، کورتیکواستروئیدها)
- آموزش کامل بیمار در خصوص علائم هشداردهنده جهت مراجعه سریع به مرکز درمانی در صورت بروز تغییرات ناگهانی
دارو های هم گروه رومی دپسین
مصرف در بارداری رومی دپسین
گروه D
استفاده نشود: شواهدی دال بر خطر مرگ جنین با مصرف این دارو در دوران بارداری وجود دارد. این شواهد به واسطه تحقیقات، تجربه عرضه در بازار و یا مطالعات انسانی به دست آمده است. منافع دارو در مقابل خطرات احتمالی، تعیین کننده مصرف یا عدم مصرف این دارو در دوران بارداری است
اشکال دارویی ثبت نشده است